Vasiyetname İptal Davası Nasıl Açılır?

Miras bırakanın ölümünden sonra ortaya çıkan vasiyetname, mirasçılar arasında ciddi hukuki ihtilaflara yol açabilir. Özellikle vasiyetnamenin usule uygun hazırlanmadığı veya miras bırakanın iradesinin sakatlandığı durumlarda, vasiyetname iptal davası açmak hukuki bir zorunluluk haline gelir. Bu yazıda, vasiyetname iptal davası nasıl açılır, hangi şartlarda geçerlidir, süreç nasıl işler gibi konuları detaylı şekilde ele alacağız.

Vasiyetname iptal davası, Türk Medeni Kanunu kapsamında düzenlenen özel bir dava türüdür. Bu dava, mirasçıların haklarını koruma altına almak için en önemli yollardan biridir.

Vasiyetname Nedir?

Vasiyetname, bir kişinin ölümünden sonra malvarlığının nasıl paylaşılacağını belirlediği yazılı veya sözlü beyandır. Resmi, el yazılı ve sözlü vasiyet olmak üzere üç tür vasiyetname vardır. Vasiyetnamenin geçerli olabilmesi için belirli şekil şartlarına uyulmuş olması gerekir. Aksi halde, vasiyetname iptal edilebilir.

Vasiyetnamenin İptali Hangi Durumlarda Talep Edilir?

Bir vasiyetnamenin iptali ancak kanunda sayılan belirli sebeplerle mümkündür. Bu sebepler şunlardır:

Şekil Şartlarına Aykırılık: Vasiyetnamenin yazılı olması gereken yerlerde sözlü olması, imzanın eksik olması veya tanıkların bulunmaması gibi usule aykırılıklar iptal sebebidir.
İrade Sakatlığı: Miras bırakanın vasiyetnameyi baskı, tehdit, aldatma veya yanılma ile yapmış olması halinde irade sakatlığına dayalı iptal davası açılabilir.
Ehliyetsizlik: Vasiyetname düzenleyen kişinin akıl sağlığının yerinde olmaması veya fiil ehliyetine sahip olmaması durumunda vasiyetname geçersizdir.
Kanuna veya Ahlaka Aykırılık: Vasiyet içeriğinin kamu düzenine, kanuna ya da genel ahlak kurallarına aykırı olması halinde iptal davası açılabilir.

Kimler Vasiyetname İptal Davası Açabilir?

Vasiyetname iptal davası, miras hakkı zedelenen gerçek veya tüzel kişiler tarafından açılabilir. Bu kişiler genellikle:

Yasal mirasçılar (örneğin çocuklar, eş),
Atanmış mirasçılar (vasiyetle mirasçı atanan kişiler),
Vasiyetle lehine kazandırma yapılan kişiler,
Mirasçılık hakkı doğrudan ya da dolaylı şekilde zarar gören kişiler olabilir.

Dava Açma Süresi Nedir?

Vasiyetname iptal davası açmak için kanunda belirlenen süreler vardır:

Öğrenmeden itibaren 1 yıl içinde,
Her hâlükârda vasiyetnamenin açılmasından itibaren 10 yıl içinde iptal davası açılması gerekir.

Sürelerin kaçırılması halinde iptal hakkı kaybedilir.

Vasiyetname İptal Davası Hangi Mahkemede Açılır?

Bu tür davalarda görevli mahkeme Asliye Hukuk Mahkemesidir. Yetkili mahkeme ise ölen kişinin son yerleşim yerindeki mahkemedir.

Dava Açılırken Gerekli Belgeler

Vasiyetname iptal davası açarken şu belgelerin hazırlanması gerekir:

İptali istenen vasiyetnamenin bir örneği,
Mirasçılık belgesi,
Nüfus kayıt örnekleri,
Davaya dayanak olacak deliller (örneğin sağlık raporu, tanık beyanları),
Dilekçe.

Bu belgelerin eksiksiz sunulması dava sürecinin sağlıklı ilerlemesi açısından önemlidir.

Dava Süreci Nasıl İşler?

Dava Dilekçesinin Hazırlanması: Avukat desteği ile profesyonel bir dilekçe hazırlanarak mahkemeye sunulur.
İlk Duruşma: Taraflar dinlenir ve deliller sunulur.
Delil Toplanması: Tanıklar dinlenir, bilirkişi raporu alınabilir, sağlık kayıtları incelenebilir.
Karar: Mahkeme, vasiyetnamenin geçerliliğine veya iptaline karar verir.

Vasiyetname İptali Davasında İspat Yükü Kimde?

İddiada bulunan kişi, yani iptal davasını açan taraf iddiasını ispatla yükümlüdür. Örneğin ehliyetsizlik iddiası varsa, vasiyetnameyi düzenleyen kişinin akıl sağlığının yerinde olmadığına dair rapor sunulmalıdır.

Dava Sonucunda Ne Olur?

Mahkeme, vasiyetnamenin tamamını veya belirli hükümlerini iptal edebilir. Böylece iptal edilen vasiyet hükümleri geçersiz sayılır ve miras yasal düzende paylaşılır.

Dava Açmadan Önce Nelere Dikkat Edilmeli?

Vasiyetnamenin şekil şartları dikkatle incelenmelidir.
İptal sebebine ilişkin deliller toplanmalıdır.
Süreler kaçırılmamalıdır.
Hukuki destek alınması tavsiye edilir.

Sık Sorulan Sorular

Vasiyetname iptal davası kaç yıl içinde açılmalıdır?
Vasiyetname iptal davası, öğrenmeden itibaren 1 yıl, vasiyetnamenin açılmasından itibaren ise 10 yıl içinde açılmalıdır.

Kimler vasiyetname iptal davası açabilir?
Yasal mirasçılar, atanmış mirasçılar ve mirastan hak kaybı yaşayan tüm ilgililer dava açabilir.

Vasiyetname iptal edilirse ne olur?
İptal edilen vasiyetname geçersiz sayılır ve miras, yasal düzenlemelere göre paylaştırılır.

Zihinsel engelli biri vasiyetname yapabilir mi?
Hayır. Vasiyetnamenin geçerli olması için kişinin fiil ehliyetine ve ayırt etme gücüne sahip olması gerekir.

El yazılı vasiyetname de iptal edilebilir mi?
Evet. El yazılı vasiyetnamede de şekil eksikliği veya irade sakatlığı varsa iptal mümkündür.

Miras Hukuku Avukatı