Sahte Evrak Suçu ve Cezası

Sahte Evrak Suçu ve Cezası

Günlük yaşamda, özellikle ticaret, eğitim, sağlık veya kamu işlemleri sırasında evrak kullanımı oldukça yaygındır. Ancak bazı bireyler, hukuki veya ekonomik kazanç sağlamak amacıyla evraklarda sahtecilik yapabilmektedir. Bu durum, Türk Ceza Kanunu'nda (TCK) “belgede sahtecilik” olarak tanımlanır ve ciddi yaptırımları beraberinde getirir.

Bu yazımızda, sahte evrak suçu nedir, hangi tür sahtecilikler suç sayılır, resmi belge ile özel belge arasındaki fark nedir, cezalar nelerdir ve bu suçla karşılaşıldığında nasıl bir hukuki yol izlenmelidir gibi sorulara detaylı yanıtlar bulabilirsiniz.

Sahte Evrak Nedir?

Sahte evrak, gerçekte var olmayan bir belgenin düzenlenmesi, var olan bir belgenin yetkisiz şekilde değiştirilmesi, başka bir kişiye ait belgeyi kendi üzerine gibi gösterme, mühür, imza veya tarih gibi resmi unsurların hileli biçimde eklenmesi gibi yollarla ortaya çıkan geçersiz ve yanıltıcı belge anlamına gelir.

Bu belgeler, genellikle bir hakka ulaşmak, bir yükümlülükten kurtulmak ya da başkalarını aldatmak amacıyla kullanılır.

Sahte Evrak Suçu Türleri

1. Resmi Belgede Sahtecilik (TCK 204/1)

Kamu görevlilerinin düzenlediği belgeler (rapor, ruhsat, tapu, ehliyet, sağlık raporu, diploma vs.) üzerinde sahtecilik yapılması durumudur.

Örnekler:

• Sahte diploma veya ehliyet düzenlemek

• Kamu kurumunun yazısını değiştirerek sunmak

Cezası:
2 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası. Eğer belgeyi düzenleyen kişi bir kamu görevlisi ise ceza 3 yıldan 8 yıla kadar hapis olur.

2. Özel Belgede Sahtecilik (TCK 207)

Kişiler arasında düzenlenen, devlet nezdinde olmayan belgelerde (senet, sözleşme, özel yazışma vb.) sahtecilik yapılması hâlidir.

Örnekler:

• Sahte kira kontratı

• Geçersiz senet düzenlemek

• İmzayı taklit ederek sözleşme oluşturmak

Cezası:
1 yıldan 3 yıla kadar hapis ve adli para cezası.

Suçun Unsurları

Sahtecilik suçunun oluşabilmesi için aşağıdaki üç unsurun birlikte bulunması gerekir:

1. Belge üzerinde değişiklik ya da sahte düzenleme yapılmış olmalı.

2. Bu belge, hukuki işlemde kullanılmak üzere düzenlenmiş olmalı.

3. Kasten ve bilerek yapılmış olmalı.

❗ Dikkat: Eğer kişi, sahte olduğunu bilmeden belgeyi kullanıyorsa, suç oluşmaz. Ancak bilerek kullanmak, "kullanmak suretiyle sahtecilik" suçunu oluşturur.

Sahte Evrak Suçunda Zamanaşımı

Sahte evrak suçu için zamanaşımı süresi 8 yıldır. Bu sürede soruşturma başlamazsa, dosya zaman aşımına uğrar. Ancak evrakın kullanılması hâlinde zaman aşımı yeniden başlar.

Sahte Evrak Suçunda Mağdur Ne Yapmalı?

• Savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir.

• Belgenin sahte olduğuna dair teknik inceleme (grafoloji, belge inceleme uzmanlığı vs.) talep edilebilir.

• Kullanılan kurumla irtibata geçilerek sahteciliğin etkisi kaldırılabilir (örneğin noter, üniversite, banka vs.)

Sahte Evrak Suçunda Avukatın Rolü

Bu tür dosyalar hem teknik hem de ceza hukuku yönünden hassastır. Özellikle:

• Delil toplama süreci

• Savcılıkta ifade verme

• Bilirkişi incelemelerine itiraz

• Haksız yere suçlanan kişilerin savunması

• Uzlaşma veya etkin pişmanlık hükümleri

...gibi noktalarda deneyimli bir ceza avukatından destek almak, süreci lehinize çevirir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Sahte evrak kullandım ama sahte olduğunu bilmiyordum, yine de ceza alır mıyım?
Hayır. Suçun oluşabilmesi için kasten hareket şarttır.

2. Resmi belge ile özel belge arasındaki fark nedir?
Resmi belgeler kamu görevlileri tarafından düzenlenir. Özel belgeler kişiler arasında oluşur.

3. Sahtecilik suçu şikâyete tabi mi?
Hayır. Bu suçlar genellikle re’sen soruşturulur. Şikâyet olmasa bile savcılık harekete geçebilir.

4. Sahte evrakı bir kez kullandıktan sonra ceza alır mıyım?
Evet. Kullanmak da ayrı bir suç oluşturur. Belgede sahtecilikten farklı olarak ayrıca değerlendirilir.

Ceza Davası Avukatı