Kartal Avukat
Boşanma davalarının sonuçlanmasının ardından en çok karşılaşılan sorunlardan biri, çocukların sağlık ve eğitim gibi temel ihtiyaçlarının giderilmesinde sorumluluğun nasıl paylaşılacağıdır. Türk Medeni Kanunu'na göre, boşanma gerçekleşse bile ebeveynlerin çocuklarına karşı maddi sorumluluğu devam eder. Bu yazımızda, boşanma sonrası çocukların sağlık ve eğitim giderlerinin paylaşımı konusunu yasal çerçevede ele alıyoruz.
Boşanma sonrası velayet genellikle anne ya da babaya verilir. Ancak velayet hakkı olmayan ebeveyn, sadece kişisel ilişki kurma hakkını değil, aynı zamanda maddi sorumluluklarını da sürdürmekle yükümlüdür. Yani çocuk hangi ebeveynin yanında kalıyorsa kalsın, diğer ebeveyn sağlık, eğitim ve bakım gibi giderleri karşılamakla yükümlüdür.
Çocuğun bakımına ilişkin temel giderler çoğunlukla ** iştirak nafakası** adı altında hüküm altına alınır. Ancak:
Okul servisi, özel okul ücreti, kurslar
Özel hastane muayeneleri, ameliyatlar
Diş tedavileri, gözlük ve ortopedik ihtiyaçlar
Üniversite masrafları
gibi olağanüstü giderler çoğu zaman nafaka dışında değerlendirilir. Bu nedenle mahkeme kararıyla giderlerin ayrıca paylaşılması gerekebilir.
Çocuğun sağlık ve eğitim ihtiyaçları zaman içinde değişebileceği için, boşanma protokolünde bu giderlerin paylaşımı net biçimde belirtilmelidir. Aksi takdirde ileride yaşanacak ihtilaflar yeni davalara konu olabilir.
Mahkemeler genellikle:
%50-%50 paylaşım,
Gelir durumuna göre orantılı paylaşım (örneğin %30-%70),
Bazı giderlerin tek ebeveyn tarafından karşılanması
gibi yöntemleri tercih edebilir. Bu husus hâkim takdirinde olmakla birlikte, ebeveynlerin gelir belgeleri ve çocuğun ihtiyaçları göz önünde bulundurulur.
Çocuğun giderlerine ilişkin paylaşım talebinde bulunurken şu belgeler önemlidir:
Fatura ve ödeme dekontları
Özel okul/üniversite kayıt belgeleri
Sağlık raporları, reçeteler
Gelir beyanları (maaş bordrosu, vergi beyanı)
Bu belgeler sayesinde mahkeme, gerçekten gerekli harcamaların kim tarafından ne oranda karşılanması gerektiğini değerlendirebilir.
Nafaka dışında yapılan masrafların geri ödenmemesi
Giderlerin karşı tarafla paylaşılmaması
Eğitim ya da sağlık kararı alınırken diğer ebeveynin onayının alınmaması
“Özel okul” tercihinin ortak karar alınmadan yapılması
Bu gibi durumlar uyuşmazlıklara yol açar. İcra takibi ya da ek dava açılması gerekebilir.
Kartal bölgesinde yer alan İstanbul Anadolu Aile Mahkemeleri, çocukların üstün yararını gözeterek, giderlerin paylaşımında titizlikle karar verir. Eğer protokol eksik hazırlanmışsa, sonradan yapılan masrafların karşılığı mahkeme kararı olmadan alınamayabilir. Bu nedenle boşanma sürecinde bu konuların açık ve hukuki dille ifade edilmesi çok önemlidir.
Boşanma sonrası çocukların sağlık ve eğitim giderleri hem hukuken hem de vicdanen aile bireylerinin ortak sorumluluğudur. Bu giderlerin sağlıklı bir şekilde paylaşılabilmesi için boşanma protokollerinin doğru hazırlanması, gerekli belgelerin muhafaza edilmesi ve hukuki sürecin bilinçli şekilde yürütülmesi gerekir.
Eğer siz de bu konuda sorun yaşıyorsanız, uzman bir aile hukuku avukatından destek almanız çocuğunuzun ve sizin haklarınızı korumanız açısından büyük önem taşır.