Kartal Avukat
Miras hukuku, ölen kişinin mal varlığının mirasçılara adil şekilde dağıtılmasını amaçlar. Ancak uygulamada sık karşılaşılan sorunlardan biri, sağ kalan eşin mirastaki payının hatalı ya da kasıtlı olarak az gösterilmesidir. Bu durumda, eşin yasal miras hakkını tam olarak alabilmesi için dava açması gerekebilir.
Türk Medeni Kanunu’na göre, sağ kalan eşin mirastaki payı, diğer mirasçılarla olan derece ilişkisine göre değişir:
Altsoyla birlikte (çocuklar varsa): Eşin miras payı 1/4 oranındadır.
Anne-baba ile birlikte (üst soy varsa): Eşin miras payı 1/2 oranındadır.
Mirasçılar yoksa (yani sadece eş varsa): Tüm miras sağ kalan eşe kalır.
Ayrıca eş, ölüm tarihinde geçerli olan mal rejimi çerçevesinde edinilmiş malların yarısı üzerinde de hak sahibidir. Bu durum, miras payı dışında eşe ek bir alacak hakkı doğurur.
Bilinçli olarak mal beyanının eksik yapılması
Tapuda muvazaalı işlemler
Bazı taşınmazların miras dışı gösterilmesi
Diğer mirasçılar tarafından mal kaçırılması
Bu gibi durumlarda sağ kalan eş, mahkemeye başvurarak gerçek hakkını talep edebilir.
Muris tarafından yapılan karşılıksız kazandırmalar (bağışlar) sağ kalan eşin zorunlu (saklı) payını ihlal ediyorsa, bu payın korunması için açılır.
Eğer muris, taşınmazları üçüncü kişilere devretmiş ve gerçekte bu devir bağış niteliğindeyse, sağ kalan eş bu taşınmazlar için tapu iptal ve tescil davası açabilir.
Mirasa dahil olması gereken mal varlıkları gizlenmişse ya da eksik gösterilmişse, eş terekenin doğru şekilde tespitini isteyebilir.
Eğer eşler arasında edinilmiş mallara katılma rejimi varsa, ölen eşin mal varlığı üzerinden hayatta kalan eşin payı hesaplanır. Bu alacak, miras dışında kalan bir hak olarak değerlendirilir.
Dava, Asliye Hukuk Mahkemesi ya da Sulh Hukuk Mahkemesi nezdinde açılır.
Mirasın açıldığı yer mahkemesi yetkilidir.
Belgeler, tapular, banka kayıtları, tanık ifadeleri delil olarak kullanılabilir.
Tenkis ve muvazaa davalarında zamanaşımı süreleri ve ispat yükü önemlidir.
İstanbul gibi büyükşehirlerde özellikle taşınmazların değerinin yüksek olması, miras anlaşmazlıklarının artmasına neden olmaktadır. Sağ kalan eşlerin payının kasıtlı şekilde düşürülmesi, tapu işlemlerinde hile yapılması gibi durumlar, Kartal, Maltepe, Ataşehir ve Üsküdar gibi bölgelerde sıkça görülmekte ve dava konusu olmaktadır.
Sağ kalan eşin miras hakkının korunması teknik ve hukuki uzmanlık gerektirir. Bu nedenle bir miras hukuku avukatından profesyonel destek alınması, hem sürelerin kaçırılmaması hem de davaların etkin yürütülmesi açısından büyük önem taşır.