İşyerinde Cinsel Taciz ve Hukuki Yaptırımlar

İş hayatında güvenli ve huzurlu bir ortam sağlamak, hem işverenin hem de yasal sistemin temel sorumlulukları arasındadır. Ancak ne yazık ki bazı durumlarda çalışanlar, işyerinde cinsel tacize maruz kalabilmektedir. Cinsel taciz, hem ceza hukuku hem de iş hukuku açısından ciddi sonuçlar doğurabilen bir durumdur. İstanbul’un Anadolu Yakası’nda, özellikle Kartal bölgesindeki işyerlerinde yaşanan cinsel taciz olaylarında izlenecek hukuki yollar ve dava süreçleri, mağdurlar açısından oldukça önem taşır.

Bu yazıda, işyerinde cinsel tacizin tanımı, tacize uğrayan işçinin hakları, işverenin sorumlulukları, başvuru yolları ve yargı süreçleri detaylı şekilde ele alınmıştır.

Cinsel Tacizin Tanımı ve Kapsamı

Türk Ceza Kanunu’nun 105. maddesi, cinsel tacizi şu şekilde tanımlar: “Bir kimseyi cinsel amaçlı olarak taciz eden kişi, şikayet üzerine üç aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.” Bu madde kapsamında işyerinde gerçekleşen cinsel tacizler de değerlendirilir. Taciz fiziksel temas içerebilir ya da içermeyebilir. Sözlü, yazılı, elektronik yollarla yapılan rahatsız edici cinsel içerikli davranışlar da bu kapsamda yer alır.

İş Hukuku Açısından Cinsel Taciz

4857 sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca, işçinin cinsel tacize uğraması, haklı nedenle iş sözleşmesini feshetmesine imkân tanır. Özellikle işverenin tacizi önlememesi durumunda, işçi tazminat talep edebilir. Aynı şekilde, taciz edenin işveren veya bir başka çalışan olması durumu arasında fark gözetilmeden işverenin gerekli önlemleri almaması halinde sorumluluğu doğar.

İşverenin Sorumluluğu

İşveren, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında çalışanlarını her türlü psikolojik ve fiziksel zarardan korumakla yükümlüdür. Cinsel tacize karşı da işyerinde gerekli önlemlerin alınması, farkındalık eğitimlerinin düzenlenmesi ve şikayet mekanizmalarının kurulması gerekir. İşverenin bu önlemleri almaması durumunda, hem idari hem de hukuki sorumluluğu doğar.

Mağdur İşçinin Hakları

Cinsel tacize uğrayan işçinin sahip olduğu temel haklar şunlardır:

Haklı nedenle iş sözleşmesini feshetme
Kıdem tazminatı talep etme
Maddi ve manevi tazminat davası açma
Ceza davası açılması için suç duyurusunda bulunma
Aile içi şiddet hükümleri kapsamında koruma talebinde bulunma (şiddet ciddi boyuttaysa)

Taciz Olayında Delil Toplama Yöntemleri

Taciz mağdurları, dava sürecinde iddialarını kanıtlamak zorundadır. Bu noktada en önemli aşama, tacize dair delil toplamaktır:

Tacize dair mesajlar, e-postalar, ses kayıtları
Güvenlik kamera kayıtları
Tanık beyanları (aynı işyerinde çalışan kişiler)
İşyerine yapılan şikayet dilekçeleri

Kartal’daki işyerlerinde, özellikle toplu çalışılan ortamlarda delil bulmak daha mümkün olabilir. Bu nedenle olayın hemen ardından kanıt toplamak büyük önem taşır.

Ceza Hukuku Açısından Yaptırımlar

Cinsel taciz eylemi, yukarıda da belirtildiği gibi Türk Ceza Kanunu’na göre suçtur. Fail hakkında açılacak kamu davası sonucunda mahkeme, 3 aydan 2 yıla kadar hapis cezası verebilir. Eğer fiil, işyerinde ve amir-konumlu bir kişi tarafından gerçekleştirilmişse ceza artırılır.

Ayrıca mağdurun işi bırakmak zorunda kalması durumunda, “iş hayatını sona erdirme” nedeniyle nitelikli hal uygulanarak cezanın süresi artırılabilir.

Manevi Tazminat Davaları

Mağdur işçi, uğradığı manevi zarar sebebiyle İş Mahkemelerinde işverene ve/veya fail kişiye karşı manevi tazminat davası açabilir. Bu tür davalar, özellikle işçinin yaşadığı ruhsal sıkıntılar ve toplumdaki itibarı üzerindeki olumsuz etkiler temel alınarak açılır.

İstanbul Kartal Bölgesinde Sıkça Sorulanlar

Kartal ve çevresindeki işyerlerinde yaşanan taciz olaylarında, çalışanlar çoğunlukla hangi yolları izleyeceğini bilememektedir. İşte bölgeye özel bazı önemli hatırlatmalar:

Anadolu Yakası Adliyesi, Kartal’da yer almakta olup adli süreç burada yürütülür.
İstanbul Barosu ve Kadın Hakları Komisyonları, cinsel taciz mağdurlarına hukuki destek sağlayabilir.
İşyerindeki sendikalara başvurarak destek alınabilir.

Soru - Cevap

İşyerinde cinsel tacize uğrayan bir kişi nereye başvurmalı?
İlk etapta işveren ya da insan kaynakları birimine yazılı başvuru yapılmalıdır. Ardından savcılığa suç duyurusunda bulunulabilir. Aynı zamanda Aile Mahkemesi'ne başvurularak koruma kararı da istenebilir.

Cinsel taciz nedeniyle işten ayrılan işçi kıdem tazminatı alabilir mi?
Evet. Taciz, haklı nedenle fesih sebebi olduğundan işçi kıdem tazminatını talep edebilir.

İşveren, cinsel taciz olayında suçlu değilse de sorumlu olur mu?
Eğer işveren, taciz şikayetini ciddiye almazsa, gerekli önlemleri almazsa ya da mağduru korumazsa sorumluluk doğar. İşverenin tedbir yükümlülüğü bulunmaktadır.

Sadece sözlü taciz de dava konusu olabilir mi?
Evet. Cinsel taciz fiziksel temas şartı aranmaksızın sözlü, yazılı veya dijital yollarla da gerçekleştirilebilir ve suç teşkil eder.

İşyerinde cinsel taciz, çalışanların hem psikolojik sağlığını hem de kariyerlerini derinden etkileyen ciddi bir sorundur. Kartal başta olmak üzere İstanbul genelinde bu tür vakaların sayısı her geçen gün artmaktadır. Ancak yasal haklarını bilen ve hukuki yolları etkin biçimde kullanan mağdurlar, bu süreci daha güçlü şekilde atlatabilir. İşverenlerin ise çalışanlarını bu tür durumlara karşı koruyacak sistemleri oluşturması, yalnızca yasal değil, aynı zamanda etik bir sorumluluktur.

İş Hukuku Avukatı