Deepfake Videolarına Karşı Nasıl Dava Açılır?

Günümüzde yapay zeka teknolojilerinin gelişmesiyle birlikte deepfake adı verilen sahte video ve ses içerikleri hızla yaygınlaşmıştır. Deepfake içerikler, kişilerin söylemediği sözleri söylemiş gibi ya da yapmadığı eylemleri yapmış gibi göstererek itibar zedelemeden özel hayatın ihlaline kadar birçok alanda zarar doğurabilir. Bu tür içeriklere maruz kalan kişiler, Türk hukuku kapsamında çeşitli hukuki ve cezai yollarla haklarını arayabilir.

Deepfake Nedir?
Deepfake, “deep learning” (derin öğrenme) teknolojisinin kullanılmasıyla üretilen, gerçek gibi görünen ancak tamamen sahte olan video, ses veya görsellerdir. Bir kişinin yüzü ya da sesi başka birine ait bir görüntüye entegre edilerek oluşturulur. Özellikle sosyal medyada hızla yayılması nedeniyle bireylerin kişilik hakları ciddi şekilde zarar görebilir.

Deepfake İçeriklere Maruz Kalındığında Atılacak Adımlar

1. Delil Toplama
Deepfake içeriğe karşı hukuki işlem başlatılmadan önce, içeriğin kaydedilmesi ve varsa paylaşım linklerinin, ekran görüntülerinin, tarih saat bilgilerinin arşivlenmesi gerekir. Noter kanalıyla tespit yapılması da delil gücünü artıracaktır.

2. Savcılığa Suç Duyurusunda Bulunma
Türk Ceza Kanunu’nda yer alan çeşitli suç tipleri kapsamında, deepfake içeriği hazırlayan veya yayan kişilere karşı ceza soruşturması başlatılabilir.
İlgili suçlar arasında:

TCK m. 125 – Hakaret
TCK m. 134 – Özel hayatın gizliliğini ihlal
TCK m. 136 – Kişisel verilerin hukuka aykırı olarak yayılması
TCK m. 267 – İftira
TCK m. 123 – Kişilerin huzur ve sükununu bozma
yer almaktadır.

Savcılığa verilecek suç duyurusu dilekçesinde, içeriğin ne zaman, nasıl yayınlandığı, hangi platformlarda yer aldığı, mağduriyetin ne olduğu detaylı şekilde belirtilmelidir.

3. Erişim Engelleme ve İçeriğin Kaldırılması
Kişilik haklarının ihlali söz konusu olduğunda, 5651 Sayılı Kanun kapsamında Sulh Ceza Hakimliği’ne başvurularak içeriğin yayından kaldırılması ve erişimin engellenmesi talep edilebilir. Bu süreçte Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) da devreye girebilir.

4. Tazminat Davası Açma
Deepfake içeriğin yayılması nedeniyle kişinin manevi dünyasında ağır bir sarsıntı oluşmuşsa, Türk Medeni Kanunu m. 24 ve m. 25 uyarınca manevi tazminat davası açılabilir. Kişilik hakları ağır şekilde ihlal edilen mağdur, olayın büyüklüğüne göre yüksek meblağlarda tazminat talep edebilir. Eğer içerikten maddi bir zarar doğmuşsa (örneğin iş kaybı), ayrıca maddi tazminat da istenebilir.

Hangi Mahkemede Dava Açılır?

Suç duyuruları, savcılığa yapılır ve ilgili Ceza Mahkemelerinde görülür.
Tazminat talepleri Asliye Hukuk Mahkemesi’ne yöneltilir.
İçerik kaldırma talepleri, Sulh Ceza Hakimliği’ne yapılır.
Tüm bu işlemler İstanbul Anadolu Yakası başta olmak üzere Türkiye genelinde yetkili mahkemelere başvurularak yürütülebilir.

Deepfake İçeriğin Yayılmasını Engellemek İçin Önlemler

Sosyal medya platformlarına hızlıca başvurulmalı ve ilgili içeriklerin kaldırılması talep edilmelidir.
Hesapların kimlik doğrulaması yapılmalı, iki aşamalı güvenlik sistemleri kullanılmalıdır.
Hukuki sürece paralel olarak bilişim uzmanlarından destek alınabilir.

Sık Sorulan Sorular

Deepfake videosu çeken kişi cezalandırılır mı?
Evet. Kişilik haklarına, özel hayata ya da iftira suçu kapsamında bir ihlal varsa, hazırlayan kişi ceza alabilir.

İçeriği yayan herkes sorumlu tutulur mu?
Evet. Sadece içeriği hazırlayan değil, paylaşan kişiler de hak ihlallerine neden olduğu için cezai ve hukuki sorumluluğa sahiptir.

Deepfake içerik nedeniyle manevi tazminat ne kadar alınır?
Manevi tazminat miktarı, mağduriyetin derecesi, yayılma alanı, kişilik haklarına yapılan saldırının şiddeti gibi unsurlara göre belirlenir. Sabit bir miktar yoktur.

Mahkemeye başvurmadan önce içerik kaldırtılabilir mi?
Evet. Sosyal medya platformlarının içerik politikalarına başvurularak yayından kaldırma sağlanabilir. Ancak hukuki delil için mahkeme kararı alınması önemlidir.

Deepfake içerikler, bireylerin kişilik haklarını ciddi şekilde zedeleyebilir. Bu tür içeriklere karşı delil toplayarak savcılığa başvurma, mahkemeye erişim engeli talebiyle başvurma ve manevi tazminat isteme yolları mevcuttur. Özellikle Kartal, İstanbul Anadolu Yakası gibi büyük şehirlerde mağdurlar, yerel mahkemeler aracılığıyla bu süreçleri etkin biçimde yürütebilirler. Deepfake mağduru olan bireylerin yasal haklarını hızlıca kullanmaları önemlidir.

Bilişim Hukuku Avukatı