Senetle Borç İspatı Nasıl Yapılır?

Senetle Borç İspatı Nasıl Yapılır?

Borç ilişkilerinde ispat yükü, çoğu zaman hukuki sürecin en kritik noktasıdır. Özellikle senetle yapılan borç ilişkilerinde, senedin geçerliliği, ispat gücü ve içeriği taraflar açısından büyük önem taşır. Peki, bir borcun senetle var olduğunu nasıl ispat edebilirsiniz? İstanbul Kartal’da bu tür ticari ve şahsi borç ilişkileri sıkça yaşandığından, senetle borç ispatı hakkında detaylı bilgi sahibi olmak önemlidir.

Senet Nedir? Hukuki Niteliği Nasıldır?

Senet, bir borcun yazılı şekilde taahhüt edildiği kıymetli evraktır. En yaygın türleri bono ve poliçedir. Borçlunun belirli bir tarihte alacaklıya belirli bir meblağı ödeyeceğini beyan ettiği bu belgeler, Türk Ticaret Kanunu kapsamında düzenlenmiştir.

Senet, yazılı ve imzalı olmalı; borç miktarı, ödeme tarihi, düzenleme yeri gibi bilgiler eksiksiz şekilde içermelidir. Yani senedin geçerliliği için şekil şartlarının eksiksiz yerine getirilmesi gerekir.

Borcun Senetle İspatı Neden Önemlidir?

Türk hukuk sistemine göre borç ilişkilerinde ispat yükü borcu iddia edene aittir. Eğer bir kişi başka birine borç verdiğini iddia ediyorsa, bunu yazılı bir belgeyle, örneğin bir senetle ispatlaması gerekir. Bu bağlamda:

• Senet, yazılı delil niteliği taşır.

• Taraflar arasında borç ilişkisinin varlığını güçlü şekilde kanıtlar.

• İcra takibi başlatılırken dayanak belge olarak sunulabilir.

Kartal’da sıklıkla yaşanan ticari alacaklarda, taraflar borç ilişkilerini genellikle senetle belgelendirmektedir. Ancak bu senetlerin usule uygun şekilde hazırlanması ve saklanması gerekir.

Senetle Borç Nasıl İspatlanır?

1. Senedin Aslı

   • Mahkemeye veya icraya sunulacak olan senedin aslı ibraz edilmelidir.

   • Fotokopi ya da suret delil olarak geçerli kabul edilmez, ancak bazı durumlarda doğruluğu sabitse geçici etki yaratabilir.

2. İmzanın Borçluya Ait Olduğunun İspatı

   • Senetteki imza borçluya aitse, borcun varlığı kabul edilmiş olur.

   • Borçlu imzayı inkâr ederse, imza incelemesi yapılır. Adli tıp raporu veya bilirkişi değerlendirmesi bu noktada önemlidir.

3. Senedin Şekil Şartlarına Uygunluğu

   • Senedin geçerliliği için:

     • Düzenleme tarihi

     • Ödeme tarihi

     • Düzenleyen ve lehtar bilgileri

     • Borç miktarı

     • İmza gibi unsurların eksiksiz olması gerekir.

4. Delil Başkaca Belgelerle Desteklenebilir

   • Banka dekontu

   • WhatsApp yazışmaları

   • E-posta trafiği

   • Tanık beyanları gibi ikincil deliller senetle birlikte sunularak borç ilişkisinin gerçekliği pekiştirilebilir.

Borçlu Senedi İnkâr Ederse Ne Olur?

Eğer borçlu, senetteki imzanın kendisine ait olmadığını iddia ederse:

• Mahkeme, imza incelemesi yapar.

• Bilirkişi tarafından imza analizi yapılır.

• İmzanın sahte olduğu tespit edilirse, alacaklı senede dayanarak icra takibi yapamaz.

Ancak imzanın borçluya ait olduğu tespit edilirse, alacaklı güçlü bir delile sahip olur ve icra süreci sorunsuz ilerler.

Emsal Karar: Yargıtay 12. Hukuk Dairesi, 2023/1579 E., 2023/1942 K.

Yargıtay, borcun senetle ispatı konusunda şu değerlendirmeyi yapmıştır:

“Borç ilişkisine dayanak olarak ibraz edilen senedin usulüne uygun şekilde düzenlenmiş olması, borcun varlığını ispat için yeterlidir. Borçlu, ancak imzanın kendisine ait olmadığını ya da borcun ifa edildiğini delillerle ispatlayabilir.”

Bu karar, senedin borç ilişkilerinde ne denli etkili bir ispat aracı olduğunu gösterir niteliktedir.

Senetle Borç İspatında Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Senet düzenlenirken mutlaka ödeme tarihi yazılmalıdır.

• Borç miktarı açıkça yazılmalı, TL olarak belirtilmelidir.

• İki nüsha halinde düzenlenmesi tavsiye edilir.

• Senet el yazısı ile düzenlenmişse, geçerlilik açısından daha güçlü olabilir.

• İmza atılmadan önce tüm bilgiler eksiksiz doldurulmalıdır.

İstanbul Kartal’da Senetle Alacak Takibi

İstanbul Kartal ve çevresinde senetle alacak tahsilat süreçleri sıklıkla yaşanmakta ve icra müdürlükleri bu tür dosyalarla yoğun şekilde çalışmaktadır. Senetle ispat edilen bir borç ilişkisi, doğrudan icra takibine konu edilebilir. Alacaklı, borçluya ödeme emri göndererek süreci başlatabilir.

Senetle Borç İspatında Tanık Geçerli mi?

Türk Medeni Kanunu'na göre borç ilişkileri 5.000 TL'yi aştığında tanıkla ispat yapılamaz. Ancak senet varsa, tanığa ihtiyaç duyulmaz. Senet, yazılı delil niteliğindedir ve mahkemeler için bağlayıcıdır.

Sık Sorulan Sorular

Senet fotokopisi ile borç ispatlanabilir mi?
Hayır. Fotokopi belge mahkemede geçerli delil sayılmaz. Asıl belge ibraz edilmelidir.

Senetle alacak için kaç yıl içinde işlem yapılmalıdır?
Senetlerde zamanaşımı süresi genellikle 3 yıldır. Ancak düzenleme şekline göre bu süre değişebilir.

Senet el yazısı olmalı mı?
El yazısı olması geçerliliği artırır; fakat matbu senetler de hukuken geçerlidir.

İmzayı reddedersem borçtan kurtulabilir miyim?
İmzanın size ait olmadığını delillerle ispatlamanız gerekir. Aksi halde borçlu sayılırsınız.

Senette yazan tarihten sonra da borç tahsil edilir mi?
Zamanaşımı süresi dolmadıysa, evet. Ancak zamanında işlem yapılmazsa hak kaybı yaşanabilir.

Ticaret ve Şirketler Hukuku Avukatı