İşe İade Davası Nedir Nasıl Açılır?

İşe İade Davası Nedir Nasıl Açılır?

İşe iade davası, işten haksız bir şekilde çıkarılan bir çalışanın, işine geri dönmek amacıyla açtığı davadır. Türk iş hukuku, işçilerin iş güvencelerini sağlamaya yönelik çeşitli yasalarla korunmalarını amaçlamaktadır. Eğer işçi, işveren tarafından geçerli bir neden olmadan ya da usulsüz bir şekilde işten çıkarıldığını düşünüyorsa, işe iade davası açabilir. İşe iade davası, işçinin haklarını savunması ve mağduriyetinin giderilmesi için önemli bir yasal süreçtir.

1. İşe İade Davası Hangi Durumlarda Açılabilir?

İşe iade davası, belirli şartlar altında açılabilir. Bu şartlar, işçinin iş sözleşmesinin feshedilmesinin geçerli bir nedene dayanmaması gerektiğini öngörmektedir. İşe iade davası açılabilecek bazı durumlar şunlardır:

• Geçerli Sebepler Olmaksızın İşten Çıkarma: İşverenin işçiyi iş güvencesi yasalarına aykırı bir şekilde, geçerli bir sebep olmadan işten çıkarması.

• Fesih Usulüne Aykırılık: İş sözleşmesinin feshedilmesinin yazılı yapılmaması veya ihbar sürelerine uyulmaması gibi usulsüzlükler.

• Ayrımcılık Yapılması: Cinsiyet, ırk, dini inanç, sendika üyeliği gibi sebeplerle işçinin işten çıkarılması.

• İşçinin Haklarını İstemesi: İşçi, ücret alacağı, izin kullanma hakkı gibi yasal haklarını talep ettiği için işten çıkarılmışsa.

• Kadın İşçinin Hamileliği: Kadın işçinin hamile olması ve bu yüzden işten çıkarılması.

Örnek Vaka: Ahmet Bey, işyerinde sürekli fazla mesai ücreti talep etmesine rağmen işverenin buna olumsuz yaklaşması nedeniyle işten çıkarılmıştır. Ahmet Bey, haksız bir şekilde işten çıkarıldığını düşünerek işe iade davası açmıştır.

2. İşe İade Davası Nasıl Açılır?

İşe iade davası, İş Mahkemesi'ne açılır. Davanın başarılı olabilmesi için belirli adımların takip edilmesi gerekmektedir.

Adım 1: İşe İade Davası İçin Yasal Süreler

İşe iade davası açmak için, işten çıkarılma tarihinden itibaren 30 gün içinde başvurulmalıdır. Bu süre, işçinin işten çıkarıldığını öğrendiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Eğer 30 günlük süre geçerse, işe iade davası açmak mümkün olmayacaktır.

Örnek Vaka: Meryem Hanım, işyerinden 1 Temmuz’da işten çıkarıldı. İşten çıkarıldığını öğrendiği tarih 5 Temmuz olduğunda, 30 günlük dava açma süresi 5 Ağustos’ta dolmaktadır.

Adım 2: İşten Çıkarma Sebebinin Belirlenmesi

İşe iade davası açmadan önce, işten çıkarılma sebebinin geçerli olup olmadığının belirlenmesi gerekir. Eğer işveren, işçi için geçerli bir sebep göstermiyorsa, işçinin işe iade davası açma hakkı doğar.

• Geçerli Sebepler: İş yerinde disiplinsizlik, işyerindeki kötü davranışlar, işçinin işyerine zarar vermesi gibi sebepler.

• Geçersiz Sebepler: Kişisel nedenlerle işçinin işten çıkarılması, işçinin sendikaya üyeliği gibi sebepler.

Adım 3: İhbar ve Tazminat Haklarının Hesaplanması

İşe iade davası açan işçi, işten çıkarılmasının ardından ihbar tazminatı, kıdem tazminatı gibi alacaklarını talep edebilir. Bu sebeple, dava açmadan önce bu tazminat haklarının doğru bir şekilde hesaplanması önemlidir.

• Kıdem Tazminatı: İşyerindeki çalışma süresine bağlı olarak ödenen tazminattır.

• İhbar Tazminatı: İşverenin, işten çıkarma kararını önceden işçiye bildirmesi gereken süreye uymaması halinde, ödenmesi gereken tazminattır.

Adım 4: İşe İade Davası Dilekçesinin Hazırlanması

İşe iade davası açmak için bir dilekçe hazırlanması gerekmektedir. Dilekçede şu bilgiler yer almalıdır:

• İşçinin kimlik bilgileri,

• İşyerinin adı ve adresi,

• İşten çıkarılma tarihi ve sebebi,

• Geçerli bir fesih sebebinin bulunmadığına dair açıklamalar,

• İstenilen talepler (işe iade, tazminatlar vb.)

Örnek Dilekçe Başlangıcı:
"Sayın Mahkeme,
Ben [Adınız Soyadınız], [işyerinin adı] adlı işyerinde [çalıştığınız pozisyon] olarak çalışıyordum. Ancak [işten çıkarılma tarihi] tarihinde, herhangi bir geçerli neden olmaksızın işverenim tarafından işten çıkarıldım. İş sözleşmesinin feshi hakkında yazılı bir bildirim yapılmadığı gibi, işten çıkarılma gerekçesi de geçerli değildir. Bu nedenle işe iade edilmemi talep ediyorum."

3. İşe İade Davasında Mahkeme Süreci

İşe iade davası, İş Mahkemesi'ne açıldıktan sonra birkaç aşamadan geçer:

1. Duruşma: Mahkeme, dava açıldıktan sonra duruşma günü belirler. Bu duruşmada işçi ve işverenin beyanları alınır.

2. Mahkeme Kararı: Mahkeme, işçi lehine karar verirse, işçinin işe geri alınması kararı çıkabilir. İşveren, işçiyi işe iade etme yükümlülüğüne sahiptir. Ayrıca işçi, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi alacakları talep edebilir.

3. İşe İade Kararının İcra Edilmesi: Mahkeme kararına rağmen işveren işçiyi işe almazsa, işçi mahkemeye başvurarak kararın icrasını isteyebilir.

Örnek Vaka: İş Mahkemesi, işçinin işe iade edilmesine karar verdikten sonra işveren işçiyi işe kabul etmek zorundadır. Ancak işveren 10 iş günü içinde işçiyi işe almazsa, işçi ek tazminat hakkı kazanabilir.

4. İşe İade Davası Kazanılırsa Ne Olur?

İşe iade davası kazanıldığında, işçiye bazı haklar doğar:

• İşe İade Edilme: Mahkeme işçinin işe geri dönmesine karar verebilir. İşveren, mahkeme kararını yerine getirmek zorundadır.

• Tazminat Hakları: İşçi, işe iade edilmezse veya işveren işçiyi geri almazsa, 3-4 maaş tutarında ek tazminat alabilir.

• Kıdem ve İhbar Tazminatları: İşçi, kıdem tazminatı ve ihbar tazminatını da talep edebilir.

5. İşe İade Davası İçin Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Dava Süresi: İşe iade davası açma süresi 30 gündür. Bu süre geçmeden dava açılmalıdır.

• Geçerli Sebep Olmaması: İşverenin geçerli bir fesih nedeni göstermemesi, işe iade davalarının kazanılma olasılığını artırır.

• Hukuki Destek: İşe iade davası oldukça teknik bir süreçtir, bu yüzden deneyimli bir avukattan destek almak faydalıdır.

Sıkça Sorulan Sorular  

1. İşe iade davası hangi mahkemede açılır?
İşe iade davası, İş Mahkemesi'ne açılır.

2. İşe iade davasını kimler açabilir?
Sadece iş güvencesi kapsamındaki işçiler işe iade davası açabilir. İşçiler, belirli şartlar altında işten çıkarıldıklarında bu dava hakkına sahip olurlar.

3. İşe iade davası için sürem ne kadar?
İşe iade davası için işten çıkarılma tarihinden itibaren 30 gün süresi vardır. Bu süre içerisinde dava açılmalıdır.

4. İşe iade davası kazanıldığında ne olur?
İşe iade davası kazanıldığında, işveren işçiyi işe geri almak zorundadır ve işçi kıdem tazminatı, ihbar tazminatı gibi haklarını da talep edebilir.

5. İşe iade davası nasıl sonlanır?
İşe iade davası, işçinin işe iade edilmesi veya işverenin tazminat ödemesiyle sonuçlanabilir. Mahkeme kararı kesinleşirse, işveren hukuki olarak işçiyi işe almak zorundadır.

Kartal İş Avukatı