Arabuluculukta Anlaşma Sağlanmadığında Mahkeme Süreci Nasıl Devam Eder?

Zorunlu arabuluculuk, iş, ticaret ve bazı tüketici uyuşmazlıklarında dava açmadan önce başvurulması gereken ön koşul niteliğindedir. Peki arabuluculuk aşamasında anlaşma sağlanamazsa ne olur? Mahkeme süreci nasıl işlemeye başlar? Bu yazımızda arabuluculuk sonrası dava sürecini tüm detaylarıyla ele alıyoruz.

Arabuluculuk Nedir ve Neden Zorunludur?

Arabuluculuk, taraflar arasındaki uyuşmazlıkların mahkemeye gitmeden önce, tarafsız bir üçüncü kişi yardımıyla çözülmesini amaçlayan bir alternatif uyuşmazlık çözüm yöntemidir. Özellikle aşağıdaki dava türlerinde zorunlu arabuluculuk uygulanmaktadır:

İşçi-işveren uyuşmazlıkları (kıdem tazminatı, fazla mesai, ihbar tazminatı vs.)
Ticari davalar (alacak, sözleşme, ortaklık anlaşmazlıkları vs.)
Tüketici davalarının bazı türleri

Arabuluculukta Anlaşma Sağlanamazsa Ne Olur?

Taraflar arabuluculuk görüşmelerinde anlaşma sağlayamazsa, arabulucu tarafından “anlaşmama son tutanağı” düzenlenir. Bu tutanak şu işlevleri görür:

✅ Mahkemeye başvurabilmek için zorunlu bir belgedir.
✅ Taraflara arabuluculuk sürecinin tamamlandığını ve uzlaşma olmadığını resmen gösterir.
✅ Dava dilekçesine eklenmesi gereken evraklardandır.

Mahkemeye Başvuru Aşaması

1. Yetkili ve Görevli Mahkeme Belirlenir

Uyuşmazlığın niteliğine göre görevli mahkeme (örneğin iş mahkemesi, asliye ticaret mahkemesi) belirlenir.

2. Dava Dilekçesi Hazırlanır

Dilekçeye aşağıdaki belgeler eklenmelidir:

Arabuluculuk “anlaşmama tutanağı”
Taraf bilgileri
Uyuşmazlık konusu ve talepler
Deliller ve dayanaklar

3. Dava Açma Süresi

Bazı davalarda arabuluculuk sonrası dava açma süresi sınırlıdır. Örneğin iş davalarında genellikle 2 yıllık zamanaşımı süreleri vardır.

Arabuluculuk Tutanağının Dava Açma Şartı Olması

Zorunlu arabuluculuğa tabi davalarda, anlaşmama tutanağı sunulmadan dava açılırsa:

🚫 Mahkeme, davayı usulden reddeder.
🚫 Dava hiç açılmamış sayılır, zaman kaybı yaşanır.
✅ Bu nedenle, arabuluculuk tutanağının dilekçeye mutlaka eklenmesi gerekir.

Arabuluculuk Sonrası Mahkeme Süreci Nasıl İlerler?

Dilekçe aşaması: Davacı ve davalı dilekçelerini sunar.
Ön inceleme duruşması: Mahkeme tarafların anlaşmazlık noktalarını belirler.
Tahkikat aşaması: Deliller toplanır, tanıklar dinlenir.
Karar duruşması: Hakim, uyuşmazlık hakkında hüküm verir.
İtiraz/temyiz: Karara karşı yasal yollar açık olabilir.

Arabuluculukta Anlaşamamak Olumsuz Bir Durum mu?

Hayır. Arabuluculukta anlaşamamak, tarafların yargı yoluna gitmesini engellemez. Aksine:

Zorunlu süreci tamamlamış olursunuz.
Mahkeme önünde taleplerinizi daha güçlü temellere oturtabilirsiniz.
Arabuluculuk tutanağı, ileride ispat açısından da yardımcı olabilir.

Arabuluculukta anlaşma sağlanamadığında mahkemeye başvurmak mümkündür ve hatta birçok durumda gereklidir. Ancak bu sürecin usulüne uygun işletilmesi önemlidir. Anlaşmama tutanağının alınması, dava süresine dikkat edilmesi ve doğru mahkemeye başvuru yapılması gerekir.

Arabulucu Avukat