Kartal Avukat
Küreselleşmenin etkisiyle farklı uyruklardan bireyler Türkiye’de evlenmekte, mülk edinmekte ve boşanma süreçleri yaşamaktadır. Bu durum özellikle mal paylaşımı davaları açısından birçok hukuki sorunu beraberinde getirmektedir. Yabancıların Türkiye’de mal paylaşımı davası açabilmesi, hem Türk Medeni Kanunu hem de uluslararası özel hukuk kuralları çerçevesinde belirli şartlara tabidir.
Evet, yabancılar Türkiye’de evli oldukları süre içinde edinilmiş malların paylaşımı için Türk mahkemelerinde dava açabilirler. Türk vatandaşlığına gerek yoktur; aşağıdaki durumlarda dava açılabilir:
Evlilik Türkiye’de yapılmışsa,
Malvarlığı Türkiye’de bulunuyorsa,
Taraflardan biri Türkiye’de yaşıyorsa,
Boşanma davası Türkiye'de açılmışsa veya tanınmışsa.
Türkiye’de 2002 yılından itibaren yasal mal rejimi olarak edinilmiş mallara katılma rejimi uygulanmaktadır. Bu rejime göre:
Evlilik süresince edinilen mallar paylaşılır
Kişisel mallar (miras, bağış vb.) paylaşıma dahil değildir
Ancak eşler evlilik sırasında farklı bir mal rejimi (örneğin mal ayrılığı) kararlaştırdıysa bu rejim geçerli olur.
Yabancılar açısından mal paylaşımı davaları, Aile Mahkemeleri'nde açılır. Yetkili mahkeme ise:
Taraflardan birinin ikametgâhının bulunduğu yer mahkemesi
Türkiye’de boşanma davası görülmüşse, boşanmanın karara bağlandığı mahkeme
Kartal ve İstanbul Anadolu Adliyesi, İstanbul’da en sık başvurulan yetkili mahkemelerdendir.
Aşağıdaki belgelerle birlikte Aile Mahkemesi’ne başvurulmalıdır:
Nüfus kayıt örneği
Evlilik belgesi (apostilli ve yeminli tercümeli)
Tapu, banka, araç gibi mal varlığına ilişkin belgeler
Eğer boşanma kararı yabancı mahkemedense, tanıma ve tenfiz kararı
Yabancı bir mahkeme tarafından verilen boşanma kararı, Türkiye’de otomatik geçerli olmaz. Önce:
Tanıma davası (boşanmanın geçerli olduğunun kabulü)
Tenfiz davası (boşanmanın hukuki sonuçlarının uygulanması)
açılmalı ve karar kesinleşmelidir. Bu işlemler tamamlandıktan sonra mal paylaşımı davası açılabilir.
5718 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usul Hukuku Hakkında Kanun'a göre:
Taraflar aralarında bir ülke hukuku seçmişse, o ülke hukuku uygulanır.
Böyle bir seçim yoksa, evlilik süresince birlikte yaşadıkları yerin hukuku uygulanır.
Ortak yaşam yeri belirlenemiyorsa, her iki tarafın vatandaşı olduğu ülkenin hukuku geçerlidir.
Ancak malvarlığının bulunduğu yerin hukuku da davada etkili olabilir.
Mal paylaşımı davası avukatla yürütülmesi zorunlu olmayan davalardandır. Ancak yabancı belgelerin çevrilmesi, tanıma ve tenfiz süreci, mal tespiti ve hukuki dilin karmaşıklığı nedeniyle uzman bir avukatla çalışmak büyük avantaj sağlar.
Yabancıların Türkiye’de mal paylaşımı davası açması mümkündür; ancak süreç, boşanmanın tanınması, mal rejimi tespiti ve uluslararası hukuk kurallarının uygulanması gibi detaylar nedeniyle karmaşık olabilir. Özellikle Kartal ve İstanbul Anadolu Adliyesi çevresinde açılacak davalarda, alanında uzman bir aile hukuku avukatından destek almak önemlidir.