İşçi Sendikalarının İşverenle İlişkilerinde Hukuki Sorunlar

Sendikal Haklar ve İşveren-İşçi İlişkilerinde Hukukun Rolü

İşçi sendikaları, çalışanların haklarını korumak ve geliştirmek amacıyla kurulmuş anayasal kuruluşlardır. Türkiye’de sendikal haklar Anayasa’nın 51. maddesi ile güvence altına alınmıştır. Ancak uygulamada, sendikaların işverenlerle olan ilişkilerinde birçok hukuki uyuşmazlık ve hak ihlali ortaya çıkmaktadır.

Bu yazıda, sendikaların işverenle ilişkilerinde sıkça karşılaşılan hukuki sorunlar ve bu sorunlara karşı başvurulabilecek hukuki yollar ele alınacaktır.

İşverenle Yaşanan Başlıca Hukuki Sorunlar

1. Sendika Üyeliği Nedeniyle İşten Çıkarma

İşverenin, işçinin sendikaya üye olduğu gerekçesiyle iş sözleşmesini sona erdirmesi açıkça hukuka aykırıdır. 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu’nun 25. maddesi, bu tür fesihleri açıkça yasaklamaktadır.

2. Sendika Üyesi İşçiye Farklı Muamele

İşverenin sendika üyesi işçiyi diğer çalışanlara göre daha kötü şartlara tabi tutması, eşit davranma ilkesine aykırıdır. Bu durum, tazminat davasına konu olabilir.

3. Toplu İş Sözleşmesi Sürecinde Baskı

Toplu pazarlık sürecinde işverenin sendika temsilcilerine baskı yapması ya da pazarlık masasından kaçması, yasal süreçleri ihlal eder ve yetki tespiti veya grev kararları ile sonuçlanabilir.

4. Sendika Temsilcilerinin İşten Çıkarılması

Sendika işyeri temsilcilerinin koruma altında olduğu halde işten çıkarılması, iş güvencesi davasına ve sendikal tazminat davasına yol açabilir.

Hukuki Çözümler ve Dava Yolları

1. İşe İade Davası

Sendikal nedenle işten çıkarılan işçiler, işe iade davası açabilir. Mahkeme, feshin sendikal sebeple yapıldığını tespit ederse, işvereni hem işe iade hem de sendikal tazminat ödemeye mahkûm edebilir.

2. Sendikal Tazminat Davası

Sendika üyeliği nedeniyle işten çıkarılan veya baskıya uğrayan işçi, en az bir yıllık ücret tutarında tazminat talep edebilir.

3. İdari Başvuru ve Ceza Sorumluluğu

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na yapılan başvurular sonucunda işveren hakkında idari para cezası uygulanabilir. Ayrıca, ceza kanununa göre baskı ve engelleme fiilleri suç teşkil edebilir.

Soru - Cevap

Sendika üyeliği nedeniyle işten çıkarılmak yasal mı?
Hayır. İşçinin sendika üyeliği nedeniyle işten çıkarılması hukuka aykırıdır ve tazminat hakkı doğurur.

Sendika temsilcisi olan işçinin iş güvencesi var mı?
Evet. Sendika temsilcileri iş güvencesine sahiptir ve işten çıkarılmaları özel prosedürlere tabidir.

Kartal’daki işverenle sendikal sorun yaşanırsa nereye başvurulur?
İstanbul Anadolu Yakası İş Mahkemeleri ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü'ne başvuru yapılabilir.

Toplu iş sözleşmesi sürecinde işveren masaya oturmazsa ne olur?
Yetki belgesi alındıysa ve işveren pazarlığı reddederse, sendika grev kararı alabilir.

İşveren sendika üyelerine farklı davranırsa ne yapılabilir?
Bu durumda eşit davranma ilkesine aykırılık nedeniyle dava açılabilir ve tazminat talep edilebilir.

İstanbul ve Kartal Bölgesi Uygulamaları 📍

Özellikle Kartal gibi sanayi kuruluşlarının yoğun olduğu bölgelerde, işverenle sendika ilişkileri çoğu zaman ihtilaflı süreçlere dönüşmektedir. İstanbul Anadolu Yakası İş Mahkemeleri, sendikal hak ihlallerinde verdiği kararlarla birçok işçinin haklarını iade etmiş ve emsal nitelikli kararlar üretmiştir. Bu bağlamda, yerel uygulamaları bilen uzman desteğiyle hareket etmek önemlidir.

İş Hukuku Avukatı