Velayet Davasında Çocuk Hakları ve Aile Mahkemesi Uygulamaları

Velayet davaları, boşanma veya ayrılık sürecinde en hassas ve en çok dikkat gerektiren davalardan biridir. Bu tür davalarda mahkemelerin temel önceliği, çocuğun üstün yararını korumaktır. Özellikle Kartal ve İstanbul Anadolu Yakası gibi büyük ve yoğun nüfuslu bölgelerde görülen velayet davalarında, aile mahkemelerinin uygulamaları, çocuk hakları ile birebir uyumlu olacak şekilde şekillenmektedir.

👪 Velayet Hakkı Nedir?

Velayet, çocuğun bakımı, eğitimi, korunması ve temsili gibi sorumlulukları kapsar. Türk Medeni Kanunu’na göre evlilik birliği devam ettiği sürece velayet anne ve babaya ortak olarak aittir. Boşanma halinde ise hâkim, çocuğun velayetini taraflardan birine verir. Bu kararda:

Çocuğun yaşı ve gelişim düzeyi,
Anne ve babanın yaşam koşulları,
Çocuğun duygusal bağları göz önünde bulundurulur.

⚖️ Aile Mahkemelerinin Uygulama Prensipleri

Kartal Adliyesi’nde görev yapan aile mahkemeleri, velayet davalarında şu kriterlere sıkı sıkıya bağlı kalır:

Çocuğun üstün yararı ilkesi
Taraflar arasında iletişim durumu
Çocuğun eğitim ve sağlık imkanlarına erişimi
Sosyal hizmet uzmanlarının hazırladığı raporlar
Çocuğun yaşı yeterliyse beyanı

Mahkemeler, genellikle pedagog, sosyal hizmet uzmanı ve psikologlardan oluşan uzman ekiplerin raporlarını dikkate alarak karar verir. Özellikle 8 yaş üzerindeki çocukların görüşü, hâkim için belirleyici olabilir.

👧 Çocuk Haklarının Korunması Nasıl Sağlanır?

Velayet davalarında çocuğun menfaati her şeyin üzerindedir. Bu kapsamda:

Çocuğun zorla bir ebeveyne verilmesi gibi durumların önüne geçilir.
Çocuğun eğitimi, sağlığı ve psikolojik gelişimi dikkate alınır.
Anne ya da babanın çocuğu kullanarak diğer tarafa baskı kurması engellenir.
Görüşme (kişisel ilişki) hakkı düzenli olarak denetlenir.

Mahkemeler gerektiğinde sosyal inceleme raporları hazırlatarak ev ortamını yerinde inceler.

🧾 Velayet Davası Nasıl Açılır?

Velayet davası, boşanma ile birlikte açılabileceği gibi boşanma sonrasında da velayet değişikliği davası olarak açılabilir. Dava açarken:

Nüfus kayıt örneği
Çocuğun doğum belgesi
Eğitim ve sağlık raporları
Tanık beyanları ve diğer belgeler kullanılabilir.

📍 Kartal ve Anadolu Yakası’nda Uygulamada Dikkat Edilen Hususlar

Kartal Aile Mahkemeleri, çocuğun eğitim ve sosyal çevresine özel önem verir.
Uyuşmazlık halinde çocukla uzman eşliğinde görüşmeler yapılır.
Aile içi şiddet varsa, koruma tedbirleri ve geçici velayet kararları uygulanabilir.
Gerekli görülürse çocuk teslimine dair kararlar icra yoluyla yerine getirilir.

✅ Velayet Davasında Nelere Dikkat Edilmeli?

Çocuğun psikolojik durumunu bozacak davranışlardan kaçınılmalı
Mahkemeye sunulacak belgeler eksiksiz hazırlanmalı
Velayet hakkı, maddi imkanlardan çok çocuğa sağlanacak duygusal ve fiziksel güvenceye göre değerlendirilir
Karar kesinleşene kadar geçici tedbirlerle çocuk korunur

🧩 Velayet Sürecinde Çocuğun Yanında Olmak İçin Hukuki Bilinç Şart

Velayet davalarında en önemli ilke, çocuğun fiziksel, psikolojik ve duygusal olarak zarar görmemesidir. Aile mahkemeleri bu ilkeyi esas alarak karar verir ve süreç boyunca çocuğun sağlıklı bir ortamda büyümesini amaçlar. Özellikle Kartal ve Anadolu Yakası’nda açılan davalarda yerel uygulamaların ve sürecin bilinmesi, hak kaybı yaşanmaması açısından büyük önem taşır.

Aile Hukuku Avukatı