Kentsel Dönüşümde Kiracıya Tahliye Tazminatı Verilir mi?

Kentsel Dönüşümde Kiracıya Tahliye Tazminatı Verilir mi?

Kentsel dönüşüm süreci, özellikle İstanbul gibi büyük şehirlerde sık karşılaşılan bir durumdur. Depreme dayanıklı olmayan binaların yenilenmesi amacıyla yürütülen bu uygulama, hem malikleri hem de kiracıları yakından ilgilendirmektedir. Özellikle kiracıların taşınmazı terk etmeleri gereken durumlarda en çok merak edilen konulardan biri şudur: Kentsel dönüşümde kiracıya tahliye tazminatı verilir mi? Bu yazıda, Kartal gibi dönüşümün yoğun yaşandığı bölgelerde kiracıların hakları ve tazminat durumu kapsamlı şekilde ele alınmaktadır.

Kentsel Dönüşüm Nedir?

Kentsel dönüşüm; afet riski taşıyan bölgelerdeki yapıların yıkılarak, yerlerine modern ve güvenli yapıların yapılmasını amaçlayan bir uygulamadır. 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun ile yasal zemine oturtulmuştur.

Kentsel dönüşüm kapsamında;

• Riskli yapı tespiti yapılır,

• Maliklere tebligat gönderilir,

• Binanın tahliyesi istenir,

• Yeni yapı süreci başlatılır.

Bu süreçte kiracılar da mevcut taşınmazdan çıkmak zorunda kalabilir.

Kiracıların Hukuki Statüsü Nedir?

Kiracılar, kentsel dönüşüm sürecinde doğrudan malik gibi muhatap alınmazlar. Ancak taşınmazda fiilen ikamet eden ya da iş yeri işleten kiracılar da hak sahibidir. Yani kentsel dönüşüm nedeniyle evinden ya da iş yerinden tahliye edilen kiracının belli şartlar altında tazminat alma hakkı doğabilir.

Kiracıya Tahliye Tazminatı Verilir mi?

Evet, 6306 sayılı Kanun kapsamında riskli yapı ilan edilen taşınmazlarda oturan kiracılara taşınma yardımı ya da bir defaya mahsus tahliye tazminatı verilmektedir. Bu uygulama, kiracıların mağdur olmaması amacıyla düzenlenmiştir.

Kimlere Verilir?

• Riskli yapı ilan edilen taşınmazda fiilen oturan konut kiracılarına

• Ticari faaliyet gösteren iş yeri kiracılarına

• Adrese dayalı nüfus kayıt sisteminde adı geçen, fiili oturum belgesi olan kiracılara

Verilmez:

• Yazlıkçılar, kısa süreli konaklayanlar, boşta duran evler için

• Fatura ya da resmi ikamet olmayan, kayıtsız kişilere

• Tahliye tarihinden sonra başvuru yapanlara

Kartal gibi dönüşüm bölgelerinde bu tür yardım başvuruları, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlükleri aracılığıyla yapılmaktadır.

Tahliye Tazminatı Ne Kadardır?

Tutarlar yıllara ve illere göre değişmekle birlikte, son uygulamalara göre İstanbul’da:

• Konut kiracılarına: Ortalama 15.000 TL civarında taşınma yardımı yapılmaktadır.

• İşyeri kiracılarına: Ortalama 30.000 TL civarında destek sağlanmaktadır.

Bu tutar nakdi olarak ya da kira desteği şeklinde ödenebilir. Ödemeler bazen belediye, bazen bakanlık üzerinden yapılır.

Başvuru Nasıl Yapılır?

Kiracının tahliye tazminatından faydalanabilmesi için:

1. Riskli yapı tespit raporunun bulunması

2. Taşınmazda fiilen oturduğunu belgeleyen evraklar:

   • Elektrik/su/doğalgaz faturaları

   • Nüfus kayıt örneği

   • Kira kontratı

3. İl müdürlüğüne yazılı başvuru yapılması gerekir.

Başvurunun zamanında ve eksiksiz yapılması, ödemenin alınabilmesi açısından kritiktir.

Kentsel Dönüşümde Kiracının Diğer Hakları

Kentsel dönüşüm sürecinde kiracılar sadece tahliye tazminatına değil, aynı zamanda bazı ek haklara da sahip olabilirler:

• Yeni yapılan binada kiracılık hakkını devam ettirme (anlaşmaya bağlı)

• Tahliye süresine itiraz etme hakkı

• Kira destek yardımı talep etme

• Fesih durumunda kira sözleşmesinin tazminatsız sona erdirilmesi

Özellikle uzun süredir aynı taşınmazda oturan kiracıların haklarının korunması, hak kayıplarının önlenmesi için hukuk yoluna başvurmaları gerekebilir.

Kartal Bölgesinde Uygulamalar

İstanbul’un Kartal ilçesi, hem merkezi konumu hem de kentsel dönüşüm potansiyeliyle dikkat çekmektedir. Deprem riski taşıyan eski yapılar, hızla yıkılarak yerine yeni projeler inşa edilmektedir. Bu kapsamda:

• Çok sayıda bina “riskli yapı” ilan edilmiştir.

• Kiracılara tahliye tebligatları gönderilmiştir.

• Ancak bazı durumlarda kiracılar taşınma yardımı alamamış ya da bilgi eksikliğinden dolayı başvuru yapmamıştır.

Bu nedenle, Kartal’daki kiracıların özellikle uzman kişilerden hukuki destek almaları, süreci bilinçli yönetmeleri önerilmektedir.

Sık Sorulan Sorular 

Kentsel dönüşümde kiracıya tazminat veriliyor mu?
Evet. Riskli yapılarda oturan kiracılara, kanun kapsamında taşınma yardımı veya tahliye tazminatı verilir.

Kiracının taşınma yardımı alabilmesi için ne yapması gerekir?
İkamet ettiğini belgeleyen evraklarla birlikte il müdürlüğüne yazılı başvuru yapması gerekir.

İşyeri kiracıları da tahliye tazminatı alabilir mi?
Evet. Ticari faaliyet gösteren kiracılara da farklı tutarlarda yardım yapılabilir.

Kartal’da taşınma yardımı için nereye başvurulur?
İstanbul Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne veya Kartal Belediyesi'ne başvuru yapılabilir.

Tazminat ne kadar sürede ödenir?
Başvurudan sonra genellikle 1-2 ay içinde ödeme yapılmaktadır. Ancak süre, iş yüküne göre değişebilir.

Gayrimenkul ve Emlak Hukuku Avukatı