İşten çıkarma yasağı olan durumlar nelerdir?

İşten çıkarma (fesih) işveren açısından iş hukuku kapsamında sıkı kurallara bağlıdır. Türk İş Kanunu’na göre bazı hallerde işçinin işten çıkarılması yasaklanmış veya sınırlandırılmıştır. Bu korumalar, iş güvencesini sağlamak ve işçinin mağduriyetini önlemek amacıyla düzenlenmiştir.

İşten Çıkarma Yasağının Geçerli Olduğu Durumlar

1. Sendikal Nedenlerle İşten Çıkarma Yasağı

İşveren, işçiyi sendikaya üye olduğu veya sendikal faaliyetlere katıldığı için işten çıkaramaz.
Bu durum Anayasa ve Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu ile güvence altına alınmıştır.
Sendikal nedenle çıkarılan işçi, işe iade davası açma hakkına sahiptir.

2. Gebelik ve Doğum Nedeniyle İşten Çıkarma Yasağı

İşveren, işçinin hamileliği veya doğum izni nedeniyle iş sözleşmesini feshedemez.
İşçi, doğum öncesi ve sonrası toplamda 16 hafta doğum izni hakkına sahiptir.

3. Hastalık ve Rapor Döneminde İşten Çıkarma Yasağı

İşçi, sağlık raporu aldığı süre boyunca işten çıkarılamaz.
Ancak rapor süresi, İş Kanunu’ndaki ihbar süresini 6 hafta aşarsa, işveren fesih hakkına sahip olabilir.

4. Yıllık İzin Döneminde İşten Çıkarma Yasağı

İşveren, işçinin yıllık izin kullandığı sırada fesih yapamaz.
Bu dönemde yapılan fesih geçersizdir.

5. Askerlik veya Kanuni Hakların Kullanımı Nedeniyle İşten Çıkarma Yasağı

İşçinin askerlik görevi veya kanunen tanınmış hakları (örneğin doğum izni, süt izni, evlilik izni) nedeniyle işten çıkarılması yasaktır.

6. Ayrımcılık Nedeniyle İşten Çıkarma Yasağı

İşveren, işçiyi cinsiyet, yaş, dil, din, ırk, siyasi düşünce gibi nedenlerle işten çıkaramaz.
Bu durum İş Kanunu m.5 ile güvence altındadır.

7. Toplu İşten Çıkarma Sürecinde Koruma

İşverenin toplu işçi çıkarımı yapması halinde belirli prosedürlere uyması gerekir.
Bu süreçte hukuka aykırı uygulamalar feshi geçersiz hale getirebilir.

İşçinin Hakları

İşçi, yasağa aykırı şekilde işten çıkarılırsa işe iade davası açabilir.
Ayrımcılık tazminatı veya sendikal tazminat talep edebilir.
Fesih geçersiz sayıldığında, işveren işçiyi işe başlatmak zorunda kalabilir veya 4 aya kadar boşta geçen süre ücreti + 8 ila 12 aylık ücret tutarında tazminat ödeyebilir.

Sık Sorulan Sorular (Soru - Cevap)

İşveren sendika üyeliği nedeniyle işçiyi işten çıkarabilir mi?
Hayır. Sendikal faaliyet nedeniyle işten çıkarma yasaktır. İşçi işe iade davası açabilir.

Doğum izninde olan bir işçi işten çıkarılabilir mi?
Hayır. Doğum izni döneminde fesih geçersizdir.

Raporluyken işten çıkarılabilir miyim?
Kısa süreli rapor dönemlerinde çıkarılamazsınız. Ancak rapor süresi, kanundaki ihbar süresini 6 hafta aşarsa işveren fesih hakkını kullanabilir.

Askerlik nedeniyle işten çıkarılma mümkün mü?
Askerlik bir fesih nedeni değildir. İşçi bu nedenle çıkarılırsa hukuka aykırıdır.

İş Hukuku Avukatı