İşçinin İşyerinde Yaşadığı Mobing İçin Hangi Davalar Açılabilir?

İşyerinde psikolojik taciz, yani mobing, çalışanlar açısından oldukça yıpratıcı bir süreçtir. Günümüzde artan şikayetlerle birlikte mobing konusu hem iş hukuku hem de tazminat hukuku açısından önem kazanmıştır. Özellikle Kartal, İstanbul Anadolu Yakası gibi büyük iş merkezlerinde mobing şikayetleri yaygınlaşmaktadır. Bu içerikte, işyerinde mobing yaşayan işçilerin hangi hukuki yollarla haklarını arayabileceği detaylı şekilde ele alınacaktır.

Mobing Nedir?

Mobing, bir çalışanın işyerinde sistematik biçimde, uzun süreli psikolojik baskı, aşağılama, dışlama, tehdit gibi olumsuz davranışlara maruz kalması anlamına gelir. İşveren, amir ya da diğer çalışanlar tarafından yapılabilir. Bu tür davranışlar işçinin sağlığını, kişilik haklarını ve çalışma verimini olumsuz etkiler.

Mobing Davalarında Hangi Deliller Kullanılabilir?

Bir mobing davasında ispat oldukça önemlidir. Mahkemeler, aşağıdaki delilleri dikkate alır:

Tanık beyanları (aynı işyerinde çalışanlar, eski çalışanlar)
WhatsApp, e-posta veya kurumsal mesajlaşma yazışmaları
Kamera kayıtları
İşyeri iç yazışmaları ve disiplin cezaları
Psikolojik tedavi belgeleri (psikolog/psikiyatrist raporları)

Mobing Nedeniyle Açılabilecek Davalar

Mobing mağduru bir işçi, aşağıdaki davaları açabilir:

İşe İade Davası

Mobing sonucu işten çıkarılan işçi, şartlar uygunsa işe iade davası açabilir. 30 işçiden fazla çalışanı olan işyerlerinde ve 6 ayı doldurmuş işçiler bu davayı açma hakkına sahiptir. İşçinin iş akdinin mobing sebebiyle feshedildiği durumlarda işe iade ile birlikte tazminat talep edilebilir.

Manevi Tazminat Davası

Mobing, kişilik haklarının ihlali anlamına geldiğinden Borçlar Kanunu kapsamında manevi tazminat talep edilebilir. İşçi, uğradığı ruhsal zararın karşılığı olarak mahkemeden uygun bir manevi tazminat tutarının ödenmesini isteyebilir.

Ayrımcılık Yasağına Dayalı Tazminat Davası

Eğer işyerinde kişi cinsiyeti, dini, etnik kökeni gibi sebeplerle mobinge uğramışsa 4857 sayılı İş Kanunu’nun 5. maddesi gereği ayrımcılık tazminatı da talep edilebilir.

Haklı Fesih ve Kıdem Tazminatı Davası

Mobing mağduru işçi, iş akdini haklı nedenle feshedebilir. Bu durumda kıdem tazminatına hak kazanır. İşçi mobing sebebiyle istifa ettiğini açıkça belirtmeli, noter aracılığıyla ya da yazılı bir dilekçeyle işverene durumu bildirmelidir.

Ceza Davası (Şikayet)

Mobing, bazı durumlarda Türk Ceza Kanunu kapsamında suç teşkil edebilir. Hakaret, tehdit, kişiyi hürriyetinden yoksun kılma gibi suçlarla bağlantılıysa savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir.

Mobing Davalarında Yetkili Mahkeme

Mobing davaları iş mahkemelerinde açılır. Kartal ve çevresinde yaşayan çalışanlar için yetkili mahkeme genellikle Kartal İş Mahkemeleridir. Ceza soruşturması gerekiyorsa, ilgili Cumhuriyet Başsavcılığı’na başvurulabilir.

Dava Açma Süresi

Mobing nedeniyle:

Tazminat davası: Mobingin sona ermesinden itibaren 5 yıl içinde açılmalıdır.
Ceza soruşturması: Suç teşkil eden mobing fiilleri için 6 ay içinde savcılığa şikayette bulunulmalıdır.
Haklı fesih sonrası kıdem tazminatı: İş akdinin feshedildiği tarihten itibaren 5 yıl içinde açılabilir.

Mobing Davasında Bilirkişi ve Psikolojik Raporlar

Mahkeme sürecinde psikolog ya da psikiyatrist raporları önemli delil kabul edilir. Ayrıca işyeri içyapısının, personel ilişkilerinin incelenmesi için bilirkişi görevlendirilebilir. Bu nedenle işçinin yaşadığı psikolojik baskının belgelenmesi davanın seyrini doğrudan etkiler.

İşverenin Sorumluluğu

İşverenin işyerinde huzurlu bir çalışma ortamı sağlama yükümlülüğü vardır. Bu yükümlülüğün ihlali durumunda hem hukuki hem de cezai yaptırımlar söz konusu olabilir. İşveren, mobingi önlemeye yönelik gerekli önlemleri almakla yükümlüdür.

Kartal Bölgesinde Mobing Davaları

İstanbul Anadolu Yakası'nın en yoğun iş alanlarından biri olan Kartal, sanayi, hizmet ve kurumsal sektörlerde geniş iş gücüne sahiptir. Bu da işçi-işveren ilişkilerinde zaman zaman mobing vakalarının yaşanmasına neden olabilir. Kartal’da yaşanan bu tarz ihlallerde, yerel iş mahkemeleri ve barolar tarafından yapılan başvurular değerlendirilir.

Soru - Cevap

Soru: Mobing nedeniyle istifa eden işçi kıdem tazminatı alabilir mi?
Cevap: Evet. İşçi, mobing sebebiyle haklı nedenle iş akdini feshederse kıdem tazminatına hak kazanır.

Soru: Mobingi ispat etmek zor mu?
Cevap: Evet, ancak yazışmalar, tanık beyanları ve sağlık raporlarıyla bu ispat yapılabilir.

Soru: Mobing nedeniyle işveren ceza alabilir mi?
Cevap: Eğer fiil ceza kanununda suç olarak tanımlanmışsa, işveren ya da mobingi yapan kişi hakkında ceza soruşturması başlatılabilir.

Soru: Mobing davaları ne kadar sürer?
Cevap: Ortalama olarak 6 ay ila 1,5 yıl arasında sürebilir. Davanın karmaşıklığına göre bu süre uzayabilir.

Soru: Kartal’da hangi mahkemeye başvurmalıyım?
Cevap: Kartal Adliyesi bünyesindeki İş Mahkemeleri mobing davalarında yetkilidir.

İş Hukuku Avukatı