Uluslararası Ticari Uyuşmazlıklar

Uluslararası ticaret yapan şirketler ve girişimciler, ülkeler arası farklı hukuk sistemleri, dil, kültür ve ticaret kuralları nedeniyle zaman zaman uyuşmazlıklarla karşılaşabilir. Bu tür uyuşmazlıkların çözümünde hangi ülkenin hukukunun uygulanacağı, hangi mahkemenin yetkili olduğu ve hangi yöntemin (dava, tahkim, arabuluculuk) kullanılacağı kritik öneme sahiptir.

🌍 Uluslararası Ticari Uyuşmazlık Nedir?

Uluslararası ticari uyuşmazlık, farklı ülke vatandaşları ya da şirketleri arasında ticari bir ilişki nedeniyle doğan hukuki anlaşmazlıkları ifade eder. Bu anlaşmazlıklar genellikle şu konularda ortaya çıkar:

Mal ve hizmet teslimatında gecikme veya eksiklik
Sözleşmenin ihlali
Ödeme sorunları (akreditif, havale vs.)
Fikri mülkiyet haklarının ihlali
Distribütörlük veya temsilcilik ilişkilerinde anlaşmazlık
Uluslararası yatırım ihtilafları

⚖️ Uluslararası Uyuşmazlıkların Çözüm Yolları

Tahkim (Arbitration)
En sık tercih edilen yoldur. Taraflar sözleşmeye tahkim şartı koymuşsa, uyuşmazlık mahkemeye değil, tahkim kurumuna taşınır.
- Kurumsal Tahkim: ICC (Paris), LCIA (Londra), ICSID, ISTAC (İstanbul)
- Ad hoc Tahkim: Tarafların kendi belirlediği usule göre yürütülür.
- Tahkim kararları genellikle bağlayıcı ve kesindir.
Devlet Mahkemeleri (Yargı Yolu)
Taraflar tahkimi seçmemişse, sözleşmede belirtilen ülkenin mahkemelerinde veya milletlerarası özel hukuk kurallarına göre yetkili mahkemede dava açılır.
Türkiye'de bu davalara genellikle Asliye Ticaret Mahkemeleri bakar.
Arabuluculuk (Mediation)
Taraflar aralarındaki anlaşmazlığı hızlı ve dostane biçimde çözmek istiyorsa arabuluculuk tercih edebilir. Uluslararası ticarette ICC Mediation Rules gibi kurumsal arabuluculuk prosedürleri mevcuttur.

🧭 Hangi Hukuk Uygulanır?

Sözleşmelerde yer alan "uygulanacak hukuk" maddesi belirleyicidir. Belirtilmemişse, Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun (MÖHUK) devreye girer. Türkiye'de MÖHUK madde 24 ve devamı, sözleşmeye uygulanacak hukuku düzenler.

📄 Uluslararası Tahkim Şartı Örneği

"Bu sözleşmeden doğan her türlü uyuşmazlık, [ülke/tahkim kurumu] kurallarına göre tahkim yoluyla çözülecektir. Tahkim yeri: İstanbul. Tahkim dili: İngilizce."

📍 İstanbul'da Uluslararası Uyuşmazlıklar

İstanbul, hem ISTAC (İstanbul Tahkim Merkezi) hem de Türkiye'deki uzman ticaret mahkemeleri ile uluslararası ticari uyuşmazlıkların çözümünde önemli bir merkezdir. Özellikle İstanbul Anadolu Adliyesi, çok sayıda ticari davaya ev sahipliği yapmaktadır.

👨‍⚖️ Avukat Desteği Neden Önemli?

Uluslararası prosedürler, farklı hukuk sistemleri ve dil bariyeri nedeniyle, uzman bir avukatla çalışmak hata riskini azaltır.
Uluslararası tahkim süreçlerinde deneyimli bir avukat, usul hatalarının önüne geçer ve zaman/maliyet tasarrufu sağlar.

Uluslararası Hukuk Avukatı