Ölmeden Önce Yapılan Devirlerin Miras Hakkını Engellemesi

Miras Hukukunda Devir İşlemleri ve Hakkın Korunması

Bir kişinin sağlığında yaptığı mal devri işlemleri, bazen mirasçılar açısından miras hakkının ihlali olarak değerlendirilir. Özellikle yaşlılık döneminde yapılan taşınmaz devri, bağış ya da satış gibi işlemler, diğer mirasçılar tarafından hukuka aykırı olarak görülebilir.

📌 Bu gibi durumlarda, mirasçılar haklarını kaybetmemek adına dava açma hakkına sahiptir. Hukukumuzda bu tarz işlemler, muris muvazaası, saklı payın ihlali veya hileli devir kapsamında değerlendirilir.

Devir Neden Sorun Oluşturur?

Bir kişinin sağlığında yaptığı devir işlemleri şu durumlarda mirasçılar için hukuki uyuşmazlığa yol açar:

🏡 Taşınmaz satış gibi gösterilip gerçekte bağış yapılması
👨‍👧 Yalnızca bir mirasçıya ya da dışarıdan bir kişiye yapılan yüklü bağış
💼 Tapuda satış gibi görünse de aslında bedelsiz devrin yapılması
🧾 Saklı pay sahibi mirasçıların paylarının yok sayılması

Bu tür işlemler, özellikle miras bırakanın ölümünden sonra fark edildiğinde, mirasçıların hakkı için iptal davası açma sebebi oluşturur.

Miras Hakkını Engelleyen Devir İşlemlerine Karşı Açılabilecek Davalar

1. Muris Muvazaası Nedeniyle Tapu İptal ve Tescil Davası

Murisin, mirasçılarının haklarını çiğnemek amacıyla yaptığı gizli amaçlı satış işlemleri, Türk hukukuna göre iptal edilebilir.

🧾 Genellikle satış gösterilen işlemde aslında bedel alınmamış ya da bağış yapılmıştır.

2. Tenkis (Saklı Pay İhlali) Davası

Eğer yapılan devir, saklı paylı mirasçıların yasal hakkını ihlal ediyorsa, tenkis davası açılabilir. Bu dava ile, yapılan devrin miras oranında geçersiz kılınması talep edilir.

3. İptal ve Tazminat Davaları

Bazı durumlarda, devrin tamamen ortadan kaldırılması mümkün olamıyorsa, mirasçı tazminat yoluyla telafi talep edebilir.

Soru - Cevap

Miras bırakanın sağlığında yaptığı satış işlemleri iptal edilebilir mi?
Evet. Eğer bu satış aslında bağış niteliğindeyse ve diğer mirasçıların miras hakkı zedelenmişse, muris muvazaası davası ile iptal edilebilir.

Tüm mal varlığını bir kişiye devreden murisin işlemleri geçersiz sayılır mı?
Mirasçılar, saklı payları ihlal edildiyse tenkis davası açarak haklarını koruyabilir.

Hangi süre içinde dava açmak gerekir?
Genellikle öğrenme tarihinden itibaren 1 yıl, her hâlükârda ölüm tarihinden itibaren 10 yıl içinde dava açılmalıdır.

Devir işlemi İstanbul'da gerçekleşmişse hangi mahkeme yetkilidir?
Taşınmazın bulunduğu yerdeki Asliye Hukuk Mahkemesi yetkilidir. Örneğin, Kartal’daki bir taşınmaz için Kartal Asliye Hukuk Mahkemesi görevlidir.

Kartal ve İstanbul'da Görülen Uygulamalar 📍

İstanbul’un gelişen bölgeleri olan Kartal, Pendik ve Ataşehir gibi ilçelerde değerli taşınmazların miras konusu olması, bu tarz devir işlemlerini daha da hassas hâle getiriyor.

👀 Özellikle yaşlılık döneminde yapılan ve satış olarak gösterilen işlemler, vefat sonrası mirasçılar tarafından fark edilmekte ve sıklıkla muvazaa davası konusu olmaktadır.

Bu tür davalarda tapu kayıtları, banka transferleri, tanık beyanları ve işlemdeki bedel incelemeye alınır. Mahkemeler, görünüşteki işlem ile gerçek irade arasında çelişki varsa iptal kararı verebilir.

Dava Açmadan Önce Dikkat Edilmesi Gerekenler

✅ Veraset ilamı alınmalı
✅ Tapu kayıtları ve işlem belgeleri toplanmalı
✅ Varsa tanık ifadeleri hazırlanmalı
✅ Murisin sağlık durumu veya yönlendirme durumu araştırılmalı
✅ Hukuki destek alınmalı

🛑 Unutulmamalıdır ki; murisin sağlığında yaptığı devir, her zaman geçerli olmayabilir. Mirasçılar bu işlemle hak kaybı yaşadıysa, dava yoluyla telafi mümkündür.

Sağlığında Yapılan Devir Mirasçıları Hakkından Etmemeli

Her ne kadar bir kişi sağlığında mallarını istediği gibi devredebilse de, bu işlemler mirasçıların yasal haklarını gasp edecek nitelikteyse, hukuk sistemi devreye girer.

📌 Miras hakkını ihlal eden satış ve bağışlar, hem muris muvazaası hem de saklı pay ihlali kapsamında yargıya taşınabilir. Özellikle büyük şehirlerde bu tür durumlarla sıkça karşılaşılmakta, mahkemeler detaylı delil incelemesiyle karar vermektedir.

Kartal ve İstanbul genelindeki örneklerde, çoğu zaman aile içi anlaşmazlıklar nedeniyle açılan davalar, mirasçıların haklarının korunmasıyla sonuçlanmaktadır.

Miras Hukuku Avukatı