Sözlü Anlaşma Geçerli mi, İspatı Nasıl Yapılır?

Günlük hayatta pek çok kişi, resmi bir belge düzenlemeden sözlü olarak anlaşmalar yapmaktadır. Ancak bu durum, taraflar arasında uyuşmazlık çıktığında “Sözlü anlaşma geçerli mi?” ve “Sözlü anlaşma nasıl ispatlanır?” sorularını gündeme getirir.

Türk Borçlar Kanunu’na göre sözleşmelerin yazılı olması zorunlu değilse, sözlü anlaşmalar da geçerlidir. Ancak sözlü bir sözleşmenin varlığını ispatlamak yazılı sözleşmelere göre daha zordur. Bu nedenle, sözlü anlaşmaların geçerliliği ve ispatı hakkında bilinmesi gerekenler önemlidir.

Sözlü Anlaşma Geçerli mi?

Evet, Türk Borçlar Kanunu’na göre taraflar arasında yapılan sözlü anlaşmalar geçerlidir. Kanunda “Sözleşmelerin geçerliliği, özel bir şekle bağlı olmadığı sürece herhangi bir şekil şartına bağlı değildir” hükmü yer alır.

📌 Örnek:
Bir arkadaşınızdan borç para almak, bir iş için sözlü olarak fiyat belirlemek veya bir taşınmazı kiralamak sözlü olarak yapılabilir.

Sözlü Anlaşmaların Geçerli Olduğu Durumlar:

✔️ Kanun gereği yazılı şekil şartı aranmayan sözleşmelerde
✔️ Basit borç ilişkilerinde
✔️ Günlük yaşamda yapılan alım-satım işlemlerinde

Sözlü Anlaşmaların Geçerli Olmadığı Durumlar:

❌ Gayrimenkul satış sözleşmeleri (Noterde yapılmalı)
❌ Resmi şekilde yapılması zorunlu sözleşmeler
❌ Belirli bir şekil şartına bağlanan işlemler

Sözlü Anlaşmanın İspatı Nasıl Yapılır?

Sözlü bir sözleşmenin varlığını ispat etmek, yazılı sözleşmelere göre daha karmaşıktır. İspat yükü, genellikle iddiada bulunan kişiye aittir.

1. Tanık Beyanlarıyla İspat

Sözleşmenin yapıldığına şahit olan kişilerin mahkemede tanıklık yapması mümkündür.
Ancak bazı durumlarda tanıkla ispat yasağı vardır (örn. değeri belirli bir miktarı aşan borç ilişkilerinde).

2. Ses ve Görüntü Kayıtları

Taraflardan birinin rızasıyla alınmış ses/görüntü kayıtları delil olabilir.
Rıza olmadan alınan kayıtlar, çoğu zaman hukuka aykırı delil sayılır.

3. WhatsApp, E-posta ve Mesajlaşmalar

Taraflar arasında geçen yazışmalar delil olarak mahkemeye sunulabilir.
Sözleşmenin şartlarını ve tarafların iradesini gösteren mesajlar önemlidir.

4. Banka Dekontları ve Mali Belgeler

Ödeme yapıldıysa banka kayıtları sözleşmenin varlığına işaret edebilir.

Sözlü Anlaşmaların Riskleri

⚠️ Sözlü sözleşmeler ispat yükünün zorluğu nedeniyle taraflar arasında ihtilaf yaratabilir.
⚠️ Tarafların iradelerini kanıtlayacak yazılı bir belge olmadığında mahkeme süreci uzayabilir.

Sözlü Anlaşmalar İçin Öneriler

✅ Önemli borç ilişkilerinde mutlaka yazılı sözleşme düzenleyin.
✅ Tanık bulundurmaya özen gösterin.
✅ Tarafların iradesini gösteren mesajlaşmaları saklayın.