Evlatlıkla İlgili Hukuki İşlemler ve Dava Süreci

Evlatlıkla İlgili Hukuki İşlemler ve Dava Süreci

Evlat edinme, biyolojik bağa dayanmayan ama hukuken gerçek bir aile ilişkisi kuran önemli bir kurumdur. Türk Medeni Kanunu kapsamında evlatlık ilişkisi, hem evlat edinen hem de evlat edinilen açısından ciddi sonuçlar doğurur. Bu yazıda, evlat edinmenin hukuki koşulları, başvuru süreci ve doğabilecek dava türlerini açıklıyoruz.

Evlat Edinmenin Şartları

1. Evlat Edinmek İsteyen Kişi Açısından:

• En az 30 yaşında olmak veya en az 5 yıldır evli olmak,

• Evlat edinilecek çocukla en az bir yıl birlikte yaşamış olmak,

• Çocuğun yararına olduğunun mahkemece değerlendirilmesi.

2. Evlat Edinilecek Kişi Açısından:

• Küçükse, velisinin veya yasal temsilcisinin izni gerekir,

• 12 yaşından büyükse, çocuğun da rızası aranır,

• Reşit kişilerin evlat edinilmesi için sürekli bakım ve gözetim ilişkisi şarttır.

Başvuru Süreci

Evlat edinme işlemleri Aile Mahkemesi nezdinde yürütülür:

1. Dilekçe ile Başvuru: Evlat edinmek isteyen kişi ya da eşler, yerleşim yerindeki Aile Mahkemesi’ne başvuruda bulunur.

2. Sosyal Hizmet İncelemesi: Çocukla evlat edinenin uyumu, bakımı, psikolojik durumu uzmanlarca değerlendirilir.

3. Mahkeme Kararı: Tüm incelemeler sonunda mahkeme, evlat edinmenin çocuğun yararına olup olmadığına karar verir.

Evlatlıkla İlgili Dava Türleri

1. Evlat Edinmenin İptali Davası

Bazı hallerde evlat edinme kararının iptali mümkündür:

• Tarafların iradesinde sakatlık (zorla, aldatılarak yapılan başvuru),

• Hukuki şartların hiç oluşmamış olması (örneğin yaş şartının yok sayılması),

• Evlat edinmenin kamu düzenine aykırı olması.

Yetkili Mahkeme: Evlat edinmenin yapıldığı Aile Mahkemesi
Süre: Öğrenmeden itibaren 1 yıl içinde, her hâlükârda 5 yıl içinde açılmalıdır.

2. Nüfus Kayıtlarının Düzeltilmesi Davası

Evlat edinme işleminden sonra nüfus kayıtları değişir. Yanlışlık olması hâlinde, Asliye Hukuk Mahkemesi’ne nüfus kayıtlarının düzeltilmesi davası açılabilir.

3. Mirasla İlgili Davalar

Evlatlık, öz çocuk gibi mirasçı olur. Ancak biyolojik ailesinin mirasçısı olamaz. Miras paylaşımında hak kaybı varsa, tenkis davası veya tapu iptal ve tescil davası gündeme gelebilir.

Evlat Edinmede Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Rızaların yazılı ve noterden alınması gerekir.

• Mahkeme kararı olmadan evlat edinme hükümleri doğmaz.

• Evlat edinme işlemi kesinleştiğinde geri alınması çok sınırlı hallerde mümkündür.

Evlatlık ilişkisi, sadece bir bakım ilişkisi değil, aynı zamanda güçlü bir hukuki bağdır. Bu nedenle süreç hem dikkatle yürütülmeli hem de hukuki danışmanlık alınmalıdır. Özellikle iptal davaları ve miras ihtilafları, uzman bir avukat rehberliğinde takip edilmelidir.

Aile Hukuku Avukatı