Boşanma Sonrası Nafaka Borcu Silinir mi?

Boşanma davalarında tarafların en çok merak ettiği konulardan biri de nafaka borçlarıdır. Nafaka, boşanma sonrası maddi dengesizlik yaşayan tarafın korunması için öngörülür. Peki, boşanma sonrasında ödenmesine karar verilen nafaka borcu sonradan silinebilir mi? Hangi şartlarda nafaka kaldırılır ya da azaltılabilir? İstanbul Kartal ve Anadolu Yakası’nda bu konuda yaşanan uyuşmazlıklarda izlenebilecek hukuki yollar nelerdir?

Boşanma Davasında Nafaka Türleri

Türk Medeni Kanunu’na göre boşanma davası sürecinde ya da sonrasında hükmedilen üç temel nafaka türü vardır:

Tedbir Nafakası: Boşanma davası devam ederken eşlerden biri için geçici olarak verilen nafakadır.
Yoksulluk Nafakası: Boşanma sonrası mali olarak zor duruma düşecek olan eş lehine bağlanır.
İştirak Nafakası: Velayeti kendisine verilmeyen eşin, çocuğun giderlerine katkıda bulunması için bağlanır.

Her bir nafaka türü, farklı koşullarda gündeme gelir ve her birinin iptali ya da azaltılması için farklı yasal yollar izlenir.

Nafaka Borcu Nedir?

Mahkeme tarafından hükmedilen nafaka, nafaka yükümlüsünün düzenli şekilde ödeme yapması gereken bir borçtur. Bu borç:

Aylık olarak ödenir.
Mahkeme kararıyla hükmedildiği için icraya konu olabilir.
Nafaka ödenmediğinde, nafaka alacaklısı doğrudan icra takibi başlatabilir.

Nafaka Borcu Silinebilir mi?

Nafaka borcu doğrudan "silinmez", ancak bazı koşullar oluştuğunda mahkeme kararıyla nafakanın kaldırılması veya azaltılması mümkündür. Bu kapsamda dikkat edilmesi gereken başlıca hususlar:

1. Yoksulluk Nafakası Ne Zaman Kalkar?

Yoksulluk nafakası; eşin mali durumu düzeldiğinde, evlendiğinde ya da nafaka alacaklısı hayatını kaybettiğinde ortadan kalkar. Ayrıca şu durumlarda mahkeme nafakanın kaldırılmasına karar verebilir:

Nafaka alan kişinin düzenli gelire sahip hale gelmesi,
Maddi durumunun eskiye oranla iyileşmesi,
Evlilik dışı ancak evlilik gibi birlikte yaşadığı biriyle hayat kurması (fiili birliktelik).

2. İştirak Nafakası Ne Zaman Biter?

İştirak nafakası, çocuğun ergin olmasıyla sona erer. Ancak:

Eğitim hayatı devam ediyorsa nafaka sürebilir.
Çocuk kendi gelirini elde ediyorsa kaldırılabilir.

3. Tedbir Nafakası Nasıl Kalkar?

Boşanma davasının sona ermesiyle birlikte tedbir nafakası da sona erer.

Nafaka Borcunun Affı ya da Silinmesi Mümkün mü?

Türkiye’de nafaka borçlarının affedilmesi ya da kendiliğinden silinmesi gibi bir yasal düzenleme bulunmaz. Ancak:

Nafaka alacaklısı borçtan feragat edebilir.
Taraflar arasında yapılan protokol ile nafaka kaldırılabilir ama bu protokol mahkeme tarafından onaylanmalıdır.

Emsal Karar: Nafaka Alacaklısının Gelir Kazanması

Yargıtay 3. Hukuk Dairesi, 2022 yılında verdiği bir kararda, nafaka alan kişinin çalışmaya başlaması ve düzenli gelir elde etmesini, nafakanın kaldırılması için haklı neden olarak kabul etmiştir. Bu karar, nafaka borçlularının lehine önemli bir emsal teşkil etmektedir.

Nafaka Borcu Ödenmezse Ne Olur?

Nafaka borcu ödenmediğinde:

İcra takibi başlatılabilir.
Haciz işlemi uygulanabilir.
Nafaka borcunu ödemeyen kişiye 3 aya kadar tazyik hapsi uygulanabilir (İcra ve İflas Kanunu m.344).

Bu nedenle borcun zamanında ödenmesi ya da ödeme gücü kalmadıysa mahkemeye başvurarak nafakanın yeniden değerlendirilmesi önemlidir.

Nafaka Borcu Azaltılabilir mi?

Evet, nafaka borcu mahkeme kararıyla azaltılabilir. Bunun için aşağıdaki durumların ispatı gerekir:

Nafaka borçlusunun gelirinin azalması,
Sağlık problemleri nedeniyle çalışma gücünü kaybetmesi,
İşsizlik,
Yeni bir evlilik yaparak yeni yükümlülükler altına girmesi.

Mahkemeye nafaka uyarlama davası açılarak bu talepte bulunulabilir.

İstanbul Kartal ve Anadolu Yakası’nda Nafaka Uyuşmazlıklarında Ne Yapmalı?

Kartal bölgesinde ikamet eden kişiler için İstanbul Anadolu Adliyesi, bu tür uyuşmazlıklarda görevli mahkemedir. Nafaka kaldırma veya uyarlama davaları aile mahkemelerinde açılır. Dilekçede;

Mali durum değişikliği belgeleri,
Sosyal ve ekonomik durum araştırmaları,
Gelir-gider tabloları gibi evraklar eklenmelidir.

Sık Sorulan Sorular

Boşanma sonrası nafaka borcunun silinmesi için dava açmak gerekir mi?
Evet, nafakanın kaldırılması ya da azaltılması için mahkemeye dava açılması gerekir. Kendiliğinden sona ermez.

Nafaka borcu devredilebilir mi?
Hayır, nafaka şahsa bağlı bir haktır. Devredilemez ya da miras yoluyla intikal etmez.

Erkek yeniden evlenirse nafaka borcu silinir mi?
Hayır, nafaka borçlusunun yeniden evlenmesi borcu ortadan kaldırmaz. Ancak ödeme gücünün azaldığını ispatlarsa indirim talep edebilir.

Nafaka borcu zaman aşımına uğrar mı?
Evet, her ay için ödenmeyen nafaka 10 yıl içinde zaman aşımına uğrar. Ancak her yeni icra takibi zaman aşımını keser.

Fiili birliktelik nafaka iptaline neden olur mu?
Yargıtay kararlarına göre, nafaka alan kişi evlilik dışı ancak evlilik gibi sürekli bir birliktelik yaşıyorsa bu durum nafakanın kaldırılması için geçerli nedendir.

Boşanma Avukatı