Yurtdışından Gelen Gelirlerin Türkiye’de Vergilendirilmesi

Yurtdışından Gelen Gelirlerin Türkiye’de Vergilendirilmesi; Türkiye’de yaşayan bireyler ve şirketler, sadece yurt içinde elde ettikleri gelirlerden değil, aynı zamanda yurtdışında elde ettikleri gelirlerden de vergi yükümlülükleriyle karşılaşabilir. Özellikle globalleşen ekonomi, dijital hizmetler, freelance çalışma, uluslararası yatırım ve ticaret gibi alanlarda yurtdışından gelir elde eden kişi sayısı hızla artmaktadır. Bu durum, yurtdışından elde edilen gelirlerin Türkiye’de vergilendirilmesi konusunu hem bireyler hem de şirketler açısından oldukça önemli bir hale getirmiştir.

Bu yazıda, yurtdışından elde edilen gelirlerin Türkiye’de nasıl vergilendirildiği, hangi tür gelirlerin vergiye tabi olduğu, beyanname ve istisna uygulamaları, çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları ve bu süreçte dikkat edilmesi gereken hukuki ve mali konular ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.

Türkiye’de Vergi Mükellefiyetinin Temeli

Türk Vergi Hukuku’nda mükellefiyet esas olarak iki kavrama dayanır:

Tam Mükellefiyet
Dar Mükellefiyet

Tam mükellefiyet, Gelir Vergisi Kanunu’nun 3. maddesinde düzenlenmiştir. Türkiye’de yerleşmiş olan kişiler (ikametgahı Türkiye’de olan veya bir takvim yılı içinde Türkiye’de 6 aydan fazla kalan) hem Türkiye’de hem de yurtdışında elde ettikleri gelirleri Türkiye’de beyan edip vergilendirmek zorundadır.

Dar mükellefiyet ise Türkiye’de yerleşik olmayan, ancak Türkiye’de gelir elde eden kişilerin sadece Türkiye’de elde ettikleri gelirler üzerinden vergi ödemesini ifade eder. Bu nedenle, yurtdışından gelir elde eden Türkiye’de yerleşik kişiler genellikle tam mükellefiyet kapsamında değerlendirilir.

Yurtdışından Elde Edilen Gelir Türleri

Yurtdışından elde edilen gelirler farklı kategorilerde incelenir ve her kategori için farklı vergilendirme esasları söz konusudur:

Serbest Meslek Kazançları: Freelance çalışma, danışmanlık, online hizmet sunumu, proje bazlı işler gibi serbest meslek gelirleri.
Ücret Gelirleri: Yurt dışında çalışan bir kişinin elde ettiği maaşlar veya ücretler.
Gayrimenkul Gelirleri: Yurt dışında bulunan bir gayrimenkulün kira gelirleri.
Menkul Sermaye İradı: Yurt dışındaki banka hesaplarından elde edilen faiz, kar payı, temettü, tahvil veya bono gelirleri.
Ticari Kazançlar: Yurt dışında faaliyet gösteren bir işletmeden elde edilen gelirler.
Diğer Kazanç ve İratlar: Telif, lisans, patent, marka hakları, online dijital içerik gelirleri vb.

Her gelir türünün beyanı ve vergilendirilmesi farklı kurallara tabidir ve Gelir Vergisi Kanunu’nun ilgili maddeleri çerçevesinde değerlendirilir.

Yurtdışından Gelen Gelirlerde Beyanname Zorunluluğu

Türkiye’de tam mükellef olan kişiler, yurtdışından elde ettikleri gelirleri yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan etmek zorundadır.

Beyan dönemi her yıl Mart ayında olur.
Yurt dışı gelir, elde edildiği tarihten itibaren ilgili yılın gelirine eklenerek beyan edilir.
Eğer yurtdışında vergi ödenmişse, Türkiye’de çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları kapsamında mahsup imkanı vardır.

Bu nedenle, yurtdışından gelir elde eden bireylerin hem gelirlerini hem de bu gelirler için yurt dışında ödedikleri vergileri belgelemeleri önemlidir.

Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları

Türkiye, pek çok ülke ile Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşması (ÇVÖA) imzalamıştır. Bu anlaşmalar, aynı gelir üzerinden hem elde edildiği ülkede hem de Türkiye’de vergi ödenmesinin önüne geçer.

Örneğin bir kişi Almanya’da freelance hizmet vererek gelir elde etmiş ve Almanya’da vergi ödemişse, Türkiye-Almanya ÇVÖA çerçevesinde bu gelir için Türkiye’de ek vergi ödemek yerine, Almanya’da ödediği vergiyi Türkiye’de mahsup ettirebilir.

Bu anlaşmalar, serbest meslek kazançları, ücret gelirleri, temettü, faiz ve gayrimenkul gelirleri gibi farklı gelir türlerine yönelik özel hükümler içerir.

İstisnalar ve Muafiyetler

Bazı durumlarda yurtdışından elde edilen gelirler Türkiye’de vergiden muaf olabilir veya belirli bir istisnadan yararlanabilir. Örneğin:

Yurt dışında ödenen verginin Türkiye’de hesaplanan vergiden yüksek olması halinde ek vergi doğmaz.
Türkiye’deki bazı teşvik ve istisna düzenlemeleri (örneğin bazı serbest bölgeler, teknoloji geliştirme bölgeleri) kapsamında gelirlerin bir kısmı vergiden muaf tutulabilir.
Yurt dışı sigorta ve emeklilik gelirlerinde belirli sınırlar içinde istisna uygulanabilir.

Bu istisnalar her yıl Maliye Bakanlığı ve Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından güncellenebilir, bu nedenle güncel mevzuatın takip edilmesi önemlidir.

Yurtdışından Elde Edilen Gelirlerde Vergi Oranları

Türkiye’de gelir vergisi oranları dilim esasına göre değişir. 2025 yılı için gelir vergisi dilimleri şöyle varsayılabilir (örnek):

110.000 TL’ye kadar %15
230.000 TL’ye kadar %20
580.000 TL’ye kadar %27
3.000.000 TL’ye kadar %35
3.000.000 TL’den fazlası %40

Bu oranlar tüm gelir türlerine değil, her gelir türünün niteliğine göre uygulanır. Menkul sermaye iratları veya gayrimenkul gelirleri için stopaj ve beyan esasları farklı olabilir.

Yurtdışından Elde Edilen Gelirlerin Beyanı İçin Gerekli Belgeler

Gelirin türüne göre Türkiye’de beyan için aşağıdaki belgeler talep edilebilir:

Yurt dışı banka dekontları
Yurt dışı işveren veya müşteriden alınan ödemelere ilişkin faturalar
Yurt dışında ödenen vergiye ilişkin belgeler (vergi makbuzu, beyanname örneği)
Gayrimenkul veya menkul kıymet gelirleri için tapu ve hisse belgeleri

Bu belgeler hem vergi idaresi tarafından hem de olası bir incelemede delil olarak kullanılır.

Vergi Riskleri ve Cezai Yaptırımlar

Yurtdışından elde edilen gelirlerin Türkiye’de beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi durumunda vergi idaresi tarafından çeşitli yaptırımlar uygulanabilir.

Vergi ziyaı cezası
Usulsüzlük cezası
Gecikme faizi ve gecikme zammı

Bu nedenle, yurtdışından gelir elde eden bireylerin vergi mevzuatına uygun hareket etmesi ve gerektiğinde uzman mali müşavir veya avukatlardan destek alması önemlidir.

Sık Sorulan Sorular

Soru 1: Yurtdışından elde edilen freelance gelir Türkiye’de vergilendirilir mi?
Evet. Türkiye’de tam mükellef olan kişiler, yurtdışından elde ettikleri freelance gelirleri Türkiye’de beyan etmek ve gelir vergisi ödemek zorundadır. Ancak yurt dışında ödenen vergi Türkiye’de mahsup edilebilir.

Soru 2: Yurt dışında maaşla çalışıyorum, Türkiye’de vergi öder miyim?
Türkiye’de ikametgahı devam eden bir kişi, yurt dışındaki ücret gelirlerini de Türkiye’de beyan etmekle yükümlüdür. Ancak çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması kapsamında mahsup imkanı vardır.

Soru 3: Yurt dışındaki kira gelirleri Türkiye’de vergilendiriliyor mu?
Evet. Tam mükellef olan bir kişi, yurt dışındaki gayrimenkullerinden elde ettiği kira gelirlerini Türkiye’de beyan etmek zorundadır.

Soru 4: Yurt dışında ödenen vergiyi Türkiye’de nasıl mahsup ederim?
Yurt dışında ödediğiniz vergiyi belgeleyerek yıllık gelir vergisi beyannamesinde mahsup talebinde bulunabilirsiniz. Bu, çifte vergilendirmeyi önler.

Soru 5: Yurt dışından elde ettiğim gelir için beyanname vermemek ne gibi sonuçlar doğurur?
Beyanname vermemek vergi ziyaı, usulsüzlük cezası ve gecikme faizi gibi yaptırımlara neden olabilir.

Globalleşen dünyada bireyler ve şirketler yurtdışından gelir elde ettikçe, Türkiye’deki vergi mevzuatı bu gelirlerin beyan edilmesini ve vergilendirilmesini zorunlu kılar. Yurt dışı gelirlerinin Türkiye’de vergilendirilmesi karmaşık bir süreç olabilir ve her gelir türü için farklı kurallar geçerlidir. Bu nedenle, hem çifte vergilendirme riskinden korunmak hem de cezai yaptırımlarla karşılaşmamak için profesyonel destek almak, doğru belge ve beyan süreçlerini takip etmek önemlidir.

Yurtdışından elde edilen gelirlerin Türkiye’de vergilendirilmesi, mali planlama ve hukuki danışmanlık ile yönetildiğinde hem riskler minimize edilebilir hem de avantajlar en iyi şekilde değerlendirilebilir.

Kartal Vergi Avukatı