İmar Barışına Dahil Olmayan Yapılar Yıkılır mı?

İmar Barışına Dahil Olmayan Yapılar Yıkılır mı?

Türkiye’de yapılaşmanın kontrol altına alınması ve kaçak yapıların kayıt altına alınması amacıyla çıkarılan İmar Barışı, özellikle büyükşehirlerde ve sahil kentlerinde yoğun başvuru almıştır. İstanbul’un gelişen bölgelerinden biri olan Kartal ilçesinde de birçok kişi bu düzenlemeden yararlanarak yapı kayıt belgesi almıştır. Ancak, bazı yapılar bu kapsama alınmamış veya başvuruları reddedilmiştir. Bu noktada sık sorulan sorulardan biri şudur: İmar barışına dahil olmayan yapılar yıkılır mı?

İmar Barışı Nedir?

İmar Barışı, 7143 sayılı Kanun ile 2018 yılında yürürlüğe giren ve yapı kayıt belgesi alınarak ruhsatsız veya ruhsata aykırı yapıların kayıt altına alınmasını sağlayan bir düzenlemedir. Amaç, milyonlarca yapının hukuki sorunlarının giderilmesi ve bu yapılardan devletin vergi ve harç yoluyla gelir elde etmesidir.

İmar barışı kapsamında yapı kayıt belgesi alan yapılar, belirli sınırlamalar dâhilinde geçici bir kullanım hakkı kazanmıştır. Ancak bu belge, yapıya ruhsat ya da iskan belgesi sağlamaz.

Hangi Yapılar İmar Barışı Kapsamına Girmedi?

İmar barışından tüm yapılar faydalanamamıştır. Aşağıda sayılan yapı türleri, bu düzenlemenin dışında tutulmuştur:

• 31 Aralık 2017 tarihinden sonra inşa edilen yapılar

• Hazine arazisine izinsiz yapılan yapılar

• Sit alanları, orman alanları ve kıyı kenar çizgisi içinde kalan yapılar

• Boğaziçi öngörünüm alanında yer alan kaçak yapılar

• Kamu alanlarını işgal eden yapılar

• Başvuru yapmayan veya başvurusu reddedilen yapılar

Kartal gibi İstanbul’un bazı semtlerinde, kıyı şeridine yakın olan ya da afet riski taşıyan bölgelerdeki yapılar bu nedenle imar barışına dahil edilememiştir.

İmar Barışına Dahil Olmayan Yapılar Yıkılır mı?

Cevap net: Evet, yıkılabilir.
İmar barışına dahil olmayan yapılar teknik olarak halen kaçak yapı statüsündedir. Bu nedenle:

• Belediyeler ve valilikler tarafından yıkım kararı alınabilir.

• Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, riskli yapı tespiti yapabilir.

• Afet riski taşıyan bölgelerde bu yapıların tahliyesi istenebilir.

• Yapı kayıt belgesi alınmamış ve ruhsatsız olan yapılar için idari para cezası uygulanabilir.

Yıkım kararları, 3194 sayılı İmar Kanunu çerçevesinde alınır ve uygulamaya koyulur. Kartal Belediyesi gibi yerel idareler, bu yetkiyi doğrudan kullanabilir.

Yıkım Öncesinde İdari Süreç Nasıl İşler?

Yıkım kararı hemen uygulanmaz. Süreç genellikle şu şekilde ilerler:

1. Yapının kaçak olduğu tespit edilir.

2. İlgili idare tarafından yapı sahibine tebligat gönderilir.

3. Yapı sahibine belirli bir süre tanınır (genelde 15-30 gün arası).

4. Bu sürede yapı yasal hale getirilmezse veya savunma sunulmazsa, yıkım kararı kesinleşir.

5. Yıkım işlemi belediye ekiplerince gerçekleştirilir.

Bu süreçte yapı sahibi, Kartal’da yer alan İdare Mahkemeleri’ne başvurarak yürütmenin durdurulması talebinde bulunabilir.

Yıkım Kararına Karşı Dava Açılabilir mi?

Evet. Yıkım kararına karşı hukuki yollar açıktır. İdarenin yıkım kararı, tebliğ tarihinden itibaren 60 gün içinde dava konusu edilebilir. Açılacak dava genellikle:

• İdari Yargıda,

• İstanbul Anadolu İdare Mahkemeleri nezdinde,

• İptal davası niteliğinde olur.

Bu tür davalarda yapı sahibinin menfaatinin zedelenip zedelenmediği, kamu yararı ve şehircilik ilkelerine uygunluk incelenir.

Kartal Bölgesinde Uygulamalar Nasıldır?

Kartal, İstanbul’un kentsel dönüşüm açısından en aktif bölgelerinden biridir. Bu nedenle imar barışından yararlanan ve yararlanamayan çok sayıda yapı bulunmaktadır. Bölgede özellikle:

• Gecekondu statüsündeki yapılar

• Ruhsatsız eklentiler (çıkma katlar, çatı katı kaçakları vb.)

• Depreme dayanıksız yapılar

• Riskli alan ilan edilen bölgelerdeki yapılar

...yıkım tehdidi altındadır.

Kartal Belediyesi, 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında bazı mahalleleri riskli alan ilan etmiş ve bu bölgelerde imar barışına dahil olmayan yapılar hakkında işlem başlatmıştır.

Yıkım Tehlikesi Olanlar Ne Yapmalı?

Eğer yapınız imar barışı kapsamına girmemişse ve size yıkım tebligatı geldiyse:

• Tebliğ tarihinden itibaren sürelere dikkat edin.

• Alanında uzman kişilerden hukuki destek alın.

• Yapıya ait belgeler, fotoğraflar ve yazışmaları saklayın.

• Zaman kaybetmeden yürütmenin durdurulması talepli iptal davası açın.

Kartal gibi hızlı yapılaşmanın olduğu bölgelerde bu adımlar çok önemlidir. Çünkü yıkım, bir anda geri dönüşü olmayan bir sonuç doğurabilir.

Sık Sorulan Sorular

İmar barışından yararlanamayan yapı hemen yıkılır mı?
Hayır. Önce belediye veya ilgili kurum tarafından tebligat yapılır. Hukuki haklarınızı kullanmanız için süre tanınır.

Yıkım kararına nasıl itiraz edilir?
İlgili idare mahkemesine 60 gün içinde iptal davası açılarak itiraz edilir. Ayrıca yürütmenin durdurulması istenebilir.

Kartal’da yapı kayıt belgesi olmayan yapılar yıkılıyor mu?
Evet. Kartal Belediyesi özellikle ruhsatsız yapılaşma olan bölgelerde sık sık denetim yapmakta ve imar barışına dahil olmayan yapılar hakkında yıkım kararı verebilmektedir.

İmar barışı başvurum reddedildiyse tekrar başvurabilir miyim?
Hayır. İmar barışı uygulaması sonlanmıştır. Yeni başvuru süreci açılmadığı sürece tekrar başvuru yapılamaz.

Yıkım tehlikesine karşı yapımı ruhsatlandırabilir miyim?
Eğer imar planına uygunsa ve teknik şartları sağlıyorsa yapı ruhsatı alabilirsiniz. Ancak çoğu kaçak yapı bu şartları sağlayamaz.

Gayrimenkul ve Emlak Hukuku Avukatı