Kartal Avukat
Kıdem tazminatı, işçinin belirli bir süre çalıştıktan sonra iş sözleşmesinin sona ermesi halinde hak kazandığı önemli bir alacaktır. Ancak işçi ile işveren arasında tazminatın ödenip ödenmeyeceği, miktarının ne olacağı gibi konularda sıkça uyuşmazlıklar yaşanmakta, bu durum dava sürecine kadar ilerleyebilmektedir. Türk hukukunda, kıdem tazminatı uyuşmazlıkları için arabuluculuk şartı getirilmiş olup, dava açmadan önce bu yola başvurulması zorunludur. Bu yazımızda, arabuluculuk sürecinde yaşanan kıdem tazminatı anlaşmazlıkları ve devamında izlenecek mahkeme yolları hakkında bilgi vereceğiz.
Kıdem tazminatı, 4857 sayılı İş Kanunu’na tabi olarak en az 1 yıl çalışan işçilere, belirli koşullarda iş sözleşmelerinin sona ermesi halinde ödenen bir tazminattır. Hak kazanılabilecek haller şunlardır:
İşverenin haksız şekilde iş akdini feshetmesi
İşçinin askerlik nedeniyle istifası
Kadın işçinin evlendikten sonra 1 yıl içinde işi bırakması
Emeklilik veya yaşlılık aylığına hak kazanma
İşçinin haklı nedenle sözleşmeyi feshetmesi (örneğin maaş ödenmemesi)
Zorunlu arabuluculuk, işçi alacakları (kıdem, ihbar tazminatı, fazla mesai, yıllık izin vb.) konusunda dava açmadan önce başvurulması gereken ilk aşamadır.
Adımlar:
İşçi ya da vekili, adliyelerde bulunan Arabuluculuk Bürosu’na başvuruda bulunur.
Arabulucu atanır ve işverenle görüşme sağlanır.
Taraflar anlaşırsa, imzalanan tutanak ilam niteliğinde olur.
Anlaşma sağlanamazsa, son tutanak alınır ve işçi artık dava açabilir.
Kıdem tazminatına dair arabuluculukta sıkça çıkan anlaşmazlıklar:
İşverenin işten çıkışı haklı gösterip tazminatı reddetmesi
Tazminat miktarında uyuşmazlık (brüt-mesai dahil mi, eksik hesaplama)
Tazminatın taksitle ödenmek istenmesi
İşverenin çalışmanın yılını tam olarak kabul etmemesi
Ödemeye ek belge veya imza şartı koşması
Bu nedenlerle birçok dosyada anlaşma sağlanamamakta, süreç mahkemeye taşınmaktadır.
Arabuluculukta uzlaşma olmazsa, arabuluculuk son tutanağı ile birlikte dava açılması gerekir.
Mahkemeye Başvuru Süreci:
Dava iş mahkemesinde açılır (İş Mahkemesi yoksa Asliye Hukuk Mahkemesi)
Davacı: İşçi
Davalı: İşveren
Arabuluculuk tutanağı dilekçeye eklenmelidir
Dava dilekçesinde açık şekilde çalışılan süre, işten ayrılma nedeni ve hesaplanan kıdem tazminatı miktarı belirtilmelidir
Zamanaşımı süresi 5 yıldır (Bazı durumlarda 10 yıl olabilir)
Kıdem tazminatı davasında mahkemenin dikkate aldığı başlıca deliller:
SGK hizmet dökümleri
İş sözleşmesi / bordrolar
Tanık beyanları
İşten ayrılış bildirgesi (SGK çıkış kodu)
Yazışmalar ve ihtarnameler
Arabuluculuk tutanağı
Özellik | Arabuluculuk | Mahkeme |
---|---|---|
Süre | Ortalama 2–3 hafta | 6 ay – 2 yıl arası sürebilir |
Masraf | Ücretsizdir (anlaşma olursa paylıdır) | Harç ve bilirkişi masrafları olur |
Gizlilik | Evet | Hayır |
Bağlayıcılık | Tarafların imzasıyla bağlayıcıdır | Hüküm kesinleştiğinde bağlayıcıdır |
Temyiz İmkanı | Yok | Var (istinaf ve Yargıtay) |
Kıdem tazminatı alacakları işçi açısından hayati öneme sahiptir. Arabuluculuk aşaması her ne kadar dava öncesi bir çözüm yolu sunsa da her zaman uzlaşma sağlanamaz. Bu durumda işçinin hakkını kaybetmemesi için uzman bir iş hukuku avukatıyla birlikte süreci takip etmesi önerilir. Özellikle mahkemeye taşınan dosyalarda, delil sunumu ve hukuki gerekçelendirme hayati önem taşımaktadır.