İnternet yorumundan dolayı hakaret davası açabilir miyim?

Günümüzde sosyal medya, haber siteleri, forumlar ve yorum platformları aracılığıyla insanlar düşüncelerini çok daha kolay bir şekilde dile getirebilmektedir. Ancak bu kolaylık, zaman zaman kişilik haklarının ihlaliyle sonuçlanabilecek internet yorumlarını da beraberinde getirmektedir. Özellikle hakaret, iftira veya küçük düşürme gibi söylemler internet ortamında sıklıkla karşılaşılan bir sorundur. Peki, bir internet yorumunda hakarete uğradığınızı düşünüyorsanız, hakaret davası açabilir misiniz?

İnternet ortamında yapılan hakaretler, Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil eder. Dijital mecrada gerçekleşen hakaret, tıpkı fiziksel ortamda yüz yüze söylenen hakaret gibi ceza yaptırımıyla karşı karşıya kalabilir. Bu içerikte, internet yorumlarından dolayı hakaret davası açma sürecine, hukuki dayanaklara ve mağdurun izleyebileceği yollara detaylı bir şekilde değinilmektedir.

İnternet ortamında hakaretin yasal dayanağı

Türk Ceza Kanunu’nun 125. maddesi uyarınca, bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırı kastıyla yapılan her türlü fiil hakaret suçu sayılmaktadır. Bu fiil yazılı, sözlü, görsel ya da elektronik iletişim araçları üzerinden gerçekleştirilebilir. Dolayısıyla internet üzerinden yapılan yorumlar da bu kapsamda değerlendirilir.

Yasa, bu suçun alenen işlenmesini yani geniş kitlelere açık bir ortamda (örneğin sosyal medyada) gerçekleştirilmesini, cezayı artırıcı bir neden olarak kabul eder. Yani, bir kişi hakkında sosyal medyada hakaret içerikli yorum yapmak, suçun nitelikli halini oluşturur.

Hangi internet yorumları hakaret sayılır?

Her olumsuz yorum hakaret sayılmaz. Eleştiri, şikâyet ya da memnuniyetsizlik bildiren ifadeler kişilik haklarına saldırı niteliğinde değilse, suç teşkil etmez. Ancak:

Küfür ve argo ifadeler
Aşağılama ve küçümseyici söylemler
Kişinin haysiyetine saldırı niteliğinde sözler
Mesleki itibarı zedeleyici ithamlar
Ahlaki değerlerine yönelik aşağılama

gibi içerikler doğrudan hakaret suçu kapsamında değerlendirilir.

Örnek: “Bu kişi dolandırıcıdır, sakın iş yapmayın.” gibi ithamlar, kişi hakkında herhangi bir yargı kararı olmadan söylendiyse hem iftira hem hakaret kapsamına girebilir.

Hakaret davası açmak için ne yapılmalı?

İnternet yorumundan dolayı hakaret davası açmak isteyen kişi şu adımları izlemelidir:

Delil Toplama
İnternette yapılan yorumun ekran görüntüsü alınmalı ve mümkünse tarih/saat bilgisi görünür şekilde saklanmalıdır. Yorumu paylaşan kişinin kullanıcı adı, profil bağlantısı, IP adresi tespiti için başvurulabilir.
Savcılığa Şikayet
Kişi, olayın gerçekleştiği yerin Cumhuriyet Başsavcılığı’na suç duyurusunda bulunabilir. Bu başvuruda, hakaret içerikli yorumun ekran görüntüsü ve varsa diğer belgeler sunulmalıdır.
Siber Suçlarla Mücadele Birimi
Eğer yorum anonim hesaplarca yazıldıysa, emniyetin Siber Suçlarla Mücadele birimi IP adresi tespiti ve kimlik belirleme için teknik inceleme başlatabilir.
Tazminat Davası Açmak
Ceza davasına ek olarak kişi, manevi tazminat talep etmek üzere Asliye Hukuk Mahkemesi’nde tazminat davası da açabilir.

Hakaret suçunun cezası nedir?

TCK 125’e göre hakaret suçu işleyen kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis cezası veya adli para cezası ile cezalandırılır. Suçun kamuya açık şekilde işlenmesi, mağdurun kamu görevlisi olması veya dini/sosyal değerlerine saldırı içermesi durumunda ceza artırılır.

Özellikle internet ortamında, sosyal medya gibi platformlarda işlenen hakaret suçlarında hâkimler genellikle adli para cezası ve hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) kararı vermektedir. Ancak fiilin ağırlığına göre doğrudan hapis cezası da söz konusu olabilir.

İfade özgürlüğü ile hakaret arasındaki fark nedir?

Anayasa ile güvence altına alınan ifade özgürlüğü, kişilerin düşünce ve kanaatlerini açıklama hakkını korur. Ancak bu özgürlük sınırsız değildir. Eleştiri sınırlarını aşarak kişinin özel hayatına, şerefine ve toplumdaki saygınlığına saldırıya dönüşen ifadeler hakaret sayılır ve suç oluşturur.

Sosyal medya platformlarının rolü

Facebook, Instagram, Twitter (X), YouTube gibi platformlar, içerik şikâyetlerine karşı kendi topluluk kurallarına göre işlem yapar. Ancak hakaret içerikli bir yorumun kaldırılması ya da kişinin engellenmesi, hukuki sürecin yerine geçmez. Yani ceza davası ve tazminat talepleri için resmi yolların izlenmesi gerekir.

Zaman aşımı süresi

Hakaret suçuna ilişkin şikâyet hakkı, fiilin ve failin öğrenilmesinden itibaren 6 ay içinde kullanılmalıdır. Bu süre geçerse şikâyet hakkı düşer. Ayrıca hakaret suçu için genel dava zaman aşımı süresi 8 yıldır.

Yargıtay kararları ne diyor?

Yargıtay kararlarında, internet ortamındaki hakaret içerikli yorumların aleniyet taşıdığı ve kamu önünde yapılmış sayıldığı vurgulanmaktadır. Yine Yargıtay, yorumun içeriğine, bağlama ve söyleyenin niyetine göre değerlendirme yaparak “ifade özgürlüğü” mü yoksa “hakaret” mi olduğuna karar verir.

Sık Sorulan Sorular

İnternette yapılan her olumsuz yorum hakaret sayılır mı?
Hayır. Eleştiri niteliğindeki yorumlar hakaret suçu oluşturmaz. Ancak onur kırıcı, küçük düşürücü veya kişilik haklarına saldırı niteliğindeki yorumlar hakaret suçuna girer.

Anonim bir kullanıcıya dava açabilir miyim?
Evet. Savcılık ve Siber Suçlarla Mücadele birimleri IP tespitiyle kimlik belirleme çalışması yapabilir.

Yorum silinmişse dava açabilir miyim?
Eğer yorumun ekran görüntüsü veya başka bir dijital kaydı varsa delil olarak kullanılabilir. Bu yüzden hızlıca ekran görüntüsü almak önemlidir.

Sadece şikâyet mi yeterli olur? Dava açmaya gerek var mı?
Savcılığa yapılacak şikayetle birlikte kamu davası açılabilir. Ancak manevi tazminat talebi için ayrıca hukuk mahkemelerinde dava açılması gerekir.

Sosyal medya platformlarına şikâyet yeterli mi?
Hayır. Platformların iç denetimleri, içerik silme veya kullanıcıyı engelleme yönünde olabilir. Ancak ceza hukuku bakımından resmi makamlara başvurulması gerekir.

Bilişim Hukuku Avukatı