Kartal Avukat
Ceza yargılaması yalnızca “bir kişinin suç işlediğine inanmak” ile değil, bu inancı hukuki yollarla ispat etmekle mümkündür. Bu noktada ceza hukukunun iki temel kavramı devreye girer: İsnat ve ispat.
Gündelik dilde genellikle “suçlama” ve “kanıtlama” şeklinde karşılık bulan bu kavramlar, ceza davalarının yapısını doğrudan etkiler. Çünkü hukuk devleti ilkesine göre, bir kişinin suçlu sayılabilmesi için yalnızca isnat yetmez, bu isnadın hukuki olarak da ispat edilmesi gerekir.
Bu yazıda, isnat ve ispat kavramlarının ceza hukukundaki anlamı, aralarındaki farklar, uygulamadaki karşılıkları ve delil standartları detaylı şekilde ele alınmıştır.
İsnat, bir kişiye belirli bir suçun işlendiği yönündeki iddiayı ifade eder. Ceza soruşturması ve kovuşturmasının başlangıç noktasıdır.
“A kişisi, B kişisine karşı kasten yaralama suçunu işlemiştir.”
🔹 İsnat, savcılık tarafından hazırlanan iddianamede, polis tarafından hazırlanan suç tutanaklarında, hatta bir mağdurun şikayet dilekçesinde yer alabilir.
⚖️ Ancak isnat, bir kimsenin suçlu olduğunu değil, suçla itham edildiğini gösterir.
İspat, isnat edilen suçun hukuki ve somut delillerle doğrulanmasıdır.
Yani, mahkemede iddia edilen suçun işlendiğinin:
Tanık ifadeleri,
Kamera kayıtları,
Fiziksel deliller (DNA, parmak izi),
Bilirkişi raporları,
Teknik incelemeler ile ortaya konması gerekir.
🔍 Ceza hukukunda ispat yükü, “şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil” ile sağlanmalıdır.
Özellik | İsnat | İspat |
---|---|---|
Tanım | Suçlama, iddia | Suçlamanın kanıtlanması |
Aşama | Soruşturma ve dava başında | Kovuşturma sürecinde |
Delil gerekliliği | Gerekmez | Gereklidir |
Sonuç | Sanık olarak yargılanma | Mahkumiyet ya da beraat kararı |
Kim yapar? | Savcılık, mağdur, kolluk | Mahkeme (delillere dayanarak) |
Ceza hukukunun temel prensibi “in dubio pro reo”, yani şüpheden sanık yararlanır ilkesidir.
Bu ilkeye göre;
Suç isnadı ispat edilemezse,
Deliller çelişkili veya yetersizse,
Sanığın suçu işlediği kesin olarak ortaya konamıyorsa,
beraat kararı verilir. Yani ispat yükü savcılıktadır ve “acaba suçlu olabilir mi?” düşüncesiyle ceza verilemez.
Ceza yargılamasında ispat aracı olabilecek unsurlar:
Tanık ifadeleri
Şüphelinin ifadesi ve savunması
Görgü tanıkları
Fiziki deliller (kan, tükürük, iz)
Bilirkişi raporları
Elektronik deliller (telefon kayıtları, e-postalar)
Güvenlik kamera kayıtları
🔐 İzinsiz elde edilen veya hukuka aykırı deliller, yargılamada kullanılamaz. Bu delillerle yapılan ispata dayanılarak mahkumiyet kararı verilemez.
Cumhuriyet Savcılığı, isnadı resmi bir metne döktüğünde ortaya iddianame çıkar. Bu belgede:
Sanığın kimliği,
Suçun ne zaman, nerede, nasıl işlendiği,
Hangi suç tipine girdiği,
Hangi delillere dayanıldığı
ayrıntılı olarak belirtilir.
📝 Mahkeme, iddianamenin kabulüyle birlikte kovuşturmaya (yargılamaya) başlar.
İsnat edilen suç ne olursa olsun, ceza yargılaması bir bilgi ve strateji işidir. Delillerin etkin şekilde sunulması, isnadın geçersizliğinin ortaya konması ya da ispatın çürütülmesi deneyimli bir ceza avukatıyla mümkündür.
Kartal merkezli ceza avukatı ekibimiz, müvekkillerimizin isnat edilen suçlara karşı güçlü savunmalar üretir, ispat araçlarının hukuka uygun olup olmadığını titizlikle inceler ve adil bir yargılamanın teminatı olur.
1. Sadece isnatla hapis cezası verilir mi?
Hayır. Suç isnat edilmiş olsa bile, kesin ve inandırıcı delil yoksa mahkumiyet kararı verilemez.
2. Delil yetersizse ne olur?
Deliller yetersizse veya şüpheli kalıyorsa, sanık beraat eder.
3. Her şikâyet isnat mıdır?
Evet. Mağdurun kolluğa veya savcılığa yaptığı suç bildirimleri bir isnattır. Ancak ispat aşaması ayrıca değerlendirilir.