Evlilik Dışı Doğan Çocukların Hakları Nelerdir?

Toplumda zaman zaman tartışmalara neden olsa da, evlilik dışı doğan çocuklar ile evlilik birliği içinde doğan çocuklar arasında hukuken hiçbir ayrım bulunmamaktadır. Anayasa ve Türk Medeni Kanunu’na göre tüm çocuklar eşit haklara sahiptir. Bu yazımızda, evlilik dışı çocukların hangi haklara sahip olduğunu ve bu hakların nasıl korunduğunu detaylıca ele alıyoruz.

1. Anayasal Teminat Altında Eşitlik

Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 10. maddesine göre, “Herkes, dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, mezhep ve benzeri sebeplerle ayrım gözetilmeksizin kanun önünde eşittir.” Bu ilke çocuklar için de geçerlidir. Dolayısıyla evlilik dışı doğan çocuklar da aynı hukuki statüye ve korunmaya sahiptir.

2. Nüfus Kütüğüne Kayıt ve Soybağı

Evlilik dışı çocuk doğduğunda:

Anne ile soybağı doğumla kurulur. Kadın doğurduğu çocuğun annesidir.
Baba ile soybağı ise tanıma, mahkeme kararıyla babalık davası veya evlilik ile kurulur.

Eğer baba çocuğu tanırsa ya da babalık davası sonucu soybağı kurulursa, çocuk babanın nüfusuna kaydedilir ve onun soyadını alabilir.

3. Miras Hakkı

Soybağı kurulan evlilik dışı çocuklar da, evlilik içinde doğmuş çocuklar gibi:

Mirasçı olma hakkına sahiptir.
Evlilik dışı olmasından dolayı hiçbir miras kısıtlamasına uğramaz.
Miras hakkı, yalnızca soybağının kurulmuş olması şartıyla geçerlidir.

4. Nafaka Hakkı

Evlilik dışı doğan çocuklar da:

İştirak nafakası (çocuk için bakım giderleri) alma hakkına sahiptir.
Baba ile soybağı kurulmuşsa, çocuk için mahkeme yoluyla nafaka talep edilebilir.
Nafaka, çocuğun eğitimi, sağlığı ve temel ihtiyaçlarını karşılamak amacıyla belirlenir.

5. Velayet Hakkı

Evlilik dışı doğan çocuğun:

Velayeti doğumla birlikte anneye aittir.
Baba ile soybağı kurulsa bile, mahkeme kararı olmadan velayet babaya geçmez.
Ancak çocuk için menfaat gerektiriyorsa, baba mahkemeden velayet değişikliği talep edebilir.

6. Baba Tanımazsa Ne Yapılır?

Baba çocuğu tanımazsa:

Anne veya çocuk adına yasal temsilci, babalık davası açabilir.
Dava sırasında DNA testi gibi bilimsel yöntemlerle babalık ispatlanabilir.
Mahkeme kararıyla soybağı kurulursa, çocuk hem babanın soyadını alır hem de tüm haklardan yararlanır.

7. Çocuğun Eğitim ve Sağlık Hakkı

Evlilik dışı çocukların:

Ücretsiz eğitim ve sağlık hizmetlerinden yararlanma hakkı vardır.
Devlet, tüm çocukların temel haklarını güvence altına almakla yükümlüdür.
Anne ve babadan biri bu hakları engelliyorsa, sosyal hizmetler ve aile mahkemeleri devreye girer.

Evlilik dışı doğan çocukların, anayasal ve yasal olarak hiçbir şekilde ayrımcılığa maruz kalmaması esastır. Bu çocuklar da diğer çocuklar gibi: