Cezaevinden Tahliye İçin Hangi Yollar İzlenebilir?

Cezaevine giren bir kişi ya da yakını için en büyük sorulardan biri, “Tahliye olmak için hangi yollar var?” sorusudur. Türkiye’de ceza infaz sistemi, belli şartlar oluştuğunda mahkûmların cezaevinden çıkmasına olanak tanır. Ancak bu süreç, yalnızca hukuki bilgiyle değil, zamanında atılan adımlarla da yakından ilgilidir.

Bu yazıda, tahliye için izlenebilecek yollar, şartlı tahliye, denetimli serbestlik, ceza indirimi, infaz hâkimi başvurusu ve itiraz gibi tüm hukuki mekanizmalar kapsamlı şekilde açıklanmıştır.

1. Şartlı Tahliye (Koşullu Salıverilme)

Şartlı tahliye, mahkûmun cezasının belirli bir kısmını infaz etmesinden sonra iyi hal göstermesi şartıyla cezaevinden salıverilmesidir.

Genel şartlar:

Hükümlünün, cezasının yarısını, üçte ikisini veya dörtte üçünü çekmiş olması (suçun türüne göre değişir).
Cezaevinde iyi hâl raporu almış olması.
Disiplin cezası almamış olması.

📌 Örnek: 6 yıl hapis cezası alan bir kişi, cezasının 3/2’sini (4 yıl) tamamladıysa ve cezaevi koşullarında olumsuz davranış göstermediyse tahliye edilebilir.

2. Denetimli Serbestlik

Cezaevi dışında, bazı yükümlülükler altında özgürlüğün sınırlandırılmasıdır. En çok bilinen tahliye yöntemlerinden biridir.

Koşullar:

Mahkûmun toplam cezası 3 yıl veya daha az ise (2023 sonrası düzenleme ile sınırlar değiştiği için avukata danışılmalıdır).
Hükümlü, infazın son 1 yılını denetimli serbestlik altında geçirebilir.
Hükümlü, kamu yararına çalışma, belli bir yerde ikamet etme, elektronik kelepçeyle izleme gibi yükümlülüklere tabi olabilir.

⚠️ Bu süreç otomatik değildir. İnfaz hâkimliğine başvuru yapılması gerekir.

3. Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması (HAGB)

HAGB, hükmün açıklanmasının ertelenmesi anlamına gelir. Hapis cezası verilse bile, belirli şartların oluşması halinde karar 5 yıl ertelenebilir ve kişi cezaevine girmez.

Şartlar:

Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan mahkûm olmamış olması
Suçun üst sınırının 2 yıl veya daha az hapis cezası olması
Sanığın suçu tekrar işlemeyeceği yönünde kanaat oluşması

🛑 HAGB kararı, dava sürecinde alınabilir. Cezaevine girmiş kişiler için uygulanmaz.

4. Cezaevi İdari Gözlem Kurulu Kararıyla Tahliye

Yeni düzenlemelere göre, iyi hâl değerlendirmesi yapan İdari ve Gözlem Kurulu, mahkûmun davranışlarını inceleyerek şartlı tahliyeye uygunluk kararı verebilir.

Eğer kurul uygun görmezse, karar infaz hâkimine taşınabilir.

5. İnfaz Hâkimliğine Başvuru

Cezaevi içindeki uygulamalarla veya tahliye süreciyle ilgili sorunlarda infaz hâkimliğine başvurarak:

Disiplin cezalarının iptali,
Denetimli serbestlik reddinin iptali,
Fazla ceza yatma gibi infaz hataları

gibi konularda çözüm aranabilir. Avukat aracılığıyla yapılan başvurular genellikle daha etkili olur.

6. Yargıtay veya İstinaf Mahkemesinden Bozma Kararı

Eğer davanın kararı henüz kesinleşmemişse veya dosya itiraz sürecindeyse;

İstinaf Mahkemesi
Yargıtay

cezayı bozabilir ya da ortadan kaldırabilir. Bu durumda kişi hakkında yeniden yargılama yapılır veya tahliye edilir.

7. Adli Tıp Raporuyla Tahliye (Hastalık veya Yaşlılık Nedeniyle)

Cezaevinde ağır hastalık, yaşlılık, engellilik gibi nedenlerle yaşamını idame ettiremeyen mahkûmlar için tahliye imkânı vardır.

Adli Tıp Kurumu’ndan alınacak “cezaevinde kalamaz” raporu gereklidir.
Raporun ardından mahkeme ya da Cumhuriyet Başsavcılığı, infazı erteleyebilir veya tahliye edebilir.

8. Af Yasası veya Ceza İndirimi

TBMM tarafından çıkarılacak af yasaları, genel ya da özel af yoluyla birçok hükümlünün tahliye edilmesini sağlar. 2020 yılında çıkarılan infaz yasası ile binlerce kişi tahliye edilmiştir. Ancak bu yöntem, siyasi bir karardır ve zamanlaması belirsizdir.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Tahliye için avukat şart mı?
Şart değil ancak başvuruların eksiksiz yapılması ve hakların takibi için avukat desteği büyük avantaj sağlar.

2. Denetimli serbestlik otomatik mi uygulanır?
Hayır. Başvuru yapılması ve bazı belgelerin tamamlanması gerekir.

3. Şartlı tahliyeyi kim onaylar?
İdare ve Gözlem Kurulu olumlu rapor verirse, tahliye gerçekleşir. Aksi durumda infaz hâkimi devreye girer.

4. Tahliye talebim reddedildi, ne yapabilirim?
İnfaz hâkimi kararına itiraz edilebilir. Bir üst mahkemeye başvurulabilir.

Kartal Ceza Avukatı ile Tahliye Sürecinde Profesyonel Destek

Kartal merkezli ceza avukatı ekibimiz, müvekkillerinin infaz sürecini titizlikle takip eder, tahliye imkânlarını analiz eder ve başvuruları profesyonelce yürütür. Cezaevinden tahliye olmak, çoğu zaman doğru zamanda, doğru adımı atmaktan geçer. Gecikmeden hukuki danışmanlık alınması, özgürlüğünüz için büyük fark yaratır.

Boşanma Avukatı