Mobbing İspatı İçin Delil Toplama Yöntemleri

İşyerinde psikolojik taciz yani mobbing, çalışanların hem ruhsal hem de fiziksel sağlığını olumsuz etkileyen ciddi bir sorundur. Türk Hukukunda mobbing mağdurlarının haklarını arayabilmesi için en önemli adım, bu durumu somut delillerle ispatlamaktır. Özellikle İstanbul Anadolu Yakası gibi iş yoğunluğu yüksek bölgelerde çalışan bireylerin karşılaşabileceği mobbing durumlarında, Kartal avukat arayışına girmeleri oldukça yaygındır. Bu nedenle, mobbingin ispatı için kullanılabilecek delil yöntemlerini detaylı bir şekilde incelemek faydalı olacaktır.

Mobbing Nedir?

Mobbing, bir çalışanın sistematik ve kasıtlı olarak, işyerinde sözlü, fiziksel ya da psikolojik baskıya uğramasıdır. Bu baskı, kişinin özgüvenini sarsmak, iş performansını düşürmek ya da istifa etmeye zorlamak gibi amaçlarla uygulanabilir. Mobbing uzun süreli ve sistemli bir davranış biçimi olup, tek seferlik kötü muameleden ayrılır.

Mobbing Davalarında Delil Zorunluluğu

Mobbing iddiasında bulunan kişi, iddiasını ispatla yükümlüdür. Ceza veya hukuk mahkemelerinde açılacak davalarda ya da iş mahkemesi nezdinde açılan tazminat davalarında deliller büyük önem taşır. İşte bu delillerin toplanmasında izlenebilecek bazı yöntemler:

1. Yazılı Belgeler ve Mesajlar

E-posta yazışmaları, şirket içi mesajlaşma uygulamaları (Slack, Teams vb.), SMS ve WhatsApp konuşmaları, mobbingin en yaygın delil kaynaklarıdır.
Çalışana yönelik hakaret, küçümseme, aşağılama, dışlama gibi ifadeler bu platformlarda geçiyorsa, ekran görüntüsü alınmalı ve mümkünse noter aracılığıyla tespit ettirilmelidir.
İşverenin ya da amirin verdiği haksız talimatları içeren yazılı belgeler de önemlidir (örneğin, kısa sürede tamamlanması imkânsız görevler, sürekli tekrar edilen gereksiz işler vs.).

2. Ses ve Görüntü Kayıtları

Çalışan, üçüncü şahısların olmadığı ortamlarda (örneğin bire bir görüşme) konuşmaların ses kaydını hukuka uygun şekilde alabilir. Yargıtay kararlarına göre, kişi kendi haklarını korumak için konuşmayı kayda alıyorsa bu kayıt delil olarak kabul edilebilir.
Güvenlik kamerası görüntüleri de hakaret, fiziksel tehdit veya izolasyonun ispatında etkili olabilir.

3. Tanık Beyanları

Aynı işyerinde çalışan ve mobbing davranışlarına şahitlik eden iş arkadaşlarının tanıklığı önemlidir.
Tanıkların mahkeme huzurunda ifade vermesi, davanın seyrini olumlu etkileyebilir.
Özellikle Kartal gibi İstanbul’un yoğun iş merkezlerinde bulunan kurumsal firmalarda çalışan bireylerin tanıklığı, olayın inandırıcılığını artırır.

4. Sağlık Raporları ve Psikolojik Değerlendirme

Mobbing mağdurlarında yaygın olarak görülen stres, depresyon ve anksiyete gibi psikolojik durumlar sağlık raporlarıyla belgelenebilir.
Psikiyatri veya psikolog raporları, yaşanan mobbingin etkisini ortaya koyar.
Bu tür belgeler, maddi ve manevi tazminat talebi açısından oldukça kıymetlidir.

5. İşe Giriş ve Çıkış Kayıtları

Mobbing sonucu çalışana bilinçli olarak fazla mesai yaptırılmış, öğle arası kullandırılmamış ya da istirahati engellenmiş olabilir.
Puantaj kayıtları, giriş-çıkış kartı verileri ve kamera kayıtları gibi belgeler bu iddiaların ispatında kullanılabilir.

6. Noter Tespitleri ve İhtarname

Mobbing ile ilgili belgeler noter aracılığıyla tespit ettirilebilir.
İşverene çekilecek bir ihtarnameyle mobbingin sonlandırılması talep edilebilir ve bu işlem gelecekteki dava sürecine delil teşkil eder.

7. Kişisel Notlar ve Günlükler

Çalışan, yaşadığı her olayı tarih sırasına göre detaylı şekilde yazarsa, bu yazılar daha sonra davada anlatılan olayların tutarlılığını destekleyebilir.
Bu notlar, özellikle tanık bulunamayan durumlarda faydalı olabilir.

Mobbing Delilleri Ne Kadar Süre Saklanmalı?

Mobbinge uğrayan kişi iş sözleşmesini feshetmiş olsa dahi, İş Kanunu ve Borçlar Kanunu çerçevesinde 5 ila 10 yıl arasında dava açma süresi bulunabilir. Bu nedenle tüm delillerin en az 5 yıl süreyle saklanması tavsiye edilir.

Mobbing Davası Nereye Açılır?

İş ilişkisinden kaynaklı mobbing durumlarında, İş Mahkemesi’nde açılacak tazminat davaları gündeme gelir.
Ceza hukuku yönünden, hakaret, tehdit veya kişisel hakların ihlali gibi suçlara ilişkin olarak Asliye Ceza Mahkemesi’nde şikayette bulunulabilir.
İstanbul Anadolu Adliyesi’ne bağlı Kartal bölgesinde bu tür davalarda uzman avukatlara başvurma sıklığı fazladır.

Sık Sorulan Sorular

Mobbing yaşayan çalışan hangi haklara sahiptir?
Mobbing mağduru, iş sözleşmesini haklı nedenle feshedebilir, kıdem tazminatı alabilir, maddi ve manevi tazminat davası açabilir.

Elde edilen ses kaydı delil sayılır mı?
Kişinin kendi haklarını savunmak amacıyla yaptığı ses kaydı, Yargıtay içtihatlarına göre delil olarak kabul edilebilir.

Tanıklar işten çıkarılır mı?
Tanıklık yapan kişi, sadece bu nedenle işten çıkarılırsa işe iade davası açabilir. Bu işlem kötü niyetli fesih olarak değerlendirilir.

Mobbingi ispatlayamazsam ne olur?
İspat yükü çalışana ait olduğu için delil sunulamazsa dava reddedilebilir. Bu nedenle süreç mutlaka delillerle desteklenmelidir.

İş Hukuku Avukatı