İşverenin İşçiye Karşı İş Sağlığı ve Güvenliği İhlalleri

İşverenin İşçiye Karşı İş Sağlığı ve Güvenliği İhlalleri

Çalışma yaşamında en temel haklardan biri, işçinin sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmasıdır. Ancak uygulamada bazı işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına yeterince dikkat etmediği, bu durumun ciddi sonuçlara yol açtığı görülmektedir. İstanbul’un hızla gelişen bölgelerinden biri olan Kartal ve çevresinde faaliyet gösteren işyerlerinde de zaman zaman benzer sorunlar yaşanabilmektedir. Bu yazıda, işverenin işçiye karşı iş sağlığı ve güvenliği ihlalleri neleri kapsar, işçinin hakları nelerdir ve böyle bir durumda izlenmesi gereken hukuki yollar detaylı şekilde ele alınacaktır.

İş Sağlığı ve Güvenliği Nedir?

İş sağlığı ve güvenliği; işçilerin mesleki risklerden korunması, iş kazalarının ve meslek hastalıklarının önlenmesi amacıyla alınan tüm önlemler bütünüdür. Bu kapsamda, işverenin hem fiziksel hem de psikolojik açıdan güvenli bir çalışma ortamı sağlaması gereklidir.

İşverenin Sorumlulukları Nelerdir?

İş sağlığı ve güvenliği açısından işverenin birtakım yasal sorumlulukları bulunmaktadır:

• Risk değerlendirmesi yapmak,

• İşçilere gerekli eğitimleri vermek,

• Kişisel koruyucu donanımları temin etmek,

• Acil durum planlarını hazırlamak,

• Denetimleri düzenli olarak gerçekleştirmek,

• Sağlık gözetimlerini sağlamak.

İstanbul gibi büyük bir şehirde, özellikle Anadolu Yakası gibi sanayi ve hizmet sektörlerinin yoğun olduğu bölgelerde bu yükümlülükler hayati önem taşır.

İşverenin İhlal Olarak Kabul Edilen Davranışları

İşverenin aşağıdaki uygulamaları iş sağlığı ve güvenliği açısından ihlal olarak değerlendirilir:

• İşçileri bilgilendirmeden tehlikeli alanlarda çalıştırmak,

• Zorunlu koruyucu ekipmanları vermemek,

• İşyerindeki makinelerin bakımını ihmal etmek,

• Acil durumlara ilişkin herhangi bir tatbikat yapmamak,

• Kimyasal, fiziksel ya da biyolojik risklere karşı önlem almamak,

• Psikolojik baskı, mobbing ya da fazla mesai zorlamalarıyla işçiyi riskli ortamlarda çalışmaya zorlamak.

Bu tür uygulamalar yalnızca hukuki açıdan değil, etik açıdan da ciddi sorunlara yol açar.

İşçinin Hakları Nelerdir?

İşçi, iş sağlığı ve güvenliği ihlaliyle karşılaştığında çeşitli haklarını kullanabilir:

1. Çalışmaktan Kaçınma Hakkı: 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu uyarınca, ciddi bir tehlikeyle karşı karşıya kalan işçi, çalışmaktan kaçınabilir. Bu süre boyunca ücretinde kesinti yapılamaz.

2. İş Sözleşmesinin Feshi: İşçi, gerekli önlemler alınmadığı takdirde iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir. Bu durumda kıdem tazminatına hak kazanır.

3. Şikayet ve Bildirim Hakkı: İşçi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na ya da ALO 170 hattına başvurarak ihlali bildirebilir.

4. Tazminat Davası Açma Hakkı: İş kazası ya da meslek hastalığı nedeniyle zarar gören işçi, maddi ve manevi tazminat talebiyle dava açabilir.

Kartal Bölgesinde İş Sağlığı ve Güvenliği Uygulamaları

Kartal, İstanbul’un önemli sanayi ve iş merkezlerinden biridir. Özellikle inşaat, üretim ve hizmet sektörlerinde çok sayıda işçi çalışmaktadır. Bu nedenle bölgedeki işverenlerin iş sağlığı ve güvenliği kurallarına daha fazla dikkat etmesi beklenir. Ancak ihlallerin sayısı azımsanmayacak kadar fazladır. Bu gibi durumlarda işçiler haklarını kullanmakta tereddüt edebilmekte ya da hukuki destek arayışına girebilmektedir.

İşverenin Sorumluluklarını Yerine Getirmemesi Durumunda Neler Olur?

Bir işverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini yerine getirmemesi çeşitli sonuçlar doğurur:

• İdari para cezaları: İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu'na aykırı hareket eden işverene idari para cezası uygulanabilir.

• Ceza davaları: Bir ihmal sonucu iş kazası meydana gelirse, işveren hakkında taksirle yaralama veya ölüme neden olma suçlamasıyla ceza davası açılabilir.

• Tazminat yükümlülüğü: İş kazası sonucu zarara uğrayan işçiye tazminat ödemekle yükümlüdür.

• Sözleşmenin feshi ve itibar kaybı: Hem hukuki hem sektörel anlamda itibar kaybı yaşanabilir.

İstanbul Anadolu Yakası’nda Avukat Arayışında Olanlar İçin Notlar

İş sağlığı ve güvenliği ihlalleriyle karşılaşan işçilerin yalnızca bireysel başvurularla değil, profesyonel hukuki yollarla da haklarını aramaları mümkündür. Özellikle Kartal ve İstanbul Anadolu Adliyesi çevresinde yoğun iş gücü bulunan sektörlerde, bu tür davalar sıkça görülmektedir. İşçilerin yasal süreçte kendilerini doğru şekilde ifade etmeleri ve kanıtlarla desteklemeleri büyük önem taşır. Bu sebeple, dava sürecinde hukuki bilgiye sahip olmak ve adım adım ilerlemek gerekir.

Sık Sorulan Sorular

İşverenin iş sağlığı ve güvenliği yükümlülüklerini yerine getirmemesi durumunda işçi işe gitmek zorunda mıdır?
Hayır. Ciddi ve yakın tehlike varsa, işçi çalışmaktan kaçınabilir ve bu süreçte ücretinde kesinti yapılamaz.

İşverenin ihmali nedeniyle iş kazası yaşandığında sadece SGK’ya mı başvurmak gerekir?
Hayır. SGK başvurusuna ek olarak işveren aleyhine maddi/manevi tazminat ve ceza davaları da açılabilir.

Kartal bölgesinde iş kazaları sonrası hangi adliyeye başvurulur?
Kartal’daki iş kazaları ve işçi davaları genellikle İstanbul Anadolu Adliyesi'nde görülmektedir.

İş sözleşmesini sağlık ve güvenlik ihlali nedeniyle fesheden işçi kıdem tazminatı alabilir mi?
Evet. Bu durum haklı nedenle fesih sayıldığından işçi kıdem tazminatına hak kazanır.

İş Hukuku Avukatı