Haksız gözaltı durumunda ne yapılmalı?

Gözaltına alınmak, bireyin özgürlüğünün geçici olarak kısıtlandığı ciddi bir hukukî işlemdir. Ancak bazı durumlarda, gözaltı işlemi yasal dayanaklardan yoksun olabilir ya da süreç hukuka aykırı yürütülebilir. Bu gibi hallerde bireylerin “haksız gözaltı” mağduru olmaları mümkündür. İstanbul Kartal ve çevresinde böyle bir durumla karşılaşan kişilerin haklarını bilmesi, süreci doğru yönetmesi ve gerekli adımları zamanında atması büyük önem taşır.

Haksız gözaltı nedir?

Haksız gözaltı, kolluk kuvvetlerinin hukuka aykırı olarak bir kişiyi özgürlüğünden yoksun bırakmasıdır. Ceza Muhakemesi Kanunu (CMK) hükümlerine aykırı şekilde gözaltı süresinin uzatılması, yakalama nedeninin olmaması ya da usulsüz işlem yapılması gibi durumlar bu kapsamdadır. Gözaltı işleminin mutlaka somut şüpheye dayanması ve yasal çerçevede gerçekleştirilmesi gerekir.

Haksız gözaltı durumunda atılacak adımlar

Kartal ve çevresinde yaşayan bireyler, haksız yere gözaltına alındıklarını düşünüyorsa aşağıdaki adımları izlemelidir:

Hukuka aykırılığı tespit edin:
İlk olarak, gözaltının neden yapıldığı ve neye dayandığı öğrenilmelidir. Kolluk birimleri bu konuda bilgilendirme yapmakla yükümlüdür. Herkes, gözaltı sürecinde bir avukattan faydalanma hakkına sahiptir.

İtiraz hakkını kullanın:
Haksız gözaltı mağduru, Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurarak gözaltı kararına itiraz edebilir. Bu başvuru avukat aracılığıyla yapılabilir.

Tazminat davası açma hakkı:
Ceza Muhakemesi Kanunu madde 141-144 arasında yer alan hükümlere göre, haksız gözaltıya uğrayan kişiler devlete karşı tazminat davası açabilir. Bu dava, özgürlükten yoksun bırakılan sürenin uzunluğuna ve yaşanan mağduriyetin derecesine göre şekillenir.

Adli yardım talebi mümkün mü?

Evet, maddi durumu yetersiz olan kişiler İstanbul Anadolu Yakası Adli Yardım Bürosu aracılığıyla ücretsiz avukat talebinde bulunabilir. Bu sayede, yasal haklarını savunurken mali yük altında kalmazlar.

Haksız gözaltıdan kaynaklı tazminat davası nereye açılır?

Tazminat davası, ilgili kişinin ikametgahının bulunduğu yerdeki Ağır Ceza Mahkemesi’ne açılır. Kartal’da ikamet eden bireyler Kartal Adliyesi bünyesindeki ilgili mahkemeye başvurarak bu süreci yürütebilir. Davanın açılabilmesi için kişi serbest bırakıldıktan sonra 90 gün içinde başvuru yapılması gerekir.

Haksız gözaltı sürecinde kişisel haklar

Gözaltı sürecinde kişilerin sahip olduğu haklar şunlardır:

Avukata erişim hakkı
Yakınlarına haber verilmesini isteme hakkı
Susma hakkı
Tıbbi yardım isteme hakkı
İfade verirken baskıdan uzak olma hakkı

Bu haklardan herhangi birinin ihlali, gözaltı işlemini hukuka aykırı hale getirebilir.

Gözaltı süresinin aşılması haksızlık sebebidir

Kanunen gözaltı süresi 24 saattir. Toplu suçlarda bu süre 48 saate kadar uzatılabilir. Bu sürenin üzerinde tutulan bireyler, haksız gözaltı iddiasında bulunabilir ve tazminat hakkı doğar.

Haksız gözaltı nedeniyle yaşanan mağduriyetler nelerdir?

Haksız gözaltı nedeniyle:

İş kaybı
Psikolojik travma
İtibar zedelenmesi
Sosyal çevrede zarar görme

gibi sonuçlarla karşılaşılabilir. Bu durumlar da açılacak tazminat davasında dikkate alınır.

Kartal’da haksız gözaltı mağdurları için çözüm yolları

Kartal, İstanbul Anadolu Yakası'nda yaşayanlar için çeşitli adli ve hukuki destek imkanları mevcuttur. Kartal Adliyesi’nde bulunan Sulh Ceza Mahkemeleri’ne başvurarak gözaltı kararına itiraz edilebilir. Aynı zamanda Kartal Barosu veya İstanbul Barosu üzerinden hak ihlalleri konusunda destek alınabilir.

Soru - Cevap

Haksız gözaltı durumunda ne yapılmalı?
Gözaltı kararına Sulh Ceza Hakimliği’nde itiraz edilmeli ve tazminat davası açılmalıdır.

Haksız gözaltı nedeniyle ne kadar tazminat alınır?
Tazminat miktarı serbest bırakılma süresi, psikolojik etkiler ve mağduriyetin derecesine göre belirlenir.

Haksız gözaltıda şikayet süresi ne kadardır?
Serbest bırakıldıktan sonra 90 gün içinde başvuru yapılmalıdır.

Hangi durumlar haksız gözaltı sayılır?
Sebepsiz yere gözaltına alınmak, sürenin aşılması, hakların ihlali gibi durumlar haksız gözaltı sayılır.

Kartal’da nereye başvurulmalı?
Kartal Adliyesi Sulh Ceza Mahkemesi veya Ağır Ceza Mahkemesi’ne başvuru yapılabilir.

Haksız gözaltı, bireyin temel hak ve özgürlüklerine ciddi bir müdahaledir. İstanbul Kartal ve Anadolu Yakası çevresinde yaşayanlar, böyle bir durumla karşılaştıklarında hukuki süreci iyi bilmelidir. Haksız gözaltıya karşı yasal hakların etkin biçimde kullanılması, hem bireysel adaletin sağlanması hem de toplumda hukuka olan güvenin artması açısından büyük önem taşır.

Ceza Davası Avukatı