Suça Sürüklenen Çocuk ve Ceza Hukuku

Suça Sürüklenen Çocuk ve Ceza Hukuku

Ceza hukuku sistemi yalnızca yetişkin bireyleri değil, çocukları da kapsar. Ancak çocukların işlediği suçlarda yaklaşım, yöntem ve yaptırımlar yetişkinlerden oldukça farklıdır. Türk hukuk sisteminde suç işlediği iddia edilen çocuklar için "suça sürüklenen çocuk" kavramı kullanılır. Bu tanım, çocuğun potansiyel bir suçlu olarak değil, korunması ve topluma kazandırılması gereken bir birey olarak değerlendirilmesini amaçlar.

Bu yazıda suça sürüklenen çocuk kavramı, ceza sorumluluğu, yargılama süreci, verilebilecek yaptırımlar ve çocuğun hakları detaylı şekilde ele alınacaktır.

Suça Sürüklenen Çocuk Nedir?

Çocuk Koruma Kanunu ve Türk Ceza Kanunu (TCK) uyarınca, 18 yaşını doldurmamış ve hakkında ceza soruşturması başlatılmış olan bireylere “suça sürüklenen çocuk” denir.

Buradaki amaç, çocuğun cezalandırılması değil, eğitilmesi, rehabilite edilmesi ve topluma kazandırılmasıdır. Bu nedenle çocukların yargılamasında özel kurallar ve hassasiyetler uygulanır.

Çocuğun Ceza Sorumluluğu Kaç Yaşında Başlar?

Türk Ceza Kanunu’na göre çocukların cezai sorumluluğu yaş gruplarına göre değerlendirilir:

🔹 12 yaşını doldurmamış çocuklar hakkında ceza soruşturması açılmaz. Ancak çocuk koruma tedbirleri alınabilir.
🔹 12 yaşından büyük çocuklarda ise uzman raporları ve psikolojik değerlendirmelerle algılama yeteneği ve irade kontrolü ölçülür.

Çocuklar Hangi Mahkemelerde Yargılanır?

Suça sürüklenen çocukların davaları Çocuk Mahkemeleri veya Çocuk Ağır Ceza Mahkemeleri tarafından görülür.

• Basit suçlarda: Çocuk Mahkemesi

• Ağır ceza gerektiren suçlarda: Çocuk Ağır Ceza Mahkemesi

Bu mahkemelerde görev yapan hâkim ve savcılar çocuk adaleti konusunda özel eğitim almış kişilerdir.

Suça Sürüklenen Çocuğun Hakları Nelerdir?

Türkiye, Çocuk Haklarına Dair Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ni kabul etmiştir. Bu bağlamda çocuklara yönelik yargılamalarda şu haklar geçerlidir:

1. Adil yargılanma hakkı

2. Kendini savunma ve avukat yardımı alma hakkı

3. Ebeveynlerinin yanında bulunma hakkı

4. Kişilik haklarına saygı gösterilmesi

5. Psikolojik destek alma hakkı

6. Eğitim ve gelişim hakkının korunması

Ayrıca çocuğun cinsel istismarı, fiziksel şiddet ya da kötü muameleye uğramaması için özel önlemler alınması gerekir.

Hangi Tedbir ve Cezalar Verilir?

Çocuklara uygulanabilecek yaptırımlar yetişkinlerden farklıdır. Suçun ağırlığına ve çocuğun yaşına göre:

Koruyucu ve Destekleyici Tedbirler:

• Danışmanlık hizmeti

• Eğitim alma yükümlülüğü

• Sağlık tedbiri (psikolojik destek dahil)

• Barınma tedbiri (gerekirse devlet koruması)

Ceza Niteliğindeki Yaptırımlar:

• Hapis cezası verilebilir, ancak süresi kısadır ve infazı özel kurallara tabidir.

• Hükmün açıklanmasının geri bırakılması (HAGB) daha yaygın uygulanır.

• Denetimli serbestlik, kamuya yararlı bir işte çalışma gibi seçenekler tercih edilir.

Ailenin ve Avukatın Rolü

Suça sürüklenen çocuğun ailesi, sürecin en önemli unsurlarından biridir. Ailenin desteği, çocuğun topluma yeniden kazandırılması açısından büyük önem taşır.
Ayrıca çocuk hakkında yürütülen her tür işlemde, bir avukat bulundurulması zorunludur. Bu avukat devlet tarafından da atanabilir.

🔔 Kartal’da ceza davalarında uzman avukatlar olarak, suça sürüklenen çocukların dosyalarında hem hukuki hem de psikolojik açıdan hassasiyetle çalışıyoruz.

Sıkça Sorulan Sorular (SSS)

1. Suça sürüklenen çocuk hapse girer mi?
Evet, ancak son çare olarak ve çok sınırlı durumlarda uygulanır. Genellikle alternatif tedbirler uygulanır.

2. HAGB kararı çocuğa uygulanabilir mi?
Evet. Hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararı çocuklar için sıklıkla tercih edilen bir yöntemdir.

3. Suça sürüklenen çocuk sicil kaydı oluşturur mu?
Evet, adli sicil kaydı oluşabilir. Ancak belli bir sürede bu kayıt silinebilir ya da gizli tutulur.

4. Çocuk hakkında şikâyet olmasa da dava açılır mı?
Bazı suçlarda evet. Özellikle kamu düzenini ilgilendiren suçlarda şikâyet aranmadan dava açılabilir.

Ceza Davası Avukatı