Kartal Avukat
Dijital çağın gelişmesiyle birlikte edebi, sanatsal, görsel ve işitsel eserlerin internet ortamında paylaşımı hız kazanmıştır. Ancak bu yaygınlık, eser sahiplerinin hak ihlalleriyle daha sık karşı karşıya kalmasına neden olmaktadır. İnternette izinsiz yayınlanan eserler, 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu (FSEK) kapsamında korunmakta, hak sahiplerine çeşitli hukuki başvuru yolları sunulmaktadır.
Özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde, Kartal ve Anadolu Yakası’nda faaliyet gösteren yaratıcı sektör temsilcileri ve dijital içerik üreticileri için bu koruma son derece önemlidir.
Telif hakkı, bir eserin sahibine, o eseri kullanma, çoğaltma, yayma ve yayımlanmasını engelleme gibi haklar tanır. FSEK’e göre telif hakkı koruması şu tür eserleri kapsar:
Edebi eserler (kitap, makale, şiir)
Müzik eserleri
Sinema ve video içerikleri
Fotoğraflar ve grafik tasarımlar
Web siteleri, yazılımlar, dijital içerikler
Görsel sanat eserleri (resim, heykel, mimari tasarımlar)
İnternette yayınlanan bu tür eserler, otomatik olarak telif hakkına tabidir. Herhangi bir kuruma başvuru yapılması gerekmeden eser meydana geldiği anda hak doğar.
Eser sahibinin izni olmaksızın bir eserin internet ortamında:
Paylaşılması
Dağıtılması
Üzerinde değişiklik yapılması
Başka bir platforma yüklenmesi
halinde, telif hakkı ihlali oluşur. Bu durumda hak sahibi hem cezai hem de hukuki yollara başvurabilir.
Hak sahibi, ihlalin gerçekleştiği internet sitesine karşı:
5651 sayılı Kanun kapsamında içerik kaldırma talebinde bulunabilir.
Erişim Sağlayıcıları Birliği (ESB) üzerinden başvuru yapılabilir.
Sulh Ceza Hakimliği'nden erişim engeli kararı istenebilir.
Eser sahibinin izinsiz kullanımdan ötürü:
İtibarının zedelenmesi
Emeğinin gasp edilmesi
Ruhsal zarara uğraması
gibi durumlar yaşanıyorsa, manevi tazminat davası açma hakkı vardır. Davalar, Asliye Hukuk Mahkemesi’nde açılır.
Eserin izinsiz kullanılması sonucu:
Reklam gelirinden mahrum kalınması
Yayın izni verilseydi elde edilecek gelirlerin kaybı
Ticari zararın doğması
gibi hallerde maddi tazminat talep edilebilir.
FSEK m. 71-72 uyarınca şu suçlar işlenmiş sayılır:
Eseri izinsiz şekilde umuma arz etmek
Kaynak göstermeden kullanmak
Eseri değiştirmek ya da başka adla paylaşmak
Bu suçlar şikâyet üzerine kovuşturulur ve fail hakkında hapis ve para cezası verilebilir.
Telif hakkı ihlaline karşı başarılı bir dava için deliller büyük önem taşır. Bu amaçla:
Web sitesinden ekran görüntüsü alınmalı
Noter ya da bilirkişi tespiti yapılmalı
İçerik zaman damgalı olarak kayıt altına alınmalı
Kaydın kimin tarafından yüklendiği araştırılmalı
gibi işlemlerle hak arama süreci belgelenmelidir.
İnternet ortamında yaşanan telif ihlalleri, teknik bilgi ve mevzuat bilgisi gerektirdiğinden profesyonel destek kaçınılmazdır. Özellikle:
FSEK’e göre dava türünün doğru belirlenmesi
Eser sahipliği ispatı
Eserin özgünlüğünün ortaya konması
Tazminatın hesaplanması
konularında alanında uzman bir avukatla çalışmak hak kayıplarının önüne geçer. Kartal ve İstanbul Anadolu Adliyesi çevresindeki avukatlar, telif hakkı davalarında sık başvurulan mercilerle güçlü iletişim içindedir.