İzin Alınmadan Deneysel Tedavi Uygulanması ve Dava Süreci

Deneysel Tedavi Nedir?

Deneysel tedavi, hâlihazırda tıbbi standart protokollere dahil olmayan, henüz bilimsel etkinliği ve güvenliği tamamen kanıtlanmamış tedavi yöntemlerini ifade eder. Klinik araştırmalar kapsamında uygulanabilir; ancak bu tür bir müdahalenin uygulanabilmesi için hastanın açık ve yazılı onayı alınmalıdır.

Hastanın bilgilendirilmeden ve rızası olmadan deneysel bir yönteme maruz bırakılması, hem etik hem de hukuki açıdan ciddi bir ihlaldir ve sağlık kuruluşunu ağır sorumluluklarla karşı karşıya bırakır.

Bilgilendirme ve Onam Hakkının Önemi

Türkiye'de Hasta Hakları Yönetmeliği'ne göre, hasta her türlü tıbbi müdahale öncesinde:

İşlemin amacı,
Olası riskler,
Alternatif tedavi yöntemleri,
Deneysel statüsü hakkında

ayrıntılı şekilde bilgilendirilmelidir. Bu bilgilendirme sonrasında yazılı onam alınmadan yapılan deneysel tedavi uygulamaları hukuka aykırıdır.

İzin Alınmadan Uygulanan Deneysel Tedavilerin Hukuki Sonuçları

1. Hekim ve Sağlık Kurumunun Hukuki Sorumluluğu

Tıbbi uygulama hatası (malpraktis) kapsamına girer.
Hem hekim hem de çalıştığı sağlık kurumu birlikte sorumlu tutulabilir.
Tedavi sonucu zararın oluşup oluşmamasına bakılmaksızın, onam alınmamış olması başlı başına bir ihlal teşkil eder.

2. Ceza Sorumluluğu

Türk Ceza Kanunu uyarınca, rıza olmaksızın yapılan tıbbi müdahale “kasten yaralama” suçu kapsamında değerlendirilebilir.
Ağır bedensel zarar ya da ölüm meydana gelirse, ceza davası kaçınılmazdır.

3. Tazminat Davası

Maddi tazminat: Oluşan fiziksel zararlar ve tedavi masrafları
Manevi tazminat: Ruhsal travma, onur kırıcı durumlar

Hem hasta hem de hasta yakınları tazminat talebinde bulunabilir.

Kartal ve İstanbul Anadolu Yakası’nda Dava Süreci 📍

İstanbul Anadolu Yakası’nda özellikle Kartal bölgesindeki özel hastaneler ve kliniklerde yaşanan bazı uygulamalar, hasta hakları ihlalleriyle gündeme gelmiştir. Bu tür durumlarda davalar genellikle:

İstanbul Anadolu Adliyesi Asliye Hukuk Mahkemesi (özel hastaneler için)
İstanbul İdare Mahkemeleri (kamu hastaneleri için)
nezdinde açılmaktadır.

Mahkemeler, bilirkişi raporlarına, hasta dosyasına ve alınmış onam formlarına büyük önem verir. Eğer yazılı rıza yoksa, uygulayıcılar aleyhine sonuçlanması yüksek ihtimaldir.

Soru - Cevap (

Deneysel tedavi nedir?
Henüz standart tıp protokollerine girmemiş, araştırma ve gözlem aşamasındaki tıbbi uygulamalardır.

İzin alınmadan deneysel tedavi uygulanabilir mi?
Hayır. Mutlaka hastanın açık ve yazılı rızası alınmalıdır.

Rıza alınmadan uygulanan deneysel tedavide hangi davalar açılır?
Ceza davası, maddi ve manevi tazminat davası açılabilir.

Tedavi zararsız olsa bile dava açabilir miyim?
Evet. Zarara yol açmasa bile onam alınmaması tek başına hukuki ihlal sayılır.

Kartal bölgesinde hangi mahkemeye başvurmalıyım?
Özel hastane için İstanbul Anadolu Adliyesi, kamu hastanesi için İstanbul İdare Mahkemeleri yetkilidir.