Kişisel Verilerin Silinmesi ve Unutulma Hakkı: Dijital Geçmişinize Hapsolmayın

İnternet, insanlığın hafızasıdır; ancak bu hafıza bazen bireyler için bir hapishaneye dönüşebilir. Yıllar önce yaşanan talihsiz bir olay, gençlik hatası bir fotoğraf veya ticari hayatınızdaki eski bir başarısızlık, aradan geçen zamana rağmen Google aramalarında ilk sırada karşınıza çıkabilir. İşte bu noktada, hukuk sistemimiz bireye **"Unutulma Hakkı"**nı tanıyarak, temiz bir sayfa açma imkanı sunmaktadır.

Kartal ve İstanbul Anadolu Yakası'nda faaliyet gösteren bir hukuk bürosu olarak gözlemimiz; bireylerin ve şirketlerin, güncelliğini yitirmiş veriler yüzünden iş kaybı yaşadığı veya sosyal çevrelerinde zor durumda kaldığı yönündedir. 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK) ve Yargıtay’ın emsal kararları, kişisel verilerin sonsuza kadar saklanamayacağını, şartlar oluştuğunda silinmesi veya yok edilmesi gerektiğini emreder.

Kişisel Verilerin Silinmesi, Yok Edilmesi ve Anonim Hale Getirilmesi

KVKK’nın 7. maddesi uyarınca; verilerin işlenmesini gerektiren sebepler ortadan kalktığında, kişisel veriler resen (kendiliğinden) veya ilgili kişinin talebi üzerine silinmeli, yok edilmeli veya anonim hale getirilmelidir. Bu üç kavram hukuken birbirinden farklıdır:

Silme: Kişisel verilerin, ilgili kullanıcılar için hiçbir şekilde erişilemez ve tekrar kullanılamaz hale getirilmesi işlemidir. (Örn: Bir çalışanın yetkilerinin sistemden kaldırılması, dosyanın "Geri Dönüşüm Kutusu"ndan da silinmesi).
Yok Etme: Verilerin hiç kimse tarafından hiçbir şekilde erişilemez, geri getirilemez ve tekrar kullanılamaz hale getirilmesidir. (Örn: Hard diskin fiziksel olarak parçalanması veya manyetik olarak sıfırlanması - De-magnetization).
Anonim Hale Getirme: Verilerin, başka verilerle eşleştirilse dahi kimliği belirli bir kişiyle ilişkilendirilemeyecek hale getirilmesidir. (Örn: Anket sonuçlarında isimlerin kaldırılarak sadece istatistiksel verinin tutulması).

Unutulma Hakkı Nedir? (Right to be Forgotten)

Unutulma hakkı; bireyin geçmişte yaşadığı, artık güncelliğini yitirmiş, kamu yararı taşımayan ve kişinin geleceğini olumsuz etkileyen dijital izlerin internet ortamından kaldırılmasını veya arama motorlarında indekslenmemesini talep etme hakkıdır.

Bu hak, KVKK metninde açıkça "Unutulma Hakkı" olarak geçmese de, Anayasa'nın 20. maddesi (Özel Hayatın Gizliliği) ve Yargıtay Hukuk Genel Kurulu'nun verdiği tarihi kararlarla hukukumuzun bir parçası olmuştur.

Yargıtay’ın Kriterleri: Bir içeriğin unutulma hakkı kapsamında silinebilmesi için şu sorular sorulur:

Haber veya içerik güncelliğini yitirdi mi?
Toplumsal hafıza veya tarihsel açıdan bir değeri var mı? (Kamu Yararı)
İçerik, kişinin şeref ve haysiyetini zedeliyor mu?
Kişi, siyasetçi veya ünlü gibi "kamuya mal olmuş" biri mi? (Bu kişiler için hak daha dar yorumlanır).

Arama Motorlarından (Google) İçerik Kaldırma

Unutulma hakkının en sık uygulandığı alan Google, Yandex gibi arama motorlarıdır. Bir içeriğin kaynak web sitesinden (haber sitesi vb.) silinmesi zordur; ancak arama motoru sonuçlarından (indeks) çıkarılması daha hızlı ve etkili bir çözümdür.

Süreç Nasıl İşler?

Başvuru: Google’ın "Kişisel Verilerin Kaldırılması" formları üzerinden hukuki gerekçelerle başvuru yapılır.
Mahkeme Kararı: Eğer Google başvuruyu reddederse (ki genellikle mahkeme kararı ister), Sulh Ceza Hakimliği'ne başvurularak Erişim Engelleme veya içerik çıkarma kararı alınır.
Uygulama: Mahkeme kararı Google'a iletildiğinde, ilgili URL adresleri arama sonuçlarından çıkarılır. Kişinin adı aratıldığında o haberler görünmez.

Şirket Veri Tabanlarından Silme Talebi

Sadece internet değil, alışveriş yaptığınız mağazalar, eski iş yeriniz veya hizmet aldığınız bankalar da verilerinizi tutuyor olabilir. KVKK 11. madde kapsamında her vatandaş, veri sorumlusu olan şirkete başvurarak:

"Verilerimi silin" deme hakkına sahiptir.
Şirket, bu talebi en geç 30 gün içinde sonuçlandırmak zorundadır.
Eğer yasal bir saklama zorunluluğu yoksa (Örn: Fatura saklama süresi dolmuşsa), veriler imha edilmelidir. Şirket silmezse, Kişisel Verileri Koruma Kurulu'na şikayet edilerek idari para cezası uygulanması sağlanabilir.

Somut Vaka Analizi: Eski İflas Haberinin Sildirilmesi

Olay: Kartal'da tekstil işiyle uğraşan Müvekkil (C), 10 yıl önce ekonomik krize girerek iflas etmiş ve hakkında icra haberleri yapılmıştır. Aradan geçen sürede borçlarını ödemiş, ticari itibarını yeniden kazanmıştır. Ancak Google'da ismi aratıldığında hala en üstte "Tekstilci C İflas Etti" haberleri çıkmakta, bu durum yeni iş anlaşmalarını engellemektedir.

Hukuki Süreç:

Analiz: Haberlerin 10 yıllık olduğu, güncelliğini yitirdiği ve kamu yararı taşımadığı (kişi siyasetçi değil) tespit edilmiştir.
Sulh Ceza Hakimliği: Haberlerin kaynak sitelerden kaldırılması için yayıncılara ihtarname çekilmiş, yanıt alınamayınca Sulh Ceza Hakimliği'ne başvurulmuştur.
Unutulma Hakkı: Mahkeme, "kişinin geleceğine sürekli bir ipotek konulamayacağı" gerekçesiyle, haberlerin erişime engellenmesine ve Google indekslerinden çıkarılmasına karar vermiştir.
Sonuç: Müvekkilin dijital geçmişi temizlenmiş, ticari itibarı üzerindeki gölge kalkmıştır.

Sıkça Sorulan Sorular

Sabıka kaydım internetten silinir mi? Adli sicil kaydı (sabıka), Adalet Bakanlığı sisteminde tutulur ve belirli süreler (cezanın infazı + yasal süreler) geçince silinir. Ancak sabıka kaydına konu olan olayın gazete haberleri, unutulma hakkı kapsamında sildirilebilir.

Haber sitesi haberi kaldırmıyor, ne yapabilirim? Haber siteleri "basın özgürlüğü" ve "arşiv niteliği" gerekçesiyle silmemekte direnebilir. Bu durumda Sulh Ceza Hakimliği kararı ile "Erişim Engelleme" (Türkiye'den girilememesi) sağlanır.

Unutulma hakkı için avukat şart mı? Google başvuruları ve Sulh Ceza Hakimliği dilekçeleri teknik hukuki bilgi gerektirir. "Kamu yararı" ile "kişilik hakkı" dengesinin dilekçede doğru kurulması gerekir. Hatalı başvurular reddedilir ve emsal oluşturur. Bu nedenle uzman desteği önerilir.

Sosyal medyadaki eski fotoğraflarımı sildirebilir miyim? Evet. Kendi paylaştığınız ancak şifresini unuttuğunuz hesaplar için platforma başvurulabilir. Başkasının paylaştığı fotoğraflar için ise "Kişisel Veri İhlali" ve "Özel Hayatın Gizliliği" kapsamında erişim engelleme kararı alınabilir.

Ünlüler unutulma hakkından yararlanabilir mi? Kısmen. Kamuya mal olmuş kişilerin (sanatçı, siyasetçi) haberlerinde "kamu yararı" ve "basın özgürlüğü" daha baskındır. Ancak özel hayatın gizliliğini ihlal eden veya tamamen asılsız olan içerikler onlar için de silinebilir.

Kişisel verilerin silinmesi ve unutulma hakkı, bireyin dijital dünyada yeniden doğmasını sağlayan modern bir haktır. "İnternet asla unutmaz" sözü, doğru hukuki stratejilerle boşa çıkarılabilir. Geçmişin yükünü sırtınızda taşımak zorunda değilsiniz.

Kartal ve İstanbul Anadolu Yakası'ndaki müvekkillerimiz için yürüttüğümüz itibar yönetimi süreçlerinde; hem Google nezdinde hem de Türk Mahkemeleri nezdinde etkin sonuçlar almaktayız.

Dijital ayak izinizi temizlemek, itibarınızı korumak ve unutulma hakkınızı kullanmanız , İçerik kaldırma ve veri silme talepleriniz için bizimle iletişime geçebilirsiniz.

Kartal Bilişim Avukatı