Kartal Avukat
Miras hukukunda saklı pay, miras bırakanın belirli mirasçılara yasal olarak bırakmak zorunda olduğu payı ifade eder. Bir kişinin vasiyetname ya da bağışlarla malvarlığının tamamını dilediği gibi dağıtma özgürlüğü sınırlıdır. Eğer bu sınır aşılırsa, saklı pay sahibi mirasçılar, saklı payın ihlal edildiği gerekçesiyle dava açabilir.
Kartal ve Anadolu Yakası'nda açılan bu davalar, özellikle aile içi mal paylaşımında yaşanan adaletsizliklerin düzeltilmesi açısından önemlidir. İstanbul Anadolu Adliyesi, bu tür miras uyuşmazlıklarının yargılandığı başlıca yargı merkezidir.
Saklı pay, mirasçılardan belirli kişilere yasal olarak tanınmış olan miras hakkıdır. Türk Medeni Kanunu’na göre:
Altsoy (çocuklar, torunlar): Mirasın yarısı
Ana, baba: Mirasın dörtte biri
Eş: Yasal miras payının tamamı saklı pay olarak korunur
Eğer miras bırakan, bu kişilerin saklı paylarını ortadan kaldıracak şekilde malvarlığını elden çıkarmışsa, tenkis (saklı paya aykırılık) davası açılabilir.
Aşağıdaki gibi durumlar söz konusuysa saklı pay davası gündeme gelir:
Miras bırakanın malvarlığının büyük kısmını bir kişiye bağışlaması
Vasiyetnameyle tüm malı tek bir kişiye bırakması
Sağlığında taşınmazları satmış gibi gösterip devretmesi
Evlatlardan birini mirastan dışlama amaçlı işlemler yapması
Bu işlemler, saklı pay sahibinin yasal hakkını ihlal ediyorsa, mahkemeye başvurularak iptal ya da dengeleme talep edilebilir.
Saklı payı ihlal edilen mirasçı, diğer mirasçılar veya lehine tasarrufta bulunulan kişiler aleyhine dava açar. Bu dava, miras bırakanın son yerleşim yerindeki Asliye Hukuk Mahkemesi’nde görülür.
Vasiyetname, bağış sözleşmeleri, taşınmaz devir işlemleri, tapu kayıtları, banka hareketleri ve diğer belgeler dosyaya sunulur.
Malvarlığının toplam değeri ve saklı payın oranı belirlenir. Haksız kazanç elde eden kişi varsa tespiti yapılır.
Eğer saklı pay ihlali sabit görülürse, bu kişiden alınan malvarlığının iadesi ya da tazminatı hükmedilir.
Saklı pay davası, vasiyetnamenin ya da bağış işlemlerinin mirasçılarca öğrenilmesinden itibaren 1 yıl içinde açılmalıdır. Her hâlükârda miras bırakanın ölümünden sonra 10 yıllık süre dolduğunda dava hakkı düşer.
Kartal, Maltepe, Pendik gibi İstanbul’un Anadolu Yakası bölgelerinde aile içi miras anlaşmazlıkları oldukça yaygındır. Saklı pay davalarında genellikle şu durumlar öne çıkar:
Tek bir çocuğa tüm malvarlığının bırakılması
Evlatlık verilen çocukların dışlanması
Vefattan hemen önce yapılan şüpheli taşınmaz devirleri
Varlıklı miras bırakanların vasiyet yoluyla eşini ya da çocuklarını dışlaması
Bu gibi durumlar, İstanbul Anadolu Adliyesi’nde sık karşılaşılan dava türlerinden biridir.
Saklı pay davası, mirasçının yasal hakkının korunmasına yönelik güçlü bir hukuki yoldur. Kartal ve çevresinde yaşayan kişiler, miras hukukuna ilişkin sorunlarda bilinçli hareket ederek, süresi içinde dava açmalı ve haklarını aramalıdır. Eksiksiz belgeler, uzman desteği ve doğru hukuki strateji, dava sonucunu büyük oranda etkiler.