Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Şartları Nelerdir?

Ceza yargılamalarında bazı durumlarda sanık hakkında hüküm kurulmasına rağmen, bu hükmün açıklanması belli bir süre ertelenebilir. Bu uygulamaya “Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması” (HAGB) denir. HAGB, hem sanık açısından bir fırsat sunar hem de yargı sistemine esneklik kazandırır. Bu yazıda, HAGB’nin yasal dayanağı, uygulanma şartları, sonuçları ve sıkça sorulan sorular ele alınmıştır.

Hükmün Açıklanmasının Geri Bırakılması Nedir?

HAGB, Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 231. maddesine göre, sanık hakkında verilen ceza hükmünün belirli şartlar altında 5 yıl süreyle açıklanmamasıdır. Bu süre içinde kişi kasıtlı bir suç işlemez ve yükümlülüklere uyarsa, dava hiçbir hüküm doğurmadan düşer ve sabıka kaydına işlenmez.

HAGB Kararı Verilebilmesi İçin Gerekli Şartlar

Bir mahkeme HAGB kararı verebilmesi için şu şartların tamamı sağlanmalıdır:

Sanık hakkında verilen cezanın 2 yıl veya daha az süreli hapis cezası ya da adli para cezası olması gerekir.
- 2 yılı aşan hapis cezalarında HAGB uygulanamaz.
Sanığın daha önce kasıtlı bir suçtan kesinleşmiş mahkûmiyetinin bulunmaması gerekir.
- Sabıka kaydı olan sanıklar için HAGB kararı verilemez.
Sanığın, yargılama sürecinde pişmanlık göstermesi ve olumlu kanaat bırakması gerekir.
- Sanığın kişiliği, davranışları ve duruşmadaki tutumu dikkate alınır.
Mağdurun ya da kamunun uğradığı zarar varsa, bu zararın giderilmesi gerekir.
- Tazminat, geri ödeme veya uzlaşma ile bu şart sağlanabilir.
Sanığın HAGB kararını kabul etmesi gerekir.
- Sanık kabul etmezse mahkeme HAGB uygulayamaz.

HAGB Süreci Nasıl İşler?

Mahkeme tüm şartların oluştuğunu tespit ederse, sanık lehine HAGB kararı verir.
Bu karar verildikten sonra, 5 yıllık denetim süresi başlar.
Bu sürede sanığın kasıtlı bir suç işlememesi ve yükümlülüklere uyması beklenir.
Gerekirse denetimli serbestlik müdürlüğünce bazı yükümlülükler (örneğin eğitime katılmak, kamu hizmeti) belirlenebilir.

HAGB Kararının Avantajları Nelerdir?

Sabıka kaydına işlenmez. Kişi hükümlü sayılmaz.
Ceza infaz edilmez. Sanık hapis yatmaz.
Sosyal hayatta sorun yaratmaz. İşe girme, yurtdışına çıkma, ehliyet alma gibi işlemleri etkilemez.
Denetim süresi sonunda dava düşer. Kişi hakkında verilmiş hüküm hiçbir sonuç doğurmaz.

HAGB Kararı İhlal Edilirse Ne Olur?

Sanık 5 yıllık denetim süresi içinde kasıtlı bir suç işlerse veya yükümlülükleri yerine getirmezse, daha önce açıklanmayan hüküm açıklanır.
Bu durumda, sanık hakkında verilen ceza kesinleşir ve cezanın infazı gerekir.

HAGB Hangi Suçlarda Uygulanamaz?

Cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar (örneğin cinsel istismar)
Uyuşturucu ticareti suçu
Terör suçları
Kasten öldürme, işkence, yağma gibi ağır suçlar
Bu gibi suçlarda HAGB kararı verilmesi yasal olarak mümkün değildir.

Sık Sorulan Sorular

Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kimler için geçerlidir?
HAGB kararı, 2 yıl veya daha az hapis ya da adli para cezası alan ve daha önce kasıtlı suç işlememiş kişilere uygulanabilir.

HAGB süresinde suç işlenirse ne olur?
5 yıl içinde kasıtlı bir suç işlenirse, daha önce açıklanmayan ceza hükmü açıklanır ve infaz süreci başlar.

HAGB sabıka kaydına işler mi?
Hayır, HAGB kararı verilmiş bir dosya sabıka kaydına işlemez. Ancak adli sicil arşivine kaydedilir.

HAGB kararı temyiz edilebilir mi?
Evet, sanık isterse HAGB kararına karşı istinaf veya temyiz yoluna başvurabilir.

HAGB süresi dolduğunda dava ne olur?
Denetim süresi başarıyla tamamlanırsa, dava düşer ve sanık hakkında hüküm hiçbir sonuç doğurmaz.

Ceza davasında hükmün açıklanmasının geri bırakılması, bireyler için ikinci bir şans niteliği taşır. Ancak HAGB'nin uygulanabilmesi için belirli yasal ve fiilî şartların sağlanması gerekir. Kişinin sabıkasız olması, pişmanlık göstermesi ve yeniden suç işlememesi bu sürecin en kritik noktalarıdır. Kartal, İstanbul Anadolu Yakası gibi bölgelerde bu konuda hukuki destek almak isteyen kişiler, alanında deneyimli ceza hukuku konusunda uzman avukatlardan bilgi alarak süreci doğru yönetebilirler.

Ceza Davası Avukatı