Kartal Avukat
Kamulaştırma; kamu yararı gerekçesiyle özel mülkiyetteki taşınmazların bedeli ödenerek devlet veya kamu kurumları tarafından zorunlu şekilde edinilmesidir. Ancak bu süreç her zaman adil ve hakkaniyete uygun şekilde yürütülmeyebilir. Bu durumda mal sahiplerinin haklarını koruyabilmeleri ve kamulaştırma işlemlerine karşı etkili şekilde mücadele edebilmeleri için bir kamulaştırma avukatıyla süreci yürütmeleri büyük önem taşır.
Kamulaştırma, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu kapsamında devletin kamu yararı gerekçesiyle özel mülkiyete müdahale etmesidir. Uygulamada genellikle yol, baraj, hastane, okul, enerji santrali gibi projelerde kamulaştırma işlemi gerçekleştirilir. Bu süreçte arsa, tarla, ev ya da bina sahibi kişilerin haklarının korunması ise çoğu zaman profesyonel bir hukuki destek gerektirir.
Kamulaştırma kararı tebliğ edildikten sonra, taşınmaz sahibi şu gerekçelerle dava açma hakkına sahiptir:
Kamulaştırma kararına karşı iptal davası (hukuka aykırı işlem varsa)
Kamulaştırma bedelinin düşük belirlenmesine karşı bedel artırımı davası
Usulsüz yapılan işlemler nedeniyle kamulaştırmasız el atma davası
Anlaşma sağlanamayan durumlarda idari yargıda tazminat talepleri
Bu süreçte doğru davanın açılması ve sürelerin kaçırılmaması adına bir avukat desteği hayati önemdedir.
İdare, taşınmazın bedelini teklif eder ancak mal sahibi bu bedeli az bulursa mahkemeye başvurarak bedelin bilirkişi aracılığıyla yeniden belirlenmesini isteyebilir. Bu davada genellikle:
Taşınmazın rayiç değeri
Emsal satışlar
İmar durumu
Tarımsal veya ticari değerler dikkate alınır.
Kamulaştırma işlemi usule aykırıysa veya gerçek bir kamu yararı yoksa mal sahibi, işlemin iptali için idare mahkemesinde dava açabilir. Bu dava, tebligat tarihinden itibaren 30 gün içinde açılmalıdır.
İdare herhangi bir kamulaştırma işlemi yapmadan taşınmaza fiilen el koyduysa, bu durum "kamulaştırmasız el atma"dır. Mal sahibi tazminat ya da mülkiyetin iadesi için dava açabilir.
Bir kamulaştırma avukatı, aşağıdaki konularda mülk sahibine rehberlik eder:
Hukuka uygun olmayan kamulaştırma işlemlerine itiraz
Eksik veya düşük bedel belirlenmesine karşı bilirkişi raporlarına itiraz
Süreç boyunca delil toplama, bilirkişi atamaları, itirazlar ve istinaf
İmar planı ve tapu kayıtları incelemesi
Anlaşmazlık durumunda uzlaşma görüşmelerinin yürütülmesi
Ayrıca kamulaştırmaya ilişkin bedel artırımı davalarında avukat sayesinde daha yüksek tazminat alma ihtimali artar.
Kamulaştırma bildirimi yapıldıktan sonra 30 gün içinde iptal davası açılmalıdır.
Anlaşma sağlanamayan taşınmazlar için idare, 30 gün içinde tescil davası açar.
Kamulaştırmasız el atma durumunda 20 yıllık zamanaşımı süresi vardır.
Bedel artırımı için dava süresi genellikle tescil kararından sonra 10 günle sınırlıdır.
Bu sürelerin takibi ve hukuki hakların korunması için profesyonel destek alınması önerilir.
İstanbul gibi altyapı projelerinin yoğun olduğu büyükşehirlerde, kamulaştırma işlemlerinde hatalı bedel belirleme ya da usulsüz el atma gibi durumlarla sıkça karşılaşılır. Bu nedenle İstanbul’da bir kamulaştırma hukuku avukatı ile çalışmak, hem hak kayıplarını önler hem de tazminat sürecini hızlandırır.