Uluslararası Mal Alım Satım Sözleşmelerinde Yaşanan Hukuki Uyuşmazlıklar

Küreselleşen ticaret dünyasında, şirketler farklı ülkelerle ürün alım satımı konusunda yoğun ilişkiler kurmaktadır. Ancak uluslararası mal alım satım sözleşmeleri, tarafların farklı hukuk sistemlerine tabi olması nedeniyle çeşitli hukuki uyuşmazlıklara neden olabilmektedir. Bu yazımızda, uluslararası ticarette sıkça karşılaşılan sözleşme problemlerini ve hukuki çözüm yollarını inceliyoruz.

1. Uluslararası Alım Satım Sözleşmesi Nedir?

Uluslararası mal alım satım sözleşmeleri, bir ülkenin satıcısıyla başka bir ülkenin alıcısı arasında yapılan ve sınır ötesi mal alışverişini konu alan sözleşmelerdir. Bu sözleşmeler çoğunlukla:

CISG (Milletlerarası Mal Satımına İlişkin Sözleşmeler Hakkında BM Konvansiyonu)’na,
Tarafların açıkça belirttiği ulusal hukuklara veya
İngiliz/Amerikan ticaret hukuku gibi teamüli hukuk kurallarına tabi olabilir.

2. En Sık Karşılaşılan Hukuki Uyuşmazlıklar

a) Geç Teslimat veya Hiç Teslim Edilmemesi

Malın zamanında teslim edilmemesi veya hiç gönderilmemesi, en sık görülen uyuşmazlıklardandır. Bu durum alıcının zararına neden olur ve tazminat taleplerine yol açar.

b) Malın Ayıplı veya Farklı Gönderilmesi

Gönderilen ürünün sözleşmedeki teknik özelliklere veya numuneye uymaması halinde, ayıplı mal tesliminden doğan uyuşmazlıklar meydana gelir.

c) Ödeme İhlalleri

Satıcı malı gönderdiği hâlde alıcı ödemeyi yapmazsa, bu da sözleşmeye aykırılık teşkil eder. Özellikle bankalar aracılığıyla yapılan akreditif veya havale sistemlerinde uyuşmazlık çıkabilir.

d) Yorum Farklılıkları – Hangi Hukuk Uygulanacak?

Taraflar farklı hukuk sistemlerine tabi olduklarından dolayı, hangi ülke hukukunun uygulanacağı ve hangi mahkemenin yetkili olduğu konusu da büyük bir sorundur.

e) CISG Hükümlerinin Yanlış Uygulanması

Taraflardan biri CISG kapsamına girdiğini bilmeden ya da yanlış değerlendirerek sözleşmeye aykırı hareket edebilir.

3. Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları

a) Tahkim

Uluslararası sözleşmelerde sıklıkla tercih edilen yöntemdir. ICC, LCIA, ISTAC gibi tahkim kurumları aracılığıyla hızlı ve gizli çözümler mümkündür.

b) Yetkili Mahkeme Belirlenmesi

Sözleşmede açıkça yetkili mahkeme belirtilmişse, taraflar bu mahkemede dava açabilir. Aksi halde yetki uyuşmazlığı yaşanabilir.

c) Arabuluculuk

Taraflar çözümü dava yerine müzakere ve anlaşma yoluyla bulmak isterse, uluslararası ticari arabuluculuk uygulanabilir.

d) Ticaret Hukuku Avukatı ile Sözleşme Hazırlığı

Uyuşmazlıkların önüne geçebilmek için sözleşmeler, uluslararası ticaret hukukunda uzman avukatlar tarafından hazırlanmalı ve tarafların hakları açıkça yazılmalıdır.

4. Kartal’da Uluslararası Ticaret Uyuşmazlıkları

İstanbul Anadolu Adliyesi'nin bulunduğu Kartal, birçok şirketin merkezi olduğu bir bölgedir. Kartal’da faaliyet gösteren şirketlerin yurtdışı ticaret faaliyetlerinden doğan hukuki sorunlarında, uluslararası sözleşme ve tahkim hukuku alanında uzman avukatlarla çalışmaları büyük avantaj sağlar.

Sonuç

Uluslararası mal alım satım sözleşmeleri, tarafların bulunduğu ülkelerin hukuk sistemlerindeki farklılıklar nedeniyle çeşitli riskler barındırır. Bu riskleri en aza indirmek ve uyuşmazlık durumunda hak kaybı yaşamamak için alanında uzman avukat desteğiyle sözleşme hazırlanmalı ve gerektiğinde dava ya da tahkim süreçleri yürütülmelidir.

Uluslararası Hukuk Avukatı