Mirasçıların Borçlardan Sorumluluğu: Sınırsız Sorumluluk Nedir?

Bir kişi vefat ettiğinde, yalnızca mal varlığı değil; aynı zamanda borçları da mirasçılara geçer. Türk Medeni Kanunu’na göre miras, hem aktifleri (mallar, haklar) hem de pasifleri (borçlar, yükümlülükler) kapsar. Bu nedenle mirasçılar, belirli durumlarda ölen kişinin borçlarından sınırsız şekilde sorumlu olabilirler.

Bu makalede, mirasçıların borçlardan sorumluluğu, sınırsız sorumluluk kavramı, reddi miras ve terekenin tasfiyesi gibi temel konular adım adım açıklanmıştır.

Mirasçıların Borçlardan Sorumluluğu Ne Anlama Gelir?

Mirasın kabulüyle birlikte mirasçılar, miras bırakanın borçlarını da üstlenirler. Yani vefat eden kişinin:

Banka kredileri,
Vergi borçları,
Kefil olduğu borçlar,
Üçüncü kişilere olan ticari borçları,

mirasın bir parçası haline gelir.

Mirasçılar bu borçlardan kendi payları oranında veya bazı durumlarda sınırsız şekilde sorumlu olabilirler.

Sınırsız Sorumluluk Nedir?

Sınırsız sorumluluk, mirasçının mirası kabul etmesi halinde, miras bırakanın tüm borçlarından kendi mal varlığıyla da sorumlu hale gelmesidir.

Yani, miras bırakanın borçları mirasın değerini aşsa bile, mirasçı bu borçları kendi kişisel varlıklarından ödemek zorunda kalabilir.

Örneğin:
Bir kişi öldüğünde 500.000 TL mal varlığı, 800.000 TL borcu varsa; mirasçılar mirası kayıtsız şartsız kabul ederse, aradaki 300.000 TL farkı kendi mallarından ödemekle yükümlü olurlar.

Mirasın Reddi ile Sınırsız Sorumluluktan Kaçınılabilir mi?

Evet. Türk Medeni Kanunu’nun 605. maddesine göre mirasçılar, mirası reddederek borçlardan kurtulabilirler.
Ancak bu işlem belirli şartlara tabidir:

Reddi miras süresi: Ölüm tarihinden itibaren 3 ay içinde yapılmalıdır.
Yetkili merci: Miras bırakanın son ikametgahındaki Sulh Hukuk Mahkemesi’ne başvurulur.
Red şekli: Yazılı beyanla yapılır, kabul edildikten sonra geri alınamaz.

Eğer miras bu süre içinde reddedilmezse, kanunen kabul edilmiş sayılır ve mirasçılar sınırsız sorumlu hale gelir.

Terekenin Resmen Tasfiyesi Nedir?

Mirasçılar tereddüt yaşıyorsa, mirası hemen reddetmek yerine resmi tasfiye (terekenin resmen tasfiyesi) talep edebilir.
Bu durumda mahkeme, miras bırakanın borçlarını ve mallarını tespit eder, malları satar ve elde edilen gelirle borçları öder.

Böylece mirasçılar sadece kalan kısım üzerinden pay alır, kendi mallarıyla sorumlu olmazlar.

Sınırsız Sorumluluk Durumunda Mirasçıların Hakları

Eğer miras sınırsız kabul edilmişse dahi, mirasçılar bazı yasal korumalardan faydalanabilir:

Alacaklılara karşı def’i hakkı: Mirasçılar borcun miras bırakan döneminden kaynaklandığını ileri sürebilir.
Tereke defteri düzenlenmesi: Borçların kapsamı netleştirilebilir.
Pay oranına göre ödeme: Birden fazla mirasçı varsa, borçlardan payları oranında sorumlu olurlar.

Uygulamada Sınırsız Sorumluluğa Dair Örnek

Bir baba vefat ettikten sonra çocuklarına hem bir daire hem de 600.000 TL kredi borcu bırakmıştır.
Çocuklar mirası reddetmez ve tapuda kendi üzerlerine geçirirse, bankalar bu borçları doğrudan mirasçılardan talep edebilir.

Bu durumda mirasçılar, dairenin satış bedelinden kalan borcu kendi malvarlıklarıyla ödemek zorunda kalabilirler.

Mirasçıların Borçlardan Korunması İçin Öneriler

Miras bırakanın borçlarını araştırmadan mirası kabul etmeyin.
3 aylık süre içinde reddi miras işlemini değerlendirin.
Terekenin tasfiyesi yoluna giderek kişisel sorumluluğu sınırlandırın.
Gerektiğinde miras hukuku avukatından profesyonel destek alın.

Sık Sorulan Sorular (Soru - Cevap)

Soru: Miras bırakanın borçları mirasçıya geçer mi?
Cevap: Evet. Miras, hem mal varlığını hem borçları kapsar. Ancak reddi miras yapılırsa borçlar mirasçıya geçmez.

Soru: Reddi miras süresi dolduysa ne olur?
Cevap: Süre geçtiğinde miras kabul edilmiş sayılır ve mirasçılar borçlardan sınırsız sorumlu hale gelir.

Soru: Sınırsız sorumluluktan sonra vazgeçilebilir mi?
Cevap: Hayır. Miras kabul edildikten sonra reddi miras yapılamaz.

Soru: Mirasçılar borçları eşit mi öder?
Cevap: Borçlar, miras payı oranında ödenir. Ancak birlikte sorumlu olduklarından alacaklı tüm mirasçılardan talepte bulunabilir.

Soru: Mirasçıların çocukları da bu borçlardan sorumlu olur mu?
Cevap: Evet, eğer miras ikinci kuşağa geçerse, aynı kurallar onlar için de geçerlidir.

Soru: Mirasın borçtan fazla olduğu nasıl anlaşılır?
Cevap: Tereke defteri tutulması veya mahkeme tarafından resmi tasfiye işlemiyle borçlar tespit edilir.

Soru: Reddi miras yapıldıktan sonra pay alınabilir mi?
Cevap: Hayır. Reddi miras yapan kişi miras payı üzerindeki tüm haklarını kaybeder.

Mirasçıların borçlardan sorumluluğu, mirasın kabul edilip edilmemesine göre değişen ciddi bir konudur. Miras bırakanın borç durumu belirsizse, sınırsız sorumluluk riski doğmaması için reddi miras veya resmi tasfiye süreci mutlaka değerlendirilmelidir.

Kartal Miras Avukatı