Kira Depozitosu Faizi Nasıl Hesaplanır?

Kiracılık ilişkileri, hem kiraya veren hem de kiracı açısından birçok hukuki ve finansal sorumluluğu beraberinde getirir. Özellikle depozito uygulaması, tarafların karşılıklı güvenini temin etmek amacıyla yaygın olarak kullanılmaktadır. Ancak uygulamada sıkça karşılaşılan bir soru şudur: Kira depozitosu faizi nasıl hesaplanır? İstanbul’un gelişen bölgelerinde, özellikle Kartal gibi kiralık konut ve iş yeri talebinin yoğun olduğu ilçelerde, depozito konusunda yaşanan anlaşmazlıklar giderek artmaktadır.

Kira Depozitosu Nedir?

Depozito, kira sözleşmesinin bir tür güvencesidir. Türk Borçlar Kanunu’na göre depozito, kiracının taşınmazı teslim ettiği haliyle iade etmemesi, kira borcunu ödememesi ya da zarara yol açması durumunda kiraya verenin zararını karşılamak amacıyla alınır.

Depozito bedeli, kanunen üç aylık kira bedelini geçemez. Taraflar arasında aksi kararlaştırılsa bile bu sınır geçerli kabul edilir.

Depozito Bankaya Yatırılmak Zorunda mı?

Evet. Türk Borçlar Kanunu’nun 342. maddesine göre depozito olarak alınan bedel:

Kiracının yazılı izni olmadan kullanılamaz.
Kiraya verenin kendi hesabında tutulamaz.
Vadeli bir banka hesabına yatırılmak zorundadır.

Bu hesap, kiracı adına ve kiraya verenin bilgisiyle açılır. Banka, kira sözleşmesi sona ermeden ve tarafların ortak onayı olmadan bu bedeli serbest bırakamaz. Böylece hem kiracı hem de kiraya verenin hakları güvence altına alınır.

Depozitoya Faiz İşler mi?

Evet, bankaya yatırılan depozito için vadeli mevduat faizi işler. Yani kira süresi boyunca bankada tutulan depozito, faiz getirisi sağlar. Bu faiz, esasen kiracıya aittir.

Kiracı taşınmazı zarar vermeden ve borçlarını ödeyerek teslim ettiğinde:

Ana depozito bedeli,
Artı işlemiş faiz miktarı,

kiracıya iade edilmek zorundadır.

Kira Depozitosu Faizi Nasıl Hesaplanır?

Kira depozitosu faizi, yatırılan tutar ve süresi esas alınarak vadeli mevduat faiz oranları üzerinden hesaplanır. Bu hesaplama aşağıdaki şekilde yapılır:

Formül:
Faiz = Anapara x Faiz Oranı x Gün Sayısı / 36500

Örnek Hesaplama:

Anapara (depozito): 30.000 TL
Faiz oranı: %25 (Yıllık)
Süre: 2 yıl (730 gün)

Faiz = 30.000 x 25 x 730 / 36500 = 15.000 TL

Bu durumda 30.000 TL’lik depozito için 2 yıl sonunda yaklaşık 15.000 TL faiz işlemiş olur. Bu faiz de kiracıya iade edilmelidir.

Ancak faiz oranı, bankadan bankaya değişebilir. Hesap türü (vadeli-vadesiz), vade süresi ve piyasa koşulları da faizi etkiler.

Faizin Ödenmemesi Durumunda Ne Yapılır?

Kiracı, kira süresi sonunda depozito ve işlemiş faizi iade almayı talep eder. Ancak bazı ev sahipleri:

Faizi ödememekte direnebilir.
Yalnızca anapara üzerinden iade yapmaya çalışabilir.
Haksız yere kesinti yapabilir.

Bu gibi durumlarda, kiracı iade ve faiz talebiyle dava açabilir. Kartal bölgesinde, bu tür davalar Sulh Hukuk Mahkemeleri nezdinde yürütülmektedir.

Açılacak davada mahkeme, kira sözleşmesini, ödeme belgelerini ve banka hesap dökümlerini inceleyerek karar verir. Mahkeme, yalnızca anaparayı değil, yasal faiziyle birlikte depozitonun kiracıya iadesine hükmedebilir.

Kiraya Veren Depozitodan Kesinti Yapabilir mi?

Evet, ancak bu kesintiler belgelendirilmeli ve makul olmalıdır. Aksi halde hukuka aykırı kesinti olarak değerlendirilir. Kiraya veren aşağıdaki hallerde kesinti yapabilir:

Kiracının ödemenediği kira borcu varsa
Taşınmaza zarar verildiyse (duvar delikleri, kırık cam, hasarlı parkeler vb.)
Fatura borçları kiracıya ait olup ödenmediyse

Bu kesintiler, sözleşmede belirtilen kurallara uygun şekilde yapılmalıdır. Keyfi olarak yapılan kesintiler, kiracı tarafından itiraz ve dava konusu edilebilir.

Kartal’da Kira Depozitosu Anlaşmazlıkları

İstanbul’un Anadolu Yakası’ndaki yoğun konut talebi, özellikle Kartal gibi bölgelerde kiralık konut piyasasını hareketli tutmaktadır. Bu durum, depozito uygulamalarının artmasına ve buna bağlı anlaşmazlıkların da çoğalmasına neden olmaktadır.

Kiracılar, çoğu zaman depozito iadesi sırasında mağduriyet yaşamaktadır. Örneğin:

Depozito hiç bankaya yatırılmamış olabilir.
Faiz işletilmeden iade edilmiştir.
Kiraya verenin keyfi kesintileri olabilir.
Banka hesabı birlikte açılmadığı için faize ilişkin takip yapılamamıştır.

Bu tip durumlarda yasal hakların bilinmesi, mağduriyet yaşanmasını engeller.

Kiracının Haklarını Koruma Yolları

Kiracıların kira süresi sonunda depozito ve faiziyle ilgili haklarını alabilmeleri için bazı önlemler alması önerilir:

Kira sözleşmesine depozito ve bankaya yatırılacağına dair madde ekletilmelidir.
Depozito yatırıldıktan sonra banka hesap bilgisi talep edilmelidir.
Bankadan yıllık faiz raporu alınabilir.
Taşınmazın durumu teslim alınırken ve teslim edilirken belgelenmelidir (fotoğraf-video).

Gerekirse, kiracı bu süreci bir uzman yardımıyla yönetebilir. Kartal’da kira hukuku konusunda deneyimli bir hukukçudan danışmanlık alınması, sürecin sağlıklı ilerlemesini sağlar.

Sık Sorulan Sorular

Kira depozitosu için faiz zorunlu mudur?
Evet. Bankaya yatırılan vadeli hesaptan elde edilen faiz, yasal olarak kiracıya aittir ve iade edilmelidir.

Depozito faizi nasıl hesaplanır?
Anapara, faiz oranı ve gün sayısı kullanılarak faiz = (anapara x faiz oranı x gün sayısı) / 36500 formülüyle hesaplanır.

Kiraya veren depozito faizi ödemek zorunda mı?
Evet. Faiz ödememesi halinde kiracı dava açarak hem anaparayı hem de faizi yasal yollarla tahsil edebilir.

Depozito bankaya yatırılmamışsa ne olur?
Bu durum mevzuata aykırıdır. Kiracı, yasal faiz hesaplanarak depozitonun tamamını geri alabilir.

Depozito faizi vergiye tabi midir?
Banka mevduat faizi üzerinden stopaj vergisi kesilebilir. Ancak bu kesinti kiracının değil, bankanın yükümlülüğündedir.

Gayrimenkul ve Emlak Hukuku Avukatı