Arabuluculukta İş Sözleşmesi Feshi ve Tazminat Uyuşmazlıkları

İş sözleşmesinin feshi, hem işçi hem de işveren açısından önemli sonuçlar doğuran bir süreçtir. Özellikle kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, fazla mesai alacakları, yıllık izin ücretleri ve diğer işçilik hakları konusunda çıkan uyuşmazlıklarda arabuluculuk, dava şartı haline gelmiştir. Bu yazıda, iş sözleşmesinin feshi sonrası arabuluculuk sürecinde yaşanabilecek tazminat uyuşmazlıklarını ve dava sürecine etkilerini detaylı şekilde ele alıyoruz.

1. İş Sözleşmesinin Feshi Sonrası Arabuluculuk Zorunlu mu?

Evet. 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu gereğince, işçi ile işveren arasında iş akdine dayalı uyuşmazlıklar için dava açmadan önce arabulucuya başvurmak zorunludur.

Arabuluculuğa tabi başlıca uyuşmazlık konuları:

Kıdem tazminatı
İhbar tazminatı
Fazla mesai ücretleri
Yıllık izin ücreti
Ulusal bayram ve genel tatil alacakları
İşe iade talepleri
Haksız fesih nedeniyle tazminat talepleri

2. Arabuluculuk Süreci Nasıl İşler?

a. Başvuru

İşçi veya işveren, yetkili adliyedeki arabuluculuk bürosuna başvuru yapar.

b. Arabulucu Atanması

Arabuluculuk merkezi, başvurudan sonra en kısa sürede bir arabulucu atar.

c. Tarafların Görüşmeye Daveti

Arabulucu, her iki tarafı da görüşmeye davet eder. Davete uymayan taraf, davada haklı olsa bile yargılama giderinden sorumlu tutulabilir.

d. Müzakere ve Anlaşma

Taraflar, anlaşmaları hâlinde resmi bir anlaşma belgesi düzenlenir. Bu belge mahkeme ilamı niteliğindedir. Anlaşma sağlanmazsa, son tutanak düzenlenir ve dava açılabilir.

3. Arabuluculukta Hangi Tazminatlar Görüşülür?

İş sözleşmesinin feshi ile ilgili olarak arabuluculukta aşağıdaki konular müzakere edilebilir:

Kıdem Tazminatı: En az 1 yıl çalışmış işçinin, işveren tarafından haksız olarak işten çıkarılması halinde hak kazandığı tazminattır.
İhbar Tazminatı: Usule uygun ihbar süresi verilmeden işten çıkarılan veya işten ayrılan tarafça talep edilir.
Fazla Mesai Ücretleri: 45 saatin üzerindeki çalışma süresi için ödenmeyen ücretler.
Yıllık İzin Ücreti: Kullanılmamış yıllık izinlerin ücret karşılığı.
İşe İade Talepleri: İşe geri dönme hakkı iddiasıyla yapılan başvurular.
Manevi Tazminat: Mobbing, hakaret, ayrımcılık gibi durumlar söz konusuysa gündeme gelebilir.

4. Arabuluculuk Sonrası Dava Süreci

Taraflar anlaşamazsa arabuluculuk son tutanağı ile birlikte dava açılabilir. Dava açılacak mahkeme iş mahkemesi olup, bulunmadığı yerlerde asliye hukuk mahkemesi görevlidir.

Tutanak olmadan açılan davalar usulden reddedilir.

5. Arabuluculukta Anlaşma Sağlamanın Avantajları

Mahkemeye gitmeden sorun çözülür.
Zamandan ve masraftan tasarruf edilir.
İş ilişkisi daha az yıpratıcı biçimde sonlandırılır.
Anlaşma belgesi mahkeme kararı niteliğindedir.
Taraflar anlaşmaya bağlı özel ödeme planı belirleyebilir.

İş sözleşmesinin feshi ile ortaya çıkan tazminat alacakları konusunda arabuluculuk süreci, hem işçi hem işveren için büyük önem taşır. Uzlaşma sağlanamazsa, dava açmak mümkündür; ancak sürecin başında uzman bir iş hukuku avukatıyla çalışmak, hak kaybının önüne geçmek adına son derece önemlidir.

Arabulucu Avukat