Abonelik Sözleşmelerinde Otomatik Yenileme Maddesinin İptali

Günümüzde dijitalleşme ile birlikte abonelik sözleşmeleri hayatın ayrılmaz bir parçası haline gelmiştir. İnternet servisleri, dijital platformlar, dergi abonelikleri, spor salonu üyelikleri ve benzeri hizmetlerde sıkça karşımıza çıkan abonelik sözleşmelerinde otomatik yenileme maddeleri, tüketiciler açısından ciddi tartışmalara yol açmaktadır. Abonelik sözleşmelerinde otomatik yenileme maddesinin iptali, tüketici haklarının korunması bakımından büyük önem taşımaktadır. Özellikle Kartal, İstanbul ve Anadolu Yakası’nda yaşayan tüketiciler, bu tür sözleşmelerle ilgili yaşadıkları sorunlarda hukuki yolları araştırmakta ve çözüm aramaktadır.

Tüketicilerin çoğu, farkında olmadan sözleşmelere eklenen otomatik yenileme şartları sebebiyle, istemedikleri halde aynı hizmeti almaya devam etmekte ve düzenli olarak ödeme yapmak zorunda kalmaktadır. Bu noktada tüketici mevzuatı, yargı kararları ve Tüketici Hakem Heyeti uygulamaları devreye girmektedir. Bu yazıda, abonelik sözleşmelerinde otomatik yenileme maddelerinin hukuki niteliği, iptali, tüketicilerin başvuru yolları ve itiraz süreçleri detaylı şekilde ele alınacaktır.

Abonelik Sözleşmelerinde Otomatik Yenileme Nedir?

Abonelik sözleşmeleri, belirli bir süre boyunca bir hizmet veya ürünün sağlanmasına ilişkin yapılan hukuki anlaşmalardır. Bu sözleşmelerin bazıları belirli bir süre sonunda sona ererken, bazıları otomatik yenileme hükümleri içerir. Otomatik yenileme maddesi, sözleşme süresi sona erdiğinde tüketicinin herhangi bir onayı alınmadan sözleşmenin kendiliğinden devam etmesini öngören hükümdür.

Bu hükümlerde genellikle şu ifadeler yer alır:

“Sözleşme süresi bitiminden itibaren, taraflardan biri fesih bildiriminde bulunmadıkça aynı şartlarla uzar.”
“Abonelik, tüketicinin iptal talebi gelmediği sürece aynı koşullarda yenilenir.”

Tüketicilerin çoğu, bu hükmü fark etmeden sözleşmeyi imzaladığı için, sözleşme süresi dolduğunda kendiliğinden yenileme yapılmakta ve tüketici yeni bir ödeme yükümlülüğü altına girmektedir.

Hukuki Çerçeve: Türk Tüketici Kanunu ve Yönetmelikler

Türkiye’de abonelik sözleşmelerine ilişkin temel düzenleme 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ve bu kanuna dayanılarak çıkarılan Abonelik Sözleşmeleri Yönetmeliği’dir.

Bu mevzuata göre:

Tüketici, dilediği zaman abonelik sözleşmesini feshetme hakkına sahiptir.
Otomatik yenileme maddeleri, tüketiciye açıkça bildirilmemişse geçersiz sayılır.
Tüketici fesih talebinde bulunduğu halde işletme aboneliği sonlandırmazsa, tüketici lehine yaptırımlar uygulanır.

Özellikle Abonelik Sözleşmeleri Yönetmeliği’nin 9. maddesi, tüketicilerin fesih hakkını güvence altına almakta ve işletmelere yükümlülükler getirmektedir. Bu maddeye göre, tüketici fesih talebini ilettiğinde işletme en geç 7 gün içinde aboneliği sonlandırmak zorundadır.

Otomatik Yenileme Maddesinin İptali İçin Başvuru Yolları

Tüketici, istemediği halde yenilenen abonelik sözleşmesini iptal etmek için çeşitli hukuki yollara başvurabilir:

1. Hizmet Sağlayıcıya Başvuru

İlk adım, hizmeti sağlayan şirkete yazılı olarak başvurmaktır. Tüketici, e-posta, çağrı merkezi veya noter aracılığıyla fesih talebini iletebilir.

2. Tüketici Hakem Heyeti Başvurusu

Eğer hizmet sağlayıcı aboneliği iptal etmezse, tüketici parasal sınırlar dahilinde Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurabilir. 2025 yılı için bu sınır yaklaşık 104 bin TL’dir.

3. Tüketici Mahkemesi’ne Başvuru

Parasal sınırı aşan uyuşmazlıklarda ise tüketici, doğrudan Tüketici Mahkemesi’ne dava açabilir.

4. Ticaret Bakanlığı’na Şikâyet

Tüketici ayrıca, haksız ticari uygulamalara karşı Ticaret Bakanlığı’na şikâyette bulunabilir.

Yargıtay ve Mahkeme Kararları

Yargıtay’ın birçok kararında, tüketicinin açık onayı olmadan yapılan otomatik yenilemeler haksız şart olarak değerlendirilmiştir. Özellikle Yargıtay 13. Hukuk Dairesi, tüketicinin açık ve yazılı rızası olmadan yapılan yenilemeleri geçersiz kabul etmektedir.

Mahkeme kararlarında da, işletmelerin tüketiciyi bilgilendirmemesi veya yenileme hakkı tanımadan sözleşmeyi sürdürmesi, tüketici lehine iptal edilmiştir.

Kartal ve İstanbul Anadolu Yakası’nda Uygulama

Kartal ve İstanbul Anadolu Yakası’nda, özellikle internet servis sağlayıcıları ve dijital platformlarla ilgili birçok uyuşmazlık Tüketici Hakem Heyetleri’nin gündemine gelmektedir. Tüketiciler, abonelik iptali konusunda başvuru yaptığında genellikle lehine kararlar verilmekte, işletmeler ise cezai yaptırımlarla karşılaşmaktadır.

Abonelik sözleşmelerinde otomatik yenileme iptali, yalnızca bireysel tüketicileri değil aynı zamanda işletmeleri de ilgilendiren önemli bir konudur. İstanbul ve Anadolu Yakası gibi yoğun nüfuslu bölgelerde, özellikle internet, telefon, televizyon ve dijital yayın platformlarına yönelik şikayetler artış göstermektedir. Bu nedenle tüketicilerin haklarını bilmeleri, hangi yolları izleyeceklerini öğrenmeleri büyük önem taşımaktadır.

Bu süreçte Kartal’da yaşayan tüketiciler, Tüketici Hakem Heyeti’ne başvurarak hızlı sonuçlar elde edebilir. Ayrıca tüketici mahkemelerinin de bu konuda emsal kararlar verdiği bilinmektedir.

Sık Sorulan Sorular

Soru 1: Otomatik yenileme maddesi geçerli midir?
Hayır. Eğer tüketici açıkça bilgilendirilmemişse veya onay vermemişse, otomatik yenileme maddesi geçersiz sayılır.

Soru 2: Aboneliğimi iptal etmek istediğimde şirket kabul etmezse ne yapabilirim?
Öncelikle yazılı başvuru yapmalısınız. İptal edilmezse Tüketici Hakem Heyeti’ne veya Tüketici Mahkemesi’ne başvurabilirsiniz.

Soru 3: Kartal’da Tüketici Hakem Heyeti’ne nasıl başvurulur?
E-Devlet üzerinden veya Kartal Kaymakamlığı’nda bulunan Tüketici Hakem Heyeti’ne dilekçe vererek başvuru yapabilirsiniz.

Soru 4: Otomatik yenileme nedeniyle ödediğim fazla parayı geri alabilir miyim?
Evet. Haksız yenileme sonucu ödediğiniz bedellerin iadesi için hakem heyetine veya mahkemeye başvurabilirsiniz.

Soru 5: Dijital platformlarda (Netflix, Spotify vb.) otomatik yenileme iptal edilebilir mi?
Evet. Bu platformların kullanıcı ayarları üzerinden iptal işlemi yapılabilir. İptal edilmeyen durumlarda hukuki yollara başvurabilirsiniz.

Kartal Tüketici Avukatı