Gayrimenkul Paylaşımı Konusunda Açılan Aile Davaları

Aile içi mülkiyet uyuşmazlıkları, özellikle gayrimenkul paylaşımı söz konusu olduğunda oldukça karmaşık ve hassas bir sürece dönüşebilir. Ev, arsa, tarla, yazlık gibi taşınmaz malların paylaşımı; boşanma, miras, ortaklık sonlandırma veya bağış işlemlerinden sonra ciddi hukuki ihtilaflara neden olabilir. Bu tür durumlarda aile bireyleri arasında açılan davalar, Türk Medeni Kanunu ve ilgili yargı kararları çerçevesinde çözülmektedir.

Bu yazıda, gayrimenkul paylaşımına ilişkin açılabilecek aile davaları, dava türleri, süreç, dikkat edilmesi gereken hukuki noktalar ve sıklıkla sorulan sorular detaylı biçimde ele alınacaktır.

Gayrimenkul Paylaşımı Neden Sorun Olur?

Aile içinde gayrimenkul paylaşımı genellikle şu durumlarda sorun hâline gelir:

Boşanma sonrasında mal rejiminin sona ermesi
Miras paylaşımı sürecinde anlaşmazlık
Birlikte yatırım yapılmış ama tapuda tek kişinin adına kayıtlı taşınmazlar
Hediye/bağış yapılan gayrimenkulün geri alınmak istenmesi
Kayıt dışı katkılarla alınan taşınmazlar

Bu durumlarda aile fertleri arasında mal paylaşımı, katkı payı alacağı, tapu iptal ve tescil, izale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) gibi davalar açılabilir.

Gayrimenkul Paylaşımıyla İlgili Açılan Başlıca Davalar

1. Mal Rejiminin Tasfiyesi Davası (Boşanma Sonrası)

Eşler arasında evlilik süresince edinilen malların paylaşımı, edinilmiş mallara katılma rejimi kapsamında düzenlenir. Boşanma davası ile birlikte ya da sonrasında açılabilir. Gayrimenkuller için eşin katkısı varsa katkı payı alacağı gündeme gelir.

🔹 Örnek: Eşlerden biri adına kayıtlı ev için diğer eş, katkısını ispat ederek bedel talep edebilir.

2. Tapu İptal ve Tescil Davası

Bir gayrimenkul, aile fertlerinden biri tarafından diğerlerinden gizlenmiş, haksız yere kendi adına geçirilmiş ya da paylaşımdan kaçırılmışsa, diğer aile üyeleri tapu iptali ve adlarına tescil talebiyle dava açabilir.

🔹 Bu davalar, hülle işlemleri, muris muvazaası (mirastan mal kaçırma) gibi nedenlerle de gündeme gelir.

3. İzale-i Şuyu Davası (Ortaklığın Giderilmesi)

Gayrimenkul, birden fazla aile bireyinin hisseli mülkiyetindeyse ve ortaklık sona erdirilmek isteniyorsa, izale-i şuyu davası açılır. Bu dava sonucunda:

Gayrimenkul paylaştırılır (şahsen ayırma mümkünse)
Ya da satılarak bedel paylaşımı yapılır

Bu dava, mirasçılar arasında sıkça görülür.

4. Katkı Payı Alacağı Davası

Bir gayrimenkulün satın alınmasında ya da inşasında eşlerden biri veya aile bireylerinden biri katkıda bulunduysa ve tapu başka birinin adına kayıtlıysa, katkıda bulunan kişi katkı payı alacağı davası açabilir. Dava ile katkısı oranında tazminat veya taşınmazdan pay talep edilir.

Davaların Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

Gayrimenkulün bulunduğu yer asliye hukuk mahkemesi veya aile mahkemesi yetkilidir.
Tapu kayıtları, banka dökümleri, tanık beyanları gibi belgeler dava için önemlidir.
Zamanaşımı sürelerine dikkat edilmelidir (özellikle boşanma sonrası açılan mal rejimi davaları için 10 yıl).
Uzman bir avukattan destek alınması, işlemlerin doğru yürütülmesi açısından gereklidir.

Sık Sorulan Sorular (SSS)

S: Eşimin adına kayıtlı evi boşandıktan sonra paylaşabilir miyim?
🔹 Eğer ev evlilik birliği sürecinde edinildiyse ve katkınız varsa, katkı payı ya da mal rejimi davası ile hak talep edebilirsiniz.

S: Babamın bana verdiği evi diğer kardeşlerim de isteyebilir mi?
🔹 Eğer muvazaalı (gizli anlaşmalı) bir satış veya bağış varsa, kardeşleriniz muris muvazaası nedeniyle tapu iptali davası açabilir.

S: Annemle birlikte aldığımız evi onun adına kayıt ettirdik, hak iddia edebilir miyim?
🔹 Katkınızı ispat etmeniz halinde katkı payı alacağı talep edebilirsiniz.

S: Ortak tapulu evde satış için diğer kardeşlerim izin vermiyor, ne yapabilirim?
🔹 İzale-i şuyu (ortaklığın giderilmesi) davası açarak satışını mahkeme kararıyla sağlayabilirsiniz.

Gayrimenkul ve Emlak Hukuku Avukatı