Arabuluculuk Kayıtları Mahkemede Delil Olarak Kullanılabilir mi?

Arabuluculuk süreci, hukuk sisteminde taraflar arasında anlaşmazlıkların mahkemeye gitmeden çözülmesini sağlayan etkili ve yaygın bir yöntemdir. Ancak tarafların sürece dair kaygılarından biri, görüşmelerin gizliliği ve bu görüşmelerin ileride olası bir dava sürecinde mahkemede delil olarak kullanılıp kullanılamayacağıdır. Özellikle iş, tüketici, kira ve miras gibi uyuşmazlıklarda bu konu sıkça gündeme gelir. Peki, arabuluculuk kayıtları mahkemede delil olarak kullanılabilir mi? İstanbul Kartal ve Anadolu Yakası’nda arabuluculuk süreciyle ilgilenen kişilerin bu konuda bilmesi gerekenleri kapsamlı şekilde ele alalım.

Arabuluculukta Gizlilik İlkesi

Arabuluculuk, gönüllülük ve gizlilik esasına dayalı bir alternatiftir. 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’na göre, arabuluculuk sürecinde tarafların, avukatlarının ve arabulucunun gizlilik ilkesine uyması zorunludur. Bu gizlilik ilkesi, görüşme içeriklerinin, belgelerin ve yapılan tekliflerin daha sonra mahkemede delil olarak kullanılmasının önüne geçer.

Hangi Kayıtlar Delil Olamaz?

Genellikle taraflar arasında geçen yazılı ve sözlü görüşmeler, önerilen çözümler, uzlaşma teklifleri ve sürece dair tutulan özel notlar mahkemede delil olarak kullanılamaz. Bu yasak, tarafların sürece rahat ve açık bir şekilde katılmasını teşvik etmeye yöneliktir. Aksi halde kişiler, söyledikleri ya da önerdikleri bir ifadenin ileride aleyhlerine kullanılmasından korkabilir.

Ancak bazı istisnalar vardır.

İstisnalar Nelerdir?

Tarafların Açık Rızası:
Taraflar yazılı olarak açıkça kabul ederse, arabuluculuk sürecine dair bazı belgeler ya da bilgiler mahkemede delil olarak kullanılabilir. Bu rıza belirsiz veya zımni şekilde değil, net ve yazılı şekilde ifade edilmelidir.
Suç Unsuru İçeren Bilgiler:
Arabuluculuk görüşmelerinde bir taraf suç işlediğini ikrar ederse veya suçla ilgili bir durumu ifşa ederse (örneğin, sahtecilik, tehdit, şantaj vb.), bu durum gizlilik ilkesinin kapsamı dışında kalabilir. Bu tür bilgiler, savcılığa intikal ettirilerek ayrı bir süreç başlatılabilir.
Anlaşma Belgesi:
Arabuluculuk sonunda hazırlanan ve iki taraf ile arabulucu tarafından imzalanan anlaşma belgesi, mahkemede kesin delil niteliği taşır. Eğer bu belge mahkemeden ya da noter onayından geçmişse ilam niteliğinde belge sayılır. Bu durumda, taraflardan biri anlaşmaya uymazsa, doğrudan icra takibi başlatılabilir.

Kartal ve İstanbul Anadolu Adliyesi’nde Uygulama Nasıldır?

İstanbul Anadolu Adliyesi arabuluculuk merkezlerinde uygulanan süreçlerde de aynı yasalar ve ilkeler geçerlidir. Ancak uygulamada tarafların çoğu sürecin gizliliğine dikkat etmekte, özellikle çözüm odaklı yürütülen dosyalarda görüşme kayıtlarının hiçbir şekilde paylaşılmaması için hassasiyet göstermektedir.

Kartal gibi büyük ve yoğun bir bölgede arabuluculukla çözüme kavuşturulan iş uyuşmazlıkları, kira davaları ve miras paylaşımı konularında tarafların mahkeme sürecine taşımadan çözüm aramaları, kayıtların gizliliği sayesinde mümkün olmaktadır.

Tarafların Sıklıkla Sorduğu Sorular ve Yanıtları

Süreçte Taraflar Arasında Geçen Yazışmalar Delil Olur mu?
Eğer bu yazışmalar arabuluculuk süreci dışında yapılmışsa (örneğin e-posta ya da mesajlaşma), taraflardan biri bunları delil olarak sunabilir. Ancak sürecin bir parçası olarak yapılmışsa ve diğer taraf bu belgelerin kullanılmasına rıza göstermemişse, delil olamaz.

Arabulucu Notları Delil Sayılır mı?
Hayır. Arabulucu, süreç boyunca kendi notlarını tutabilir ancak bunlar sadece kendisi içindir ve hiçbir şekilde mahkemeye sunulamaz.

Anlaşmaya Varılmazsa Süreçte Konuşulanlar Mahkemeye Taşınabilir mi?
Hayır. Arabuluculukta yapılan beyanlar, teklifler, kabuller ya da retler dava dosyasına delil olarak giremez. Bu, yasal güvence altındadır.

Anlaşma Belgesi Zorunlu mudur?
Eğer taraflar bir çözüme ulaşırsa, bu durumda arabulucu tarafından resmi bir anlaşma belgesi hazırlanır. Bu belge, taraflar açısından bağlayıcıdır ve ileride doğabilecek uyuşmazlıklarda delil niteliğindedir.

Kötü Niyetli Kullanım Durumunda Ne Olur?
Taraflardan biri sürecin gizliliğini ihlal ederek belge sunarsa, karşı taraf bu durumun hukuka aykırılığını ileri sürebilir. Mahkeme bu tür delilleri dikkate almayabilir ve delil yasağına uymayan taraf aleyhine karar verebilir.

Gizlilik Sözleşmesi Yapılmalı mı?
Her ne kadar gizlilik zaten yasal olarak koruma altında olsa da, bazı özel durumlarda taraflar ve arabulucu arasında ayrıca bir gizlilik sözleşmesi imzalanabilir. Bu sözleşme, sürecin daha güvenli yürütülmesini sağlar.

Nihai Olarak Ne Öğrendik?

Arabuluculuk sürecinde konuşulanlar, yazılanlar ve önerilen anlaşmalar genel kural olarak mahkemede delil olarak kullanılamaz. Bu durum, hem yasal düzenlemeler hem de arabuluculuk sisteminin ruhu gereğidir. Ancak tarafların yazılı rızası, suç unsuru içeren ifadeler ve resmi anlaşma belgeleri bu kuralın istisnasıdır.

İstanbul Kartal ve çevresinde arabuluculuğa başvurmayı düşünen kişiler için, sürecin gizliliği konusunda herhangi bir çekinceye yer yoktur. Mahkemeye gitmeden önce çözüm arayan bireylerin gönül rahatlığıyla bu yolu tercih etmesi mümkündür.

Sık Sorulan Sorular

Arabuluculuk görüşmelerindeki konuşmalar mahkemede kullanılabilir mi?
Hayır, tarafların beyanları gizlidir ve delil olamaz.

Anlaşma belgesi mahkemede geçerli midir?
Evet, taraflarca imzalanan ve onaylanmış anlaşma belgesi mahkemede geçerli delildir.

Taraflar isterse görüşme kayıtlarını mahkemeye sunabilir mi?
Eğer iki taraf da yazılı şekilde onay verirse, belirli belgeler delil olabilir.

Arabulucu, sürece dair notlarını mahkemeye sunabilir mi?
Hayır, arabulucu notları kişiseldir ve paylaşılması yasaktır.

Arabulucu Avukat