Şirket Ortaklık Payı Değer Tespiti Nasıl Yapılır?

Ticaret hayatında ortaklık ilişkileri zamanla değişebilir. Bir ortağın şirketten ayrılması, payını devretmesi ya da miras, boşanma gibi durumlarda şirket ortaklık payının değeri belirlenmek zorunda kalır. Ancak şirket ortaklık payı değer tespiti karmaşık ve teknik bir süreçtir. Peki bu değer tespiti nasıl yapılır ve hangi kriterler esas alınır?

Ortaklık Payı Değeri Neden Tespit Edilir?

Şirket ortaklık payı değer tespiti aşağıdaki durumlarda gündeme gelir:

Ortaklıktan ayrılma veya çıkarılma
Ortaklık payının devri
Ortaklardan birinin vefatı (miras işlemleri)
Boşanma halinde mal rejiminin tasfiyesi
Şirketin tasfiyesi
Dava konusu olması (örneğin ortaklığın giderilmesi veya payın alım hakkı)

Tespit Sürecinde Dikkate Alınan Unsurlar

Ortaklık payı değer tespitinde dikkate alınan başlıca kriterler şunlardır:

1. Şirketin Türü

Anonim Şirket (A.Ş.)
Limited Şirket (LTD)
Değerleme yöntemi, şirketin türüne göre farklılık gösterebilir.

2. Şirketin Finansal Verileri

Bilanço ve gelir tabloları
Nakit akışı
Aktif ve pasif değerler
Maddi olmayan varlıklar (marka değeri, itibar, patent vs.)

3. Değerleme Tarihi

Değerleme, çoğu zaman ihtilaflı bir durumdur. Bu nedenle hangi tarihteki verilerin esas alınacağı önemlidir. Bu tarih mahkeme veya taraflarca belirlenir.

Şirket Ortaklık Payı Değerleme Yöntemleri

Şirket değerlemesi için yaygın kullanılan yöntemler şunlardır:

✔️ Emsal Karşılaştırma Yöntemi

Benzer şirketlerin piyasa değeri ile karşılaştırılır.

✔️ Net Aktif Değeri Yöntemi

Şirketin toplam varlıklarından borçları çıkarılarak net değer bulunur. Bu değerin ortaklık payına oranı esas alınır.

✔️ İndirgenmiş Nakit Akımı Yöntemi (DCF)

Gelecekteki nakit akışları tahmin edilerek bugünkü değeri hesaplanır. Daha çok büyüme potansiyeli olan şirketlerde kullanılır.

✔️ Piyasa Değeri Yöntemi

Şirketin payları borsada işlem görüyorsa, borsa değeri esas alınır.

Hangi Uzmanlar Tarafından Yapılır?

Pay değer tespiti şu uzmanlar tarafından yapılabilir:

Mali Müşavirler / Yeminli Mali Müşavirler
Bağımsız Denetim Kuruluşları
Mahkeme tarafından atanan bilirkişiler
Finansal danışmanlık firmaları

Mahkemeye taşınan durumlarda genellikle bilirkişi raporu ile değer tespiti yapılır.

Hukuki Süreçte Ne Yapılmalı?

Eğer ortaklık payının değeri üzerinden bir ihtilaf varsa veya bu konuda bir dava açılacaksa:

Şirketin defter ve belgelerine erişim hakkınız varsa bunlar incelenmeli.
Gerekirse ticaret mahkemesinde bilirkişi raporu alınması talep edilmelidir.
Şirketin geçmiş faaliyetleri, kar dağıtım politikası, potansiyel projeleri de dikkate alınmalıdır.
Taraflar anlaşamazsa, dava yoluna gidilerek mahkeme tespiti istenebilir.

Şirket ortaklık payı değer tespiti, hem mali hem hukuki uzmanlık gerektiren bir süreçtir. Bu tespitin doğru ve adil yapılması; ortaklık ilişkilerinin sonlandırılması, boşanma, miras ve benzeri uyuşmazlıklarda tarafların haklarını doğrudan etkiler. Bu nedenle sürecin profesyonelce yürütülmesi ve gerektiğinde yargı yoluna başvurulması önemlidir.

Ticaret ve Şirketler Hukuku Avukatı