Kartal Avukat
Küreselleşen dünyada yabancı vatandaşların Türkiye'de yaşaması, çalışması ya da yatırım yapması giderek artmaktadır. Bu artışla birlikte yabancıların da Türk hukuk sistemi içinde çeşitli hukuki uyuşmazlıklara taraf olması kaçınılmaz hale gelmektedir. Özellikle tazminat davaları, yabancıların en çok başvurduğu hukuk yollarından biridir. Peki bir yabancı Türkiye'de tazminat davası açabilir mi? Bu süreç nasıl işler?
Bu yazımızda, yabancı uyruklu kişilerin Türkiye’de tazminat davası açma hakkı, süreç, yetkili mahkemeler ve dikkate alınması gereken yasal düzenlemeleri detaylıca inceleyeceğiz.
Evet, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve ilgili kanunlar gereğince, yabancı gerçek veya tüzel kişiler de Türk vatandaşları gibi haklarını arama özgürlüğüne sahiptir. Bu kapsamda, zarar gördüklerini iddia eden yabancı vatandaşlar, Türkiye’deki mahkemelerde maddi ve manevi tazminat davaları açabilirler.
Yabancı uyruklu kişiler, aşağıdaki durumlarda Türkiye'de tazminat davası açma hakkına sahiptir:
Trafik kazası sonucu oluşan zararlar
İş kazaları veya meslek hastalıkları
Haksız fiil (darp, hakaret, tehdit vb.)
Sözleşmeye aykırılık nedeniyle uğranılan zararlar
Tıbbi müdahale hataları (malpraktis)
İdari işlem veya kamu görevlisinin kusurlu davranışı
Mülkiyet hakkı ihlali
Turistik faaliyetlerde yaşanan kazalar veya hizmet kusurları
Tazminat davası, olayın meydana geldiği yer mahkemesinde açılır. Genel olarak Asliye Hukuk Mahkemesi veya olayın niteliğine göre İş Mahkemesi, Tüketici Mahkemesi ya da İdare Mahkemesi yetkili olabilir.
Tazminat davası açmadan önce zarar ve kusurun ispatlanmasına yönelik belgeler toplanmalıdır:
Olay tutanakları (polis, hastane vs.)
Tanık beyanları
Faturalar, raporlar, tedavi belgeleri
Uzman görüşleri
Türk hukuk sisteminde avukatla temsil zorunlu değildir; ancak özellikle yabancı uyruklular açısından dil, usul ve mevzuat farklılıkları nedeniyle bir avukatla çalışmak büyük avantaj sağlar.
Tazminat davası sürecinde, bazı ülkeler vatandaşlarıyla ilgili yargılamalar hakkında bilgi talep edebilir. Bu noktada ilgili ülkenin konsolosluğuna bilgi verilmesi gerekebilir. Ayrıca, karşılıklı adli yardımlaşma anlaşmaları, yabancıların Türkiye'de dava açmalarını kolaylaştırır.
Yabancı uyruklu kişilerin açtığı tazminat davalarında da harç ve yargılama giderleri Türk vatandaşlarıyla aynıdır. Ancak bazı ülkelerin vatandaşları için karşılıklılık (mütekabiliyet) ilkesi aranabilir. Bu durum, yabancı kişinin kendi ülkesinde Türk vatandaşlarına dava açma hakkı tanınıp tanınmadığına göre değerlendirilir.
Hayır. Tazminat davası açmak, kişinin vize veya oturum izniyle ilgili doğrudan bir risk oluşturmaz. Ancak kişinin Türkiye’de dava süresince bulunması gerekiyorsa, ikamet izniyle ilgili sürelerin iyi planlanması önemlidir.
Bir turistin Türkiye'de geçirdiği trafik kazasında kusur karşı taraftaysa, hem ceza davası hem de tazminat davası açma hakkı doğar. Bu durumda;
Olay yeri tutanağı
Sağlık raporu
Tedavi masrafları
Uçuş iptali vb. zarar belgeleri
... ile birlikte Türk mahkemelerine başvurarak maddi ve manevi tazminat talep edilebilir.
Yabancı uyruklu kişiler, Türk hukuku çerçevesinde zarara uğramaları halinde tazminat davası açma hakkına sahiptir. Ancak sürecin doğru yönetilmesi, delillerin eksiksiz sunulması ve hukuki prosedürlerin eksiksiz takibi için mutlaka uzman bir avukat desteği alınması önerilir.