Valilik kararlarına karşı dava açma süreci

Valilik, il düzeyinde kamu düzenini, güvenliği ve kamu hizmetlerinin yürütülmesini sağlayan en üst idari mercidir. Ancak valilik tarafından alınan her karar, bireyler açısından her zaman adil ya da hukuka uygun olmayabilir. Bu noktada, valilik kararlarına karşı dava açma süreci devreye girer. Türkiye’de idare hukuku, vatandaşlara hukuka aykırı idari işlemlere karşı mahkemeye başvurma hakkı tanımaktadır. Özellikle İstanbul, Kartal ve Anadolu Yakası gibi kalabalık bölgelerde, valilik kararlarına karşı dava açma oranları son yıllarda artış göstermektedir.

Bu yazıda, valilik kararlarına karşı hangi yollarla ve ne şekilde dava açılabileceğini, sürelere dikkat edilerek nasıl bir süreç işletilmesi gerektiğini tüm yönleriyle ele alıyoruz.

Valilik hangi kararları alabilir?

Valilikler, geniş yetki alanlarına sahiptir. Bu kapsamda şu tür kararlar alabilir:

Kamu düzeni ve güvenliğiyle ilgili yasaklama kararları (gösteri yürüyüşü yasağı vb.)
İdari yaptırım kararları (para cezaları, mühürleme işlemleri)
Görevli kamu personelinin yer değiştirme kararları
Ruhsat iptali veya faaliyet durdurma kararları
Pandemi ve afet dönemlerinde alınan olağanüstü tedbirler

Bu tür kararlar doğrudan bireyleri etkilediğinde, ilgili kişiler bu işlemlere karşı yargı yoluna başvurabilir.

Valilik kararlarına karşı dava açılabilir mi?

Evet. Valilik tarafından alınan idari kararlara karşı idari yargı mercilerinde iptal davası açılabilir. Bu davalar, işlemin hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle iptal edilmesini amaçlar. Dava açmak isteyen kişi ya da kuruluşun, o işlemden doğrudan etkileniyor olması gerekir.

İptal davası açma şartları nelerdir?

Menfaat İhlali: Dava açan kişinin, işlem nedeniyle kişisel ve meşru bir hakkının veya çıkarının ihlal edilmiş olması gerekir.
Süre: Valilik kararının kişiye tebliğ edilmesinden itibaren 60 gün içinde dava açılması zorunludur.
Yetkili Mahkeme: Davalar, işlemi yapan idarenin bulunduğu yerdeki İdare Mahkemesi’ne açılır. İstanbul Kartal ve çevresindeki işlemler için yetkili mahkeme genellikle İstanbul Anadolu İdare Mahkemesi’dir.

Valilik kararına karşı nasıl dava açılır?

Valilik kararına karşı dava açmak için şu adımlar izlenmelidir:

Dava dilekçesi hazırlanır. Dilekçede; işlemin hukuka aykırı olduğu noktalar, hangi anayasal ve yasal hakların ihlal edildiği açıkça belirtilmelidir.
Dava, 60 günlük süre içinde açılır. Bu süre işlem tebliğinden itibaren başlar. Tebliğ edilmeyen genel kararlarda, kararın ilan tarihi esas alınır.
Yetkili mahkemeye başvuru yapılır. Kartal’da alınan valilik kararları için genellikle İstanbul Anadolu Adliyesi’nde bulunan idare mahkemeleri yetkilidir.

Dava açmadan önce itiraz şart mı?

Valilik kararlarına karşı dava açmadan önce idari başvuru (itiraz) zorunlu değildir. Ancak bazı durumlarda, örneğin idari para cezaları gibi işlemlerde, doğrudan dava açılmadan önce itiraz başvurusunda bulunulması gerekebilir. Bu nedenle işlem türü dikkatlice incelenmelidir.

Hangi tür valilik kararlarına en çok dava açılır?

Toplantı ve gösteri yürüyüşü yasağı kararları
Faaliyet durdurma ve ruhsat iptali kararları
Afet ve salgın dönemlerine özgü idari yasaklar
İşyeri kapatma işlemleri
Valilik onaylı disiplin işlemleri

Bu kararlar kişilerin temel hak ve özgürlüklerine doğrudan etki edebildiği için, iptal davalarının sıklıkla açıldığı işlemler arasında yer alır.

Kartal ve Anadolu Yakası’nda sık rastlanan valilik kararları

İstanbul’un Anadolu Yakası, özellikle Kartal gibi ilçelerde birçok valilik kararına ev sahipliği yapar. Trafik düzenlemeleri, toplu etkinlik yasakları, kentsel dönüşüm kararları veya kamu sağlığıyla ilgili düzenlemeler, bu bölgede yaşayanları doğrudan etkileyebilir.
Valilik kararları; Kartal sahil bölgesinde yapılacak yürüyüşlerin yasaklanması, bazı cadde ve sokakların trafiğe kapatılması veya geçici pazaryeri düzenlemeleri gibi işlemleri de kapsayabilir. Bu kararlar bireylerin yaşamını sınırlayabilir ve dolayısıyla dava konusu edilebilir.

Valilik kararına karşı yürütmenin durdurulması talep edilebilir mi?

Evet. İptal davasıyla birlikte mahkemeden yürütmenin durdurulması istenebilir. Bu, işlemin dava sonuçlanana kadar geçici olarak askıya alınmasını sağlar.
Yürütmenin durdurulması için mahkemeye sunulan dilekçede, işlemin uygulanması hâlinde telafisi güç veya imkânsız zararların doğacağı ve işlemin açıkça hukuka aykırı olduğu belirtilmelidir.

Sık Sorulan Sorular

Valilik kararına nasıl dava açılır?
Valilik kararına karşı idare mahkemesine dilekçeyle iptal davası açılır. Süre 60 gündür.

Hangi mahkemeye başvurmalıyım?
Kartal ve çevresinde alınan valilik kararları için İstanbul Anadolu İdare Mahkemesi yetkilidir.

Valilik kararına dava açmadan önce itiraz etmeli miyim?
Genel olarak dava açmadan önce itiraz şart değildir. Ancak bazı işlem türlerinde zorunlu olabilir.

Dava açma süresi kaç gündür?
Valilik kararına karşı dava açma süresi, kararın tebliğinden itibaren 60 gündür.

Yürütmenin durdurulması nedir?
Mahkeme, işlemin dava sonuna kadar durdurulmasına karar verebilir. Bu, dava sonuçlanana kadar işlemin uygulanmamasını sağlar.

İdare Hukuku Avukatı