Mirasçılar Arasında Hediyeleşmenin Hukuki Sonuçları

Hediyeleşme ve Miras Hukuku İlişkisi

Türk Medeni Kanunu’na göre, bir kişi yaşarken malvarlığının bir kısmını ya da tamamını hibe (bağış) yoluyla başka bir kişiye verebilir. Ancak bu bağış işlemi mirasçılar arasında gerçekleştiğinde, miras paylaşımı ve saklı pay kuralları açısından bazı hukuki sonuçlar doğurur.

📌 Mirasçılar arası hediyeleşme, aile içi anlaşmazlıkların büyümesine neden olabilecek, dikkatli yönetilmesi gereken bir konudur. Özellikle diğer mirasçıların haklarının ihlali söz konusuysa, dava yoluyla müdahale mümkündür.

Mirasçılar Arasındaki Hediyeleşme Ne Zaman Sorun Teşkil Eder?

🎯 Aşağıdaki durumlar hukuki ihtilafa neden olabilir:

🏠 Murisin bir mirasçıya değerli bir taşınmaz bağışlaması
💰 Maddi değeri yüksek banka hesaplarının tek bir mirasçıya devredilmesi
🚗 Araba, arsa, ticari mal gibi varlıkların sembolik bedelle satılması ama gerçekte bağış olması
🖋️ Hediye işlemlerinin tapuda satış gibi gösterilmesi (muris muvazaası)

Bu gibi işlemler diğer mirasçıların saklı paylarını zedelerse, dava açılarak hediyenin miras paylaşımına dahil edilmesi sağlanabilir.

Hediyeleşmenin Miras Payına Etkisi

Hediyeleşme miras hukukunda "ivazsız kazandırma" (karşılıksız kazanç) olarak değerlendirilir.
Mirasçı, murisin sağlığında diğer mirasçıya yaptığı bağıştan şüphelenirse, tenkis davası açarak miras hakkını koruyabilir.

📌 Özellikle altsoy (çocuklar), ana-baba ve eş gibi saklı pay sahibi mirasçılar, paylarına zarar gelmesi halinde bu haklarını kullanabilirler.

Kartal ve İstanbul Bölgesinde Uygulamalar 📍

İstanbul’un Kartal, Maltepe, Ataşehir gibi gelişmiş bölgelerinde, gayrimenkul bağışları üzerinden mirasçılar arasında ihtilaflar sıkça yaşanır.
Örneğin; bir dairenin sağlığında sadece bir evlada verilmesi, diğer kardeşlerin saklı paylarına zarar veriyorsa, Kartal Sulh veya Asliye Hukuk Mahkemelerinde dava süreci başlatılır.

Soru - Cevap

Mirasçılar arası hediyeleşme geçerli midir?
Evet, ancak diğer mirasçıların saklı payını zedeliyorsa hukuken tenkis davası açılabilir.

Hediyeleşmenin tapuda satış gibi gösterilmesi ne anlama gelir?
Bu genellikle muris muvazaasıdır. Gerçekte bağış yapılmasına rağmen satış gibi gösterilerek diğer mirasçılar yanıltılır.

Saklı pay nedir?
Yasa gereği belirli mirasçıların, muris ne yaparsa yapsın elinden alınamayacak yasal miras payıdır.

Tenki̇s davası ne kadar sürede açılır?
Mirasçılar, mirasın açıldığını ve saklı payının ihlal edildiğini öğrendikten sonra 1 yıl içinde, her durumda ise 10 yıl içinde dava açabilir.

Yalnızca tek bir mirasçıya bağış yapılması iptal edilebilir mi?
Tüm koşullar sağlanıyorsa ve diğer mirasçıların saklı payı zedelenmişse, evet.

Mirasçılar Arası Hediyeleşme Davalarında Dikkat Edilecek Hususlar

🧾 Tapuda satış gibi görünen işlemler dikkatle incelenmelidir
📊 Hediye edilen malın gerçek değeri belirlenmelidir
👨‍⚖️ Murisin iradesi, sağlık durumu ve işlem sırasında bilinci sorgulanmalıdır
📚 Murisin yaptığı diğer bağışlar da toplanmalı ve karşılaştırılmalıdır
⚖️ Saklı pay hesaplamaları için uzman desteği alınmalıdır

Hediyeleşme Nedeniyle Açılabilecek Davalar

Mirasçılar arası hediyeleşme sonrası ortaya çıkan uyuşmazlıklarda şu davalar gündeme gelir:

Tenkis Davası: Saklı pay zedelenmişse açılır. Hediyeleşme iptal edilmese de dengeleme sağlanır.
Muris Muvazaası Davası: Bağış işlemi, satış gibi gösterilmişse açılır. İşlemin tamamen iptali istenir.
Tapu İptali ve Tescil Davası: Muvazaalı tapu işlemleri için kullanılır.
Hediyeleşmenin Hukuka Aykırı Olduğuna Dair İspat Davası: Murisin sağlığında irade dışı yapılan işlemler için açılır.

Hediyeleşme İyi Niyetle Başlar, Dava ile Sonlanabilir

Aile içinde yapılan her işlem gibi, hediyeleşme de duygusal bağlarla gerçekleştirilir. Ancak konu mirasa geldiğinde hukuki boyut önem kazanır.
📌 Eğer bir mirasçı, diğerlerinin zararına olacak şekilde değerli mallar kazanmışsa, bu durum dava konusu olabilir.
Miras hakkınızın zedelendiğini düşünüyorsanız, zamanaşımı süresini geçirmeden hukuki yollara başvurmanız önemlidir.