Kartal Avukat
İş hayatında işverenin işçilere eşit davranma yükümlülüğü vardır. Ancak uygulamada cinsiyet, yaş, hamilelik, siyasi görüş, etnik köken gibi sebeplerle bazı çalışanlar ayrımcılığa uğrayabilmektedir. Bu tür durumlar, Türk İş Hukuku'na göre yasak olup, ayrımcılık mağduru olan işçiye dava açma hakkı tanınır. Özellikle Kartal ve Anadolu Yakası gibi yoğun iş gücünün bulunduğu bölgelerde, bu tür uyuşmazlıklara sıkça rastlanmaktadır.
4857 sayılı İş Kanunu’na göre işveren, çalışanlar arasında eşit davranma yükümlülüğü altındadır. İşveren; dil, ırk, cinsiyet, siyasi düşünce, felsefi inanç, mezhep ve benzeri nedenlerle farklı muamelede bulunamaz.
Ayrıca, cinsiyet eşitliği, hamilelik durumu, sendikal faaliyetler, medeni durum gibi kriterler nedeniyle farklı işlem tesis edilmesi de ayrımcılık sayılır.
Aynı işi yapan erkek işçiye daha yüksek ücret verilmesi
Hamile kalan işçinin görevinden alınması veya işten çıkarılması
Farklı siyasi görüşte olduğu gerekçesiyle terfi ettirilmemesi
Engelli çalışanlara yönelik dışlayıcı tutumlar
Yaşlı çalışanların zorla emekliliğe yönlendirilmesi
Ayrımcılığa uğrayan bir çalışan, hukuken şu yollara başvurabilir:
İş Kanunu madde 5’e göre, ayrımcılığa uğrayan işçi, 4 aya kadar ücreti tutarında tazminat ve diğer haklarını isteyebilir.
Ayrımcılık, kişilik haklarına saldırı niteliği taşıyorsa, işçi manevi zararlarının tazmini için ayrıca dava açabilir.
Eğer ayrımcılık nedeniyle işten çıkarılmışsa, işçi işe iade talebinde bulunabilir. Bu davalar da iş mahkemelerinde açılır.
İstanbul Anadolu Yakası’nda iş hayatı oldukça yoğundur. Kartal, Pendik, Maltepe gibi ilçelerde birçok farklı sektörde çalışan işçiler, ayrımcılık gerekçesiyle iş mahkemesine başvuru yapabilmektedir. Bu bölgelerde açılan davalarda; ücret farklılıkları, cinsiyet ayrımı ve sendikal baskılar en çok rastlanan sebepler arasındadır.
Ayrımcılık tazminatı talepleri için 5 yıllık zaman aşımı süresi geçerlidir.
İşe iade davalarında ise fesih bildiriminden itibaren 1 ay içinde arabulucuya başvuru zorunludur. Arabuluculuk sonrası 2 hafta içinde dava açılabilir.
İşverenin ayrımcı uygulamalarına maruz kalan çalışanlar, yasal haklarını kaybetmemek için zamanında hareket etmelidir. Kartal ve çevresinde bu tür mağduriyetleri yaşayan birçok çalışan, iş mahkemesi yoluyla haklarına ulaşabilmektedir. Ayrımcılığın ispatı dava sürecinde önemlidir; bu nedenle belge, tanık ve yazışmalar büyük rol oynar.