Kartal Avukat
Etkin pişmanlık, failin işlediği suçtan sonra pişmanlık göstererek zararı telafi etmesi, suçu ihbar etmesi ya da suçun sonuçlarını ortadan kaldırmaya çalışması halinde cezasında indirim yapılmasını sağlayan bir ceza hukuku kurumudur.
Türk Ceza Kanunu (TCK), bazı suç tipleri için bu kurumu açıkça düzenlemiştir. Amaç, failin yeniden topluma kazandırılması ve suçla mücadelede iş birliğini teşvik etmektir.
Etkin pişmanlık her suç tipi için geçerli değildir. Kanunda açıkça belirtilmiş suçlar şunlardır:
Hırsızlık (TCK 141-142)
Dolandırıcılık (TCK 157-158)
Yağma (TCK 148-149)
Uyuşturucu veya uyarıcı madde suçları (TCK 188/5)
Terörle mücadele kapsamında suçlar (TCK 221)
Örgütlü suçlar
Rüşvet, irtikâp gibi bazı kamu görevlisi suçları
Etkin pişmanlıktan yararlanmak için şu temel şartlar aranır:
Suç tamamlandıktan sonra gönüllü olarak pişmanlık gösterilmesi
Zararın giderilmesi (malın iadesi, tazminat gibi)
Suç ortaklarının ifşası veya suçun aydınlatılmasına katkı sağlanması
Yargılama sürecinde veya soruşturmada iş birliği yapılması
Etkin pişmanlık bazen sadece soruşturma aşamasında, bazen de kovuşturma aşamasında geçerlidir. Bu ayrım suç türüne göre değişir.
Kartal ve çevresinde faaliyet gösteren ceza mahkemelerinde etkin pişmanlık hükümlerine sıklıkla başvurulmaktadır. Özellikle:
Uyuşturucu suçlarında itiraf ve iş birliği
Örgüt üyeliğinden çıkmak isteyen sanıkların beyanları
Dolandırıcılıkta mağdurun zararının karşılanması
gibi durumlar mahkemelerce değerlendirilmekte ve ceza indirimi ile sonuçlanabilmektedir.
Ceza indirimi: Kanun, etkin pişmanlık halinde belirli oranlarda cezanın düşürülmesini öngörür.
Tutuklama önlenebilir: İş birliği yapan sanıklar serbest bırakılabilir.
Soruşturma süreci hafifletilebilir: Bazı durumlarda dava bile açılmayabilir.
Etkin pişmanlık her zaman ceza indirimi sağlar mı?
Hayır. Hakim, pişmanlığın samimi olup olmadığını değerlendirir. Etkin pişmanlığın şartlarının oluşmaması durumunda indirim uygulanmaz.
Etkin pişmanlık ne zaman yapılmalıdır?
Bazı suçlar için sadece soruşturma aşamasında (örneğin örgütlü suçlar), bazıları için ise dava açıldıktan sonra da geçerlidir.
Kartal’da etkin pişmanlık uygulaması nasıldır?
İstanbul Anadolu Adliyesi’nde görülen birçok davada, özellikle uyuşturucu ve dolandırıcılık suçlarında, etkin pişmanlık hükümleri aktif şekilde uygulanmaktadır.
Zararın tazmini etkin pişmanlık için yeterli midir?
Her zaman yeterli olmayabilir. Pişmanlığın gönüllü ve içten olması, failin olayın aydınlatılmasına katkı sunması da önemlidir.
Etkin pişmanlık, suçun işlenmesinden sonra bile adalet sistemine katkı sunma fırsatı sunar. Kartal ve Anadolu Yakası’nda bu hükümler birçok davada hem ceza indirimi hem de sürecin hafifletilmesi açısından önemli rol oynar. Uygulamanın doğru ve yerinde kullanılması, kişi lehine önemli sonuçlar doğurabilir.
Soru: Etkin pişmanlık nedir, hangi suçlarda uygulanır?
Cevap: Etkin pişmanlık, suç sonrası pişmanlık gösteren ve zararları telafi eden kişilere ceza indirimi sağlayan hükümdür. Hırsızlık, dolandırıcılık, örgütlü suçlar, uyuşturucu ve terör suçlarında uygulanabilir.
Soru: Etkin pişmanlıktan nasıl yararlanılır?
Cevap: İstanbul Anadolu Adliyesi’nde görülen davalarda, failin gönüllü olarak suçun sonuçlarını gidermesi ve iş birliği yapması halinde etkin pişmanlık hükümleri uygulanabilir.